Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin liderleri, yeni tip koronavirüse (Kovid-19) karşı geliştirilen aşılar ve salgın tedbirlerini görüşmek üzere video konferans yöntemiyle bir araya gelecek.
AB Liderler Zirvesi, 25-26 Şubat’ta düzenlenecek. Zirvenin ilk gününde, aşı üretiminin artırılması amacıyla AB’nin ve üye ülkelerin neler yapabileceği, aşıların mutasyonlara karşı etkili olacak şekilde güncellenmesi, aşıların onay sürecinin ve dağıtımının hızlanması gibi konular masaya yatırılacak.
AB’nin ayrıca aşı geliştiren ve üreten şirketlere AB ile yaptıkları sözleşmelerde verdikleri taahhütleri yerine getirmeleri konusunda nasıl bir mesaj vereceği konuşulacak.
Rusya ve Çin’de geliştirilen ve AB içinde kullanımı onaylanmamış aşıların AB ülkeleri tarafından kullanılmasının da zirve toplantısındaki konulardan birini oluşturabileceği belirtiliyor. AB yetkilileri, onay almamış aşıların kullanımı konusundaki kararın ve sorumluluğun üye ülkelere ait olduğunun özellikle altını çiziyor.
Macaristan, Çin’de geliştirilen aşıyı kullanmaya başlayan ilk AB ülkesi olmuştu.
Aşı sertifikası tartışmaları devam ediyor
Gündemdeki konulardan biri de “aşı sertifikası” olacak. Liderler, bu tür bir sertifikanın oluşturulması ve hangi amaçlar için kullanılabileceğinin belirlenmesi için ortak bir yaklaşım üzerinde çalışacak.
AB yetkilileri, şu aşamada bir sertifika oluşturmak için erken olduğunu, aşıların koruyuculuğunun ve bulaşmayı ne kadar önlediğinin henüz kesin olarak bilinmediğini vurguluyor. Bu nedenle aşı olmuş bir kişinin seyahat etmesinde avantaj sağlayacak bir belge üzerinde çalışmaların devam etmesi gerektiği ifade ediliyor.
Ayrıca Kovid-19 geçirmiş ve vücudu antikor üretmiş birinin test sonucuyla seyahat edebilmesi gibi konuların da tartışılmasının önemine dikkat çekiliyor.
Ancak AB yetkilileri, her halükarda aşı sertifikası gibi bir sistem oluşturmak için henüz erken olduğunu, bu konuda Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ile de koordinasyon gerektiğini belirtiyor.
Zirvede, AB ülkelerinin üçüncü ülke vatandaşlarına giriş izni verilmesini amaçlayan anlaşmalar yapmasının da gündeme gelmesi bekleniyor.
Yunanistan, turizm sezonunda gelir kaybını azaltma arayışıyla İsrail ile anlaşma imzalamış, anlaşmayla Kovid-19 aşısı olanların iki ülke arasında seyahatine izin verilmişti.
AB yetkilileri, bu tür anlaşmaların üye ülkelerin kararı olacağını ancak Schengen bölgesindeki etkileri nedeniyle AB Komisyonunun bu konuda “değerlendirme yapabileceğini” kaydediyor.
Seyahat kısıtlamaları
AB liderlerinin önündeki gündem maddelerinden biri de AB içindeki seyahat kısıtlamaları. Bazı AB ülkeleri, sınır kontrolleri ve yasaklar uyguladıkları için AB Komisyonu tarafından eleştiriliyordu.
Komisyon, sıkı seyahat kısıtlamaları uygulayan Belçika, Danimarka, Finlandiya, Almanya, Macaristan ve İsveç’e hafta başında mektup göndererek serbest dolaşımı engellememelerini istemişti.
AB yetkilileri, zorunlu olmayan seyahatlere yönelik kısıtlamaların devam etmesi ancak tek pazarın işlevine zarar verilmemesi gerektiğini dile getiriyor. Bu amaçla malların ve hizmetlerin dolaşımının engellenmesine karşı olduklarını, taşımacılığın devam edebilmesi için “yeşil şeritler” oluşturulması gerektiğini vurguluyor.
Son haftalardaki kısıtlamalar nedeniyle bazı ülkelerde nakliyede ve arz zincirlerinde aksamalar olduğu, sınır bölgelerinde yaşayan ve işleri gereği mecburen sınırı geçmesi gereken kişilerin kısıtlamalardan etkilendiği belirtiliyordu.
İkinci günde savunma ve güvenlik tartışılacak
Sanal ortamdaki AB Liderler Zirvesinin ikinci gününde, savunma ve güvenlik konuları ile Güney Komşuluğu ele alınacak.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in de katılacağı ikinci gün oturumunda, AB-NATO iş birliği masaya yatırılacak.
Ayrıca AB’ye yönelik tehditlere karşı stratejiler, AB’nin stratejik özerkliği için oluşturulacak çerçeve, ortak savunma ve güvenlik kültürünü güçlendirmeyi amaçlayan “Stratejik Pusula” adı verilen belge görüşülecek.
Liderler son olarak, Güney Komşuluğu çerçevesinde Akdeniz’in güneyindeki ülkelerle ilişkileri görüşecek.