Katar’da düzenlenen ve Arjantin’in şampiyon olduğu 2022 FIFA Dünya Kupası’nın tüm ayrımcılık türlerine karşı sıfır tolerans ilkesine rağmen hem saha içi ve dışında hem de sosyal medyada pek çok nefret söylemi kullanıldı.
ABD’de Dijital Nefretle Mücadele Merkezinin (CCDH) 21 Kasım’da yayımladığı raporda, siyahi futbolcuları hedef alan sosyal medya paylaşımlarının, 2022 Dünya Kupası başlamadan önce ırkçı kullanıcılar tarafından yapıldığı, sosyal medya platformlarının da söz konusu mesajlara müdahale etmediği belirtildi.
Raporda, İngiliz Milli Takımı’ndan siyahi Raheem Sterling ile Bukayo Sakaa’nın da aralarında bulunduğu 43 futbolcuyu hedef alan 100 ırkçı tweetten 99’u için harekete geçilmediği, sadece bir paylaşımın 16 kez tekrar edilmesi nedeniyle silindiği ifade edildi.
Bunlardan 87’sinin içeriğine yer verilen raporda, paylaşımların 11’inde futbolcuları tanımlamak için “Negro” (zenci) ifadesinin kullanıldığı, 25’inde oyunculara yönelik maymun veya muz emojisi kullanıldığı, 13’ünde oyuncuların sınır dışı edilmesinin istendiği, 25’inde oyunculara “başka ülkelere gidin” denildiği, 13 tweette ise futbolcuların yabancı dil becerileri üzerinden hedef alındığı belirtildi.
CCDH’nin kurucusu İmran Ahmed, 11 Aralık’ta yaptığı açıklamada, organizasyona katılan siyahi futbolcuların Instagram üzerinden de hedef alındığını ve bu paylaşımların platform tarafından silinmediğini belirtti.
Afrika kökenli Fransız futbolcular sosyal medyada ırkçı yorumlara maruz kaldı
Finalde Arjantin’e penaltılarda yenilerek turnuvayı ikinci tamamlayan Fransa Milli Takım futbolcuları da ırkçı yorumların hedefi oldu. Turnuvanın gol kralı seçilen Kylian Mbappe’nin yanı sıra Kingsley Coman, Aurelien Tchouameni, Randal Kolo Muani gibi Afrika asıllı Fransız futbolcular hakkında nefret söylemi içeren ifadeler kullanıldı.
Fransa Spor Bakanı Amelie Oudea-Castera yaptığı açıklamada sosyal medyada ırkçı sözlere maruz kalan Kingsley Coman ve tüm Fransız oyuncularıyla dayanışma içinde olduğunu vurguladı.
Kadın-Erkek Eşitliğinden Sorumlu Bakan İsabelle Rome ise milli futbolcuların maruz kaldığı ırkçılığın “kabul edilemez” olduğunu belirtti.
Katar Emiri Şeyh Temim’in Messi’ye geleneksel kıyafet giydirmesine ırkçı yorumlar yapıldı
Katar Emiri Temim bin Hamad es-Sani’nin, Arjantin’in kupa töreninde, Lionel Messi’ye Körfez ülkelerinde erkeklerin özel günlerde kullandığı geleneksel “bişt” giydirmesi üzerine sosyal medyada sporcuya yönelik ırkçı ifadeler kullanıldı. Arap sosyal medya kullanıcıları ise Şeyh Temim’in sporcuyu onurlandırmak ve saygı ifade etmek için bişt hediye ettiğine dikkati çekti.
ABD’li popüler içerik yayıncılarından “iShowSpeed” adını kullanan Darren Watkins’in yanından geçen Uzak Doğulu taraftara “Neden Arjantin forması giyiyorsun?” dedikten sonra Japonca merhaba anlamına gelen “Konnichiwa” diye bağırması, Japon değil Çinli olduğunu belirten taraftara uydurma Çince kelimeler kullanması tepkilere neden oldu.
İçerik üreticisine gelen eleştiriler arasında “Asyalılara karşı makro milliyetçilik ve ırkçılık kusmayı bırakın ve platformu olumlu şeyler için kullanın”,”Asyalıları hayal kırıklığına uğrattınız. Herkes hata yapabilir. Artık büyüyün ve daha iyi şeyler yapın.” ifadeleri yer aldı.
Watkins tepkiler üzerine çektiği videoyu hesabından kaldırarak, özür mesajı yayımladı.
Faslı taraftarlara saldırı
Dünya Kupası’nın grup ve final ayaklarında sergilediği performansla tarihinde ilk kez yarı finale çıkan Fas Milli Takımı ve taraftarları da ırkçı saldırılara uğradı.
Montpellier kentinde yapılan kutlamalar sırasında bir otomobil, 14 yaşındaki Fas asıllı erkek çocuğa çarparak olay yerinden kaçtı. Olayın ardından polis soruşturma başlatırken, görgü tanıkları araçta 2 kişinin bulunduğunu ve maç sonrasında faillerin Faslı taraftarlarla alay ederek Barcelone Caddesi’nde defalarca tur attıklarını belirtti.
