Avusturya Başbakanı Sebastian Kurz’un girişimiyle başkent Viyana’da düzenlenen “AB içinde aşıların dağıtımı” başlıklı toplantıya, Bulgaristan Başbakanı Boyko Borisov, Slovenya Başbakanı Janez Jansa, Çekya Başbakanı Andrej Babis şahsen, Letonya Başbakanı Krisjanis Kariņs ve Hırvatistan Başbakanı Andrej Plenkovic video konferans yoluyla katıldı.
Kurz, düzenlenen ortak basın toplantısında, AB içinde aşıların dağıtımına ilişkin yaşanan farklılıklara işaret ederek bu yılın ocak ayında belirlenen aşıların nüfusa göre dağıtılması prensibinin korunması gerektiğini söyledi.
AB üyesi devletlerin liderleri arasında kararlaştırılan dağıtım prensibi dışına çıkılmamasını isteyen Kurz, halihazırda yaşanan sorunun çözümü için bir “düzeltme mekanizmasının” hayata geçirilmesi gerektiğini savundu.
“İlaç firmaları sorumluluklarını yerine getirmedi”
Borisov da AB yönetimi tarafından bazı aşıların birlik üyesi ülkelere önerildiğini, bu aşıların aşağı yukarı aynı kaliteye sahip olduğunun altının çizildiğini kaydederek, “Biz bu aşılardan birkaç milyon doz sipariş ettik ancak bugüne kadar hiçbir üretici firma anlaşmalar uyarınca üzerlerine düşen sorumluluğu yerine getirmedi.” dedi.
Borisov, aşıların dağıtımına ilişkin yaşanan adaletsizliğin giderilmesi gerektiğini belirterek, “Biz hükümet ve devlet başkanları olarak nüfusa göre aşıların dağıtılmasını kararlaştırdık, bu prensibe yeniden dönülmesi gerekiyor. Mayıs ayında bazı ülkeler bağışıklık kazanırken bazıları kazanamayacak. Çünkü bazıları yeterince aşıya sahip olurken diğerleri olmayacak. Bu nedenle bu (az aşı almış) ülkeler farklı üretici firmalara yönelmek zorunda hissedecek.” diye konuştu.
Bulgaristan’da iki hafta sonra milletvekili seçimlerinin yapılacağını ifade eden Borisov, vatandaşların gönül rahatlığıyla sandık başına gitmeleri için aşılamanın ülkesi için çok önemli olduğunu vurguladı.
Jansa ise aşı dağıtımının şu anki haliyle sürmesi durumunda haziranda bazı ülkelerin yüzde 60, bazılarının ise yalnız yüzde 30 aşılama yapabileceğini, bu durumun birlik içinde “gereksiz bir gerginliğe” yol açacağını ifade etti.
“Nüfusa göre dağıtım modeline dönülmeli”
Jansa, “Yaşanan sorunu çözmek için bir ‘düzeltme mekanizmasına’ ihtiyaç var. Bu düzeltme mekanizması ilk başta anlaştığımız, yani nüfusa göre dağıtım modeline dönmemizi sağlamalı.” görüşünü paylaştı.
Özellikle AstraZeneca aşısının dağıtımına ilişkin çeşitli sorunların yaşandığını kaydeden Jansa, AB ile ilaç üretici firmalar arasında yapılan anlaşmaların şeffaf ve kamuya açık olması gerektiğini belirtti.
Kurz, 12 Mart’ta yaptığı açıklamada, AB içinde aşıların nüfusa göre dağıtılması prensibinin dışına çıkıldığını, AB liderleri dışında ülkelerin Sağlık Bakanlığı diplomatlarının ilaç firmalarıyla içeriği gizli tutulan anlaşmalar yaptığını, bu durumun da dağıtımda adaletsizliğe yol açtığını iddia etmişti.
Bu gelişme üzerinde 5 AB üyesi ülke, konunun görüşülmesi için toplