AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’in ofisinden yapılan açıklamada, Kosova ile Sırbistan’ın birbirlerinin araç plakalarını resmen tanımalarının ve “çıkartma” rejimini tamamen kaldırma yönündeki kararlarının memnuniyetle karşılandığı belirtildi.
Kararın, iki ülke arasında geçmişte varılan anlaşmaların uygulanmasında olumlu bir adım teşkil ettiği vurgulanan açıklamada, “Bu (karar), Kosova ile Sırbistan arasındaki ilişkilerin normalleştirilmesi konusunda ilerleme kaydedilmesinin mümkün olduğunu göstermekte ve AB kolaylaştırıcılığındaki diyalog çerçevesinde çalışmaya devam etmenin önemini vurgulamaktadır.” değerlendirmesinde bulunuldu.
Açıklamada, kararın, bölge vatandaşlarının yararına Batı Balkanlar’ın AB ve bölgesel entegrasyonuna yönelik doğru yönde alındığına işaret edildi.
Sırbistan, Kosova Cumhuriyeti (RKS) plakalı araçların, 1 Ocak’tan itibaren ülkede serbest dolaşımına izin vermiş, bunun üzerine Kosova da 4 Ocak’ta benzer uygulama için karar almıştı.
Sırbistan ve Kosova Cumhuriyeti vatandaşları, 2021’den bu yana diğer ülkeye geçerken araç plakalarındaki devlet sembollerini “çıkartma” ile kaplıyordu.
Araç plakası krizi
Tek taraflı bağımsızlığını 2008’de ilan eden Kosova’yı kendi toprağı gören Sırbistan, RKS plakalı araçların ülkeye girişine izin vermiyor, bu araçlara sınır kapılarında geçici Sırbistan plakası veriyordu.
Kosova hükümetinin, 2021’de “karşılıklılık” ilkesi çerçevesinde aynı uygulamayı Sırbistan plakalı araçlara uygulamaya başlamasıyla iki ülke arasında haftalar süren gerginlik yaşanmıştı.
Avrupa Birliği arabuluculuğunda Belçika’nın başkenti Brüksel’de bir araya gelen iki ülkenin müzakerecileri, kalıcı çözüm bulunana kadar tedbiren 4 Ekim 2021’de karşılıklı olarak araç plakalarındaki devlet sembollerini “çıkartma” ile kapatma uygulamasına başlanması konusunda anlaşmıştı.
Öte yandan Kosova’da çoğunlukla Sırpların yaşadığı bölgelerde Sırbistan kurumlarınca verilen, Kosova şehirlerini simgeleyen araç plakalarının, RKS plakalarıyla değiştirilmesi sürecinde 15 Aralık’a kadar 4 bin 200’den fazla Kosovalı Sırp, RKS araç plakası almıştı.