AB Komisyonu, ilaç şirketleri ile Kovid-19 aşı tedarikinde yaşanan sorunların ardından dün alınan üye ülkelerdeki tesislerde üretilen aşıların 3’üncü ülkelere ihracatını izne tabi tutma kararı hakkında yeni açıklama yayımladı.
Açıklamada, ihracat izin mekanizmasının aşılarda şeffaflığı amaçladığına işaret edilerek, “AB Komisyonu, bu tedbirin tamamlanması sürecinde Kuzey İrlanda Protokolü’nün etkilenmemesini sağlayacaktır.” ifadesi kullanıldı.
AB Komisyonu’nun aşı ihracat sınırlaması kararında Brexit anlaşmasının parçası olan İrlanda ve Kuzey İrlanda Protokolü’ndeki tedbir maddesini yürürlüğe koymayacağına dikkat çekilen açıklamada, yeni sistemin etkilerinin azaltılması veya istismar edilmesi durumunda ise AB’nin elindeki bütün araçları kullanmayı değerlendireceği kaydedildi.
Açıklamada, kurulan mekanizmanın yönetmeliğinde çeşitli değişikliklere gidileceğinin altı çizildi.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, İrlanda Başbakanı Micheal Martin’le Kovid-19 aşılarına ihracat yetkilendirme mekanizması uygulamanın makul bir yolunu bulmak üzere görüştüğünü belirtti.
İngiltere Başbakanı Boris Johnson ile yapıcı görüşmelerde bulunduğunu belirten Von der Leyen, “Sözleşmeden doğan sorumluluklarını yerine getiren şirketlerin aşı ihracatına kısıtlama getirilmemesi üzerinde ilkesel olarak anlaştık.” ifadesini kullandı.
Brexit anlaşmasının Kuzey İrlanda Protokolü, AB üyesi İrlanda ile Birleşik Krallık’ın bir parçası olan Kuzey İrlanda arasında malların gümrük kontrollerine tabi olmadan geçişini sağlıyor.
Protokolün 16. maddesi, ciddi ekonomik toplumsal veya çevresel zorlukların ortaya çıkması halinde tek taraflı tedbir alınmasını ve söz konusu ürünlerin gümrük kontrolüne tabi tutulmasını sağlıyor.
AB Komisyonu’nun dün açıkladığı ihracat sınırlandırma mekanizması yönetmeliğinde aşıların Kuzey İrlanda üzerinden İngiltere’ye geçişini engellemek için protokolün 16. maddesi yürürlüğe koyulmuş, buna İrlanda ve İngiltere sert tepki göstermişti.