İtalya’da, 6 Aralık’ta düzenlenen Fas maçı sonrasında Verona kentinde kutlamalar düzenleyen taraftarlara, siyah kıyafetli, maskeli grup sopalar ve zincirlerle saldırdı. Bir kişinin yaralandığı olayla ilgili aşırı sağcı gruplara mensup olduğu belirtilen 13 kişi gözaltına alındı.
İspanya’yı elediği maç sonrasında İtalya’da kutlama yapan Faslılar ile ilgili paylaşım yapan aşırı sağcı Lig Partisi lideri Matteo Salvini, sosyal medya hesabından “Fas İspanya’yı eliyor ve Milano’da böyle ‘kutluyorlar’ Sorumluların belirlenmesini ve tüm hasarı karşılamalarını umuyorum.” yorumunda bulundu. Salvini’nin yorumları tepki topladı.
Soyunma odalarında ırkçı propaganda
Arjantin ile Hırvatistan arasında 13 Aralık’ta yapılan müsabaka öncesi Hırvat takımının, soyunma odasında, Neo-Nazi sempatizanlığı ile bilinen Thompson grubunun şarkılarını söylediği, futbolcuların ırkçı ifadeler içeren şarkılara hep birlikte eşlik ettiği görüldü.
Grubun şarkıları, Yugoslavya’nın dağılma sürecinde Hırvatlar’ın 1992’de kurduğu 1996’da dağılan eski Bosna-Hersek Federasyonu’ndaki Hırvat Cumhuriyeti’nde insanlığa karşı işlenen suçlardan hüküm giymiş üst düzey yöneticilerine atıflar içeriyor.
Hırvatistan ayrıca 27 Kasım’da oynanan maçta Kanada’nın kalecisi Milan Borjan’a Sırp aile bağlarına yönelik ırkçı tezahüratlar yapılması nedeniyle 53 bin dolar para cezasına çarptırıldı.
24 Kasım’da yapılan Brezilya-Sırbistan müsabakası öncesi Sırp takımının soyunma odasında üzerinde “Teslim olmak yok” yazan ve Kosova haritasının Sırbistan sınırları içinde gösterildiği bayrak asıldı. FIFA, Sırbistan Futbol Federasyonu’na 21 bin 300 dolar para cezası verdi.
Kosova Kültür, Gençlik ve Spor Bakanı Hajrulla Ceku, uluslararası spor organizasyonlarının nefret mesajları ve ırkçılığa alet edildiğine dikkati çekerek, “Dünya Kupası’nı nefret dolu, yabancı düşmanı ve soykırım mesajları yaymak için kullanıyorlar.” açıklamasını yaptı.
İran Teknik Direktörü Queiroz: “Neden diğer teknik direktörlere böyle sorular sormuyorsunuz?”
Gruplarda İngiltere ile karşılaşan İran Milli Takımı’nın Teknik Direktörü Carlos Queiroz’a, İran’daki olaylarla ilgili sorular yöneltilmesi üzerine, “Futbol oynandığı sırada bu tür meselelerin araya girmesini istemiyoruz.” dedi.
Portekizli teknik adam, basın toplantısının bitiminde BBC muhabirinin İran’la ilgili tekrar sorduğu soruya, “Bunun adil davranış olduğunu mu düşünüyorsunuz? Neden diğer teknik direktörlere böyle sorular sormuyorsunuz? (İngiltere Teknik Direktörü Gareth) Southgate’e ‘Afganistan’ı ve tüm kadınları yalnız bırakan İngiltere ve ABD hakkında ne düşünüyorsun?’ diye sormuyorsunuz?” şeklinde cevap verdi.
Katar’a yönelik eleştiriler ve 2026 Dünya Kupası
Turnuvanın 2010’da, Katar’da gerçekleştirileceğinin açıklanmasının ardından ev sahibi ülke aleyhinde propaganda gerçekleştirildi. İnsan hakları ihlalleri iddialarıyla organizasyonun başlayacağı güne kadar turnuvanın Doha’dan alınması gerektiğini savunan Batı medyası “ırkçı”, “Müslüman karşıtı” ve “oryantalist” dille Katar’ı hedef aldı.
Katar’a yöneltilen Avrupa merkezli eleştiriler “samimiyetsiz” bulunurken, 2022 Dünya Kupası’nın son günlerinde İngiltere’nin efsanevi futbolcusu Gary Lineker, ABD, Kanada ve Meksika’nın ev sahipliğinde yapılacak 2026 Dünya Kupası’yla ilgili “Dört yıl sonra Kanada, Meksika ve ABD’ye gidiyoruz ancak şu belli ki ABD olağanüstü derecede ırkçı bir ülke.” yorumunda bulundu.