“2021 nasıl geçti, anlamadım” diyenleri doğrulayan zamanla ilgili bir numaralı uzmanlık sitesi TimeAndDate, geçen yılın gerçekten de nesnel olarak normalden daha kısa bir yıl olduğunu, ama bunun insanlar tarafından fark edilebilir bir durum olmadığını duyurdu.
Newsweek dergisine konuşan TimeAndDate şirketinin bilim iletişimcisi Graham Jones, ‘geçen yılın ortalamadan yaklaşık 65 milisaniye daha kısa olduğunu, dolayısıyla kayıtlara geçen en kısa yıl olduğunu’ söyledi.
Bu da Dünya’nın dönüş hızından kaynaklanıyor. Gezegenin ne kadar hızlı döndüğünde küçük bir kayma, bir günün 86 bin 400 saniyelik ortalamasından bir saniyenin çok küçük bir kesri kadar uzun veya kısa olmasına neden olabilir.
Jones, “Yıl boyunca bir günün uzunluğuna bakarsanız, inişler ve çıkışlar görebilirsiniz. Bunu etkileyen en önemli şeylerden biri de Ay’ın yörüngesi ve Ay’ın Dünya’dan uzaklığıdır” dedi.
Bu nispeten kısa vadeli bir etki, ancak gezegenimizin okyanuslarının çalkalanması ve iç kısmının hareketi gibi diğer etkenlerin de nasıl olduğu tam anlaşılamasa da uzun vadede bir etkisi olduğu düşünülüyor. Bu nedenle, Dünya’nın dönme hızı hakkında yaklaşık 6 aydan uzun süre önceden tahminde bulunmak zor.
Genel olarak, Dünya’nın uzun süreler boyunca yavaşladığı ve bunun, yılların giderek daha uzamasına neden olduğu düşünülüyor. Jeolojik kayıtlar veya güneş tutulmalarının astronomik gözlemleri gibi şeylerden bu çıkarımda bulunulabiliyor.
Jones, “Geçen yıl ilginç olan, Dünya’nın yıl içinde bir tür hız patlaması yaptığını görmemizdi. Hızın ivmesi yavaşladı, ancak yine de Dünya geçen yılki hızının üzerine çıktı, yani bu yıl daha hızlı geliyor. Şimdiki halde, kesin olarak söylemek zor olsa da gelecek yılın biraz daha kısa olacağını düşünüyoruz” dedi.
Bir günün uzunluğuna ilişkin resmi rakamları yayımlayan Uluslararası Yeryüzü Dönüşü ve Referans Sistemleri Ofisi (IERS), Dünya’nın dönüş hızının takvimin çok ilerisinde veya gerisinde kalması durumunda artık saniyelerle ilgili karar veren grup aynı zamanda.
1960’lardan beri bilim insanları bir günün uzunluğunu atom saatleri kullanarak ölçüyor ki, bunlar, hayali bir mükemmel saate kıyasla, yılda yaklaşık 0.0000001 saniyeden fazla zaman eksiltmeyen veya eklemeyen şaşırtıcı derecede doğru ölçen saatler. Atom saatleri sayesinde bir günün uzunluğunun ortalamadan ne zaman saptığını tam olarak bilinebiliyor.
Newsweek’e konuşan atom saati uzmanı ve Pennsylvania Eyalet Üniversitesi’nin fizik profesörü Kurt Gibble, şu bilgileri verdi:
“Atomik zaman 1967’de uluslararası olarak kabul edildiğinde, atom saatleri bir güneş yılından 100 kat daha istikrarlıydı. Son 30 yılda, atomik saatler bir milyon kat daha fazla gelişti. Günümüzün atom saatleri, temel fizik anlayışımızı tam olarak test edebilir, güvenli finansal işlemler sağlayabilir ve araçlarımızı neredeyse her adrese yönlendirebilen Küresel Konumlandırma Sistemi GPS kullanan haritalama sistemleri için gerekli zamanlamayı saniyenin milyarda birine kadar hassas şekilde kolayca sağlayabilir.”