İngiltere ile aşı ihracı atışmasını sürdüren Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Charles Michel, Politico haber sitesine verdiği röportajda, AB içinde yeni tip koronavirüse karşı (Kovid-19) üretilen aşıların dünyanın birçok ülkesine ihraç edildiğini, buna karşılık İngiltere’nin ürettiği aşıların büyük bölümünü kendine sakladığını savundu.
AB’nin çok sayıda dozu ihraç ettiğini kimsenin inkar edemeyeceğini vurgulayan Michel, İngiltere Başbakanı Boris Johnson’ı hedef alarak şunları söyledi:
“İngiltere’de bir ihraç kararı almadıklarını söylüyorlar. Ben de bir siyasetçi olarak çok iyi biliyorum ki yasak veya kısıtlama uygulamak için birçok farklı yöntem vardır. Asıl soru şu: Bugüne kadar kaç doz ihraç ettiler? Bu çok basit bir soru ve dünden beri cevabını alamadık.” dedi.
Michel, önceki gün yazdığı bir yazıda, AB için yapılan aşı milliyetçiği suçlamasını reddetmiş ve “İngiltere ve ABD, kendi topraklarında üretilen aşılar ve aşı bileşenlerinin ihracatına kesin bir yasak koydu. Ancak dünyada en yüksek aşı üretim kapasitesine sahip bölge olan Avrupa Birliği, birlik içinde üretilen dozların ihracının kontrol edilmesi için bir sistem getirdi.” ifadelerini kullanmıştı.
Boris Johnson da Michel’e “Biz tek bir Kovid-19 aşısı ve aşı bileşeninin ihracatına yasak getirmedik.” karşılığını vermişti.
Kavga yeni değil
AB ile İngiltere arasındaki aşı çekişmesi yeni değil. Taraflar arasındaki aşı kavgası, İngiliz-İsveç ilaç şirketi AstraZeneca’nın bu yılın başında AB’ye taahhüt ettiği dozları istenilen sürede gönderemeyeceğini açıklamasıyla başlamıştı.
AstraZeneca, AB’ye yılın ilk çeyreğinde 40 milyon, ikinci çeyreğinde 90 milyon doz tedarik edeceğini açıklamıştı. Bunların sözleşmedeki miktarların yarısından az olduğu belirtiliyor.
AB yönetimi, AstraZeneca’nın AB ülkelerindeki tesislerinde ürettiği aşı veya aşı bileşenlerini AB ülkeleri yerine İngiltere’ye gönderdiğini doğrudan olmasa da dile getirmiş ve “ihracat kontrol mekanizması” başlatmıştı.
Bu mekanizma ile AB içindeki aşı üreticilerinin nereye ne kadar aşı gönderdiğinin şeffaf şekilde bilinmesi hedeflendi. Mekanizma çerçevesinde ilk kez geçen hafta İtalya’dan Avustralya’ya gönderilecek AstraZeneca aşılarının ihracatı engellendi.
AB yönetimi yavaşlık nedeniyle eleştiriliyor
AB yetkilileri, birlik genelinde aşılamalar yavaş ilerlediği için eleştiriliyor. ABD ve İngiltere’de nüfusun yaklaşık üçte biri, İsrail’de yarısı aşılanmışken AB’de bu oranın sadece yüzde 6,5 civarında olması AB yönetimine tepkiyi artırıyor.
Ancak aşılamaların yavaş ilerlemesinde AB ülkelerinin yavaş davranması, AstraZeneca aşılarına karşı oluşan şüphe nedeniyle bunların mevcut dozlarının bekletilmesi gibi nedenlerin de etkisi olduğu belirtiliyor.
AB yönetimi, yaz sonuna kadar yetişkin nüfusun yüzde 70’ini aşılama hedefine ulaşabilmek için aşı tedarikini artırmak istiyor. Ancak aşıların yıl sonunda kullanıma girmesinden bugüne kadar geçen sürede AB yönetimi hedeften oldukça uzak görünüyor.