13 Aralık’taki AB Dışişleri Bakanları Toplantısı’nda Rusya’nın Ukrayna sınırı yakınındaki askeri faaliyetleri sonrası son durum, Belarus, Afganistan’dan çekilmesinin ardından ortaya çıkan gelişmeler, bu bağlamda AB’nin Orta Asya ülkeleriyle ilişkileri, AB-Afrika ilişkileri, Etiyopya ve Venezuela gibi konular ele alınacak.
AB, Rusya’nın Ukrayna sınırında askeri varlığını artırdığına yönelik açıklamaların ardından gelişmeleri “endişeyle” izliyor. AB, Rusya’nın Ukrayna’ya karşı saldırgan tutum izlemesi durumunda ABD ve NATO’nun gösterdiği tepkiye katılıyor ve böyle bir ihtimalde “ciddi ekonomik ve siyasi” karşılık verileceğini vurguluyor.
AB yetkilileri, 2014’te Rusya’nın Kırım’ı yasa dışı ilhakı ve Ukrayna’nın doğusunda çıkan olayları hatırlatarak o dönemde alınan yaptırım kararlarının etkili olduğunu, örneğin Mariupol kentine Rusya yanlısı silahlı grupların girmesinin engellendiğini belirtiyor.
Daha önce ABD yönetimi, bankacılıkta uluslararası fon transferi sistemi olan SWIFT işlemlerine Rusya’nın erişiminin kesilebileceği sinyalini vermişti. AB ise Rusya’ya karşı atabileceği adımlar hakkında henüz çok fazla işaret vermedi.
Wagner’e yaptırım geliyor
AB Dışişleri Bakanları Toplantısı’nda Rus güvenlik şirketi Wagner’e ve bu şirketin faaliyet gösterdiği ülkelerden Mali’ye yönelik yaptırım kararı da çıkacak.
AB yetkilileri, Wagner ile bağlantılı bazı kişi ve kuruluşlara yaptırım uygulanacağını belirtti.
Yaptırımlar arasında varlıkların dondurulması ve AB’ye seyahat yasağı bulunuyor.
Belarus
Belarus konusunda ise daha önce AB’nin bu ülke hakkında uygulamaya başladığı yaptırımların etkili olduğu ve bu ülkeden AB ülkelerine göçmen akışının durduğu belirtiliyor.
Üst düzey bir AB yetkilisi, AB ülkelerine girmek amacıyla Belarus’a giden kişilerin engellenmesi için çıkış noktası olan ülkelerle temasların devam edeceğini söyledi.
Afganistan konusunda Katar ile temas
AB bakanları, geçen yaz NATO’nun Afganistan’dan çekilmesi sonrasında Taliban’ın yönetimi alması ve ardından meydana gelen gelişmeleri de değerlendirecek.
Bakanların toplantısında öğle yemeği bölümüne Katar Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Thani katılacak.
AB yetkilileri, Afganistan konusunda Katar’ın kilit ülkelerden biri haline geldiğini ve bu nedenle Katar ile çalışacaklarını belirtti.
Ayrıca Afganistan’daki gelişmelerin Orta Asya’da birçok ülkeyi de etkilediğini belirten AB yetkilileri, bakanların Orta Asya’da istikrarın sürmesi için neler yapılabileceğini konuşacağını de ifade etti.
Olimpiyat boykotu da konuşulacak
AB bakanlarının pazartesi yapacakları toplantıda Pekin’de düzenlenecek Kış Olimpiyatları’na boykot uygulanması meselesini de konuşması bekleniyor.
ABD, İngiltere ve Avustralya’nın Çin’in Uygur Türklerine yönelik uygulamaları ve insan hakları ihlalleri nedeniyle boykot uygulayacağını açıklaması sonrasında AB’nin de benzer bir karar alması için bazı ülkelerin talepte bulunduğu ifade ediliyor.
Ancak AB yetkilileri, spor faaliyetlerinde AB’nin ortak bir tutum almadığını, olası bir AB boykot için ortak yaklaşım belirlemenin zor olduğunu vurguluyor.
Boykot konusunda AB ülkeleri arasında farklı yaklaşımlar bulunuyor. Bakanların toplantısında bununla ilgili karar alınması beklenmiyor.
Maraş
AB Dışişleri Bakanları Toplantısında gündeme gelecek konulardan biri de Kıbrıs ve Maraş. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin (KKTC) kapalı Maraş’ın bir bölümünü açma kararı sonrasında AB Komisyonu ve AB Dış İlişkiler Servisi’nin Türkiye’ye karşı atılacak adımlarla ilgili bir “seçenekler belgesi” hazırlaması istenmişti.
Bu belgenin hazırlandığı, geçen hafta üye ülkelere dağıtıldığı ve pazartesi günü AB bakanlarınca görüşüleceği belirtildi. Belgenin içeriği hakkında bilgi verilmedi.
Üst düzey bir AB yetkilisi, konuyla ilgili gazetecilere bilgi verirken “Hangi seçeneğe ağırlık verileceğine veya belki de hiçbirine gerek olmadığına bakanlar karar verecek. Sürecin nasıl ilerleyeceğini bakanların toplantısından sonra göreceğiz.” dedi.
AB tarafı Maraş ile ilgili her konunun Kıbrıs meselesiyle bağlantılı olduğunu, bu nedenle BM’nin Kıbrıs müzakerelerini yeniden başlatmak için yürüttüğü çabaları desteklediklerini dile getiriyor.
Toplantıda Maraş konusunda bir karar çıkması beklenmiyor.