AB, ilaç şirketleri ile Kovid-19 aşı tedarikinde yaşanan sorunların ardından başlattığı üye ülkelerdeki tesislerde üretilen aşıların 3’üncü ülkelere ihracatını izne tabi tutma uygulamasının süresini eylül sonuna kadar uzatmayı planlıyor.
AB Komisyonu, ocak ayında uygulamaya başlanan ve Kovid-19 aşısı ihracatını sınırlandıran mekanizma hakkında açıklama yaptı.
Komisyon sözcüsü tarafından yapılan açıklamada, haziranda sona ermesi planlanan ihracat sınırlandırmasının süresinin eylül ayının sonuna kadar uzatılmasının planlandığı belirtildi.
AB’ye aşı teslimatında gecikmelerin sürdüğü gerekçesiyle başlatılan uygulama uygulama en son haziran sonuna kadar uzatılmıştı.
Mekanizma hakkında
Kovid-19 aşısı ihracatını sınırlandıran mekanizmayla AB’nin ön alım anlaşması imzaladığı BioNTech-Pfizer, AstraZeneca, Sanofi-GSK, Johnson and Johnson, CureVac ve Moderna firmalarının AB ülkelerindeki tesislerinde üretilen aşılar diğer ülkelere izinsiz satılamıyor.
AB’nin güneyindeki ve doğusundaki komşuları, Batı Balkanlardaki ülkeler, Kovid-19 Aşıları Küresel Erişim Programı’ndan (COVAX) yararlanacak düşük gelirli ülkeler ve EFTA ülkeleri (İsviçre, Norveç, İzlanda ile Lihtenştayn) bu sınırlandırmanın dışında tutuluyor.
Aşının AB dışına satışı, üretimin yapıldığı ülkenin ve AB Komisyonu’nun izin vermesi halinde mümkün oluyor. İzin alınması için şirketlerin AB’ye sağlamayı taahhüt ettiği miktardaki aşıyı teslim etmesi gerekiyor.
AB yönetimi, 1 Haziran’a kadar 450 milyonluk AB’de, yetişkin nüfusun yüzde 70’ini aşılamayı hedefliyordu. Ancak aşı tedarikinde yaşanan aksamalar bu hedefin yaz sonuna ertelenmesine neden oldu.
Mekanizma ile mart ayında İtalya, Astrazeneca firmasının ürettiği Kovid-19 aşısının Avustralya için ayrılan 250 binden fazla dozunun ihracatını durdurmuştu.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), aşı ihracatını kontrol etmek için AB tarafından başlatılan ihracat prosedürünü eleştirerek bu tür önlemlerin salgını uzatma riski taşıdığını ifade etmişti.