Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, France 24’e verdiği röportajda Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve ABD Başkanı Joe Biden’ın “denizaltı krizine” ilişkin yaptığı telefon görüşmesi hakkındaki ortak açıklamadan memnun olduğunu söyledi.
- Fransa Savunma Bakanı Parly ‘denizaltı krizi’ nedeniyle Senato’da yuhalandı
- Transatlantik ilişkilerde Avustralya denizaltı krizi
Ancak bunun hayata geçirilmesi gerektiğini ve bunun zaman alacağını ifade eden Borrell, ABD ile Avrupa arasında güvenlik ve savunma alanında bir strateji ortaya koymak ve buna benzer krizlerin yaşanmasını önlemek için gelecek ay Washington’a gideceğini belirtti.
Borrell, Hint-Pasifik bölgesinde savunma alanında yapılan iş birliğinde Fransa’nın ve Avrupa’nın, neden yer almadığını bilmeye hakkı bulunduğunu, Fransa’nın bölgedeki askeri varlığının Avrupa ülkeleri içinde “en önemlisi” olduğunu aktardı.
“Bu sorun sadece Fransa’nın değildir. Dışişleri bakanları bu konunun tüm Avrupa’yı ilgilendiren bir sorun olduğu hususunda mutabık kaldılar.” ifadesini kullanan Borrell, Avrupa’nın Hint-Pasifik bölgesinde bulunmak istediğini, bölgedeki sularda dolaşım özgürlüğünün kendileri için önemli olduğunu belirtti.
Borrell, bölgedeki ekonomik dinamik dikkate alındığında burada yer almamaları halinde dünya siyasetinde var olmanın zor olacağına işaret etti.
“Avrupa’nın savunmasını istiyor musunuz?” sorusuna yanıt veren Borrell, “Bunun için maaş alıyorum. Bunu geliştirmekle sorumluyum. Görevim güvenlik ve savunma alanında ortak politika geliştirmek.” diye konuştu.
Borrell, ancak bu konunun Avrupa ülkelerinin tümünün ortak görüşü olmadığını kaydetti.
Macron ve Biden, 22 Eylül’de yaptıkları telefon görüşmesinde, “denizaltı krizinin” ardından güveni garanti eden şartları oluşturmak ve ortak hedeflere ulaşmak için somut önlemler önermeyi amaçlayan derin istişare sürecini başlatmaya karar vermişti. Macron, bu bağlamda Fransa’nın Washington Büyükelçisi’nin gelecek hafta ABD’deki görevine dönmesi yönünde karar almıştı.
Avustralya, ABD ve İngiltere arasındaki AUKUS anlaşması
Avustralya, ABD ve İngiltere tarafından 16 Eylül’de imzalanan AUKUS anlaşmasının ardından, Avustralya’nın Fransız Naval Group’la vardığı 12 geleneksel dizel elektrikli denizaltı inşasını öngören 90 milyar Avustralya doları (66 milyar ABD doları) tutarındaki sözleşmenin iptal edildiği açıklanmıştı.
Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, 16 Eylül’de “Gerçekten sırtımızdan vurulduk. Avustralya ile bir güven ilişkisi kurmuştuk ve bu güvene ihanet edildi.” açıklamasını yapmıştı.
17 Eylül’de Macron’un talimatıyla Fransa’nın Canberra ve Washington Büyükelçileri’ni danışmak amacıyla acilen geri çağırma kararı aldıklarını açıklayan Le Drian, ABD’nin tutumunu “hayal kırıklığı” olarak nitelendirmişti.