Belçika’nın başkenti Brüksel’de düzenlenen yılın son AB Liderler Zirvesi devam ederken, zirve bildirisinin dış ilişkiler kısmı kamuoyuyla paylaşıldı.
Liderler, Ukrayna başlığı altında Rusya’ya “Ukrayna sınırındaki askeri tahkimatı ve saldırgan söylemi” nedeniyle ortaya çıkan gerginliği düşürmesi çağrısında bulundu.
Ukrayna’nın toprak bütünlüğü ve egemenliğine tam desteklerini vurgulayan AB liderlerinin bildirisinde, “Ukrayna’ya yönelik daha fazla askeri saldırganlığın karşılık olarak ortaklarla koordine edilen kısıtlayıcı tedbirler dahil çok büyük sonuçları ve ağır bedeli olacaktır.” ifadesi yer aldı.
Bildiride, AB liderlerinin diplomatik çabaları ve Minsk Anlaşmasının tam olarak uygulanması için Normandy formatını desteklediği vurgulandı.
Belarus başlığı altında ise göçmenlerin ve mültecilerin araç olarak kullanılması kınanarak, AB’nin buna karşılık vereceği, dış sınırlarının korunacağı, insan kaçakçılığıyla mücadele edileceği, daha önce beş kez alınan yaptırım kararlarının uygulanacağı ve altıncı yaptırım paketine hazırlıklı olunacağı belirtildi.
Belarus’a insani yardım kuruluşlarının erişimine izin verilmesini isteyen AB liderleri, AB’ye girmek için Belarus’a gelen kişilerin ülkelerine dönmelerinin destekleneceğini ifade etti.
“Göçte dönüşler için tüm araçlar koz olarak kullanılsın”
Bildiride, “göçün dış boyutları” başlığında AB Komisyonunun kaynak ve transit ülkeler için hazırladığı eylem planının gecikmeden uygulanması istendi.
Liderler, bu kapsamda AB Komisyonuna “tüm güzergahlarda göçle ilgili eylemler için uygun mali fonu gecikmeksizin belirlemesi ve harekete geçirmesi” çağrısında bulundu.
Göç konusunda AB’nin geri dönüşlerle ilgili politikalarında daha fazla birlik sağlanmasının önemi vurgulandı. Liderler, AB ülkelerinden kaynak ülkelere etkin dönüşlerin sağlanması amacıyla hızlıca harekete geçmesi için AB Komisyonu ve AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisine çağrı yaptı.
Bu amaçla ilgili tüm AB politikalarının, kalkınma, ticaret ve vizeler dahil tüm araçların koz olarak kullanılması istendi. Ayrıca mevcut geri kabul anlaşmalarının tam olarak uygulanması ve yenilerinin sonuçlandırılması çağrısında bulunuldu.
Göçün üçüncü ülkelerce araçsallaştırılmasının kınandığı bildiride, AB sınırlarına yasa dışı şekilde girmek isteyen kişileri taşıyan şirketlere yönelik kısıtlayıcı tedbirlere ilişkin teklif hazırlanması istendi. AB’nin dış sınırlarının korunmasında üye ülkelerle sınır muhafızları ve havadan izleme gibi alanlarda iş birliğinin desteklenmesi konusunda çalışmalar yürütülmesi talep edildi.
“AB kendi güvenliğinde daha çok sorumluluk alacak”
Bildirinin “güvenlik ve savunma” başlığında da AB’nin stratejik özerkliğine vurgu yapılarak, “AB kendi güvenliğinde ve savunma alanında daha fazla sorumluluk alacaktır.” ifadesi kullanıldı.
AB Yüksek Temsilcisi Josep Borrell tarafından taslağı hazırlanan ve Mart 2022’deki zirvede onaylanması planlanan “Stratejik Pusula” üzerindeki çalışmaların ilerletilmesi çağrısı yapıldı.
Liderler ayrıca, Şubat 2021’de talep edilen teknoloji yol haritasının sunulmasını beklediklerini belirtti. AB Komisyonu ve Yüksek Temsilcinin uzay güvenliği, siber ve hibrit tehditlerle mücadele konularında da teklifler hazırlaması istendi.
NATO ile AB arasındaki ilişkilerin önemine vurgu yapan liderler bildirisinde, “Transatlantik ilişkiler ve AB-NATO iş birliği genel güvenliğimizde kilit öneme sahiptir.” değerlendirmesinde bulunuldu.
AB liderleri, daha güçlü bir AB’nin “NATO’ya tamamlayıcı” nitelik taşıyacağını bildirdi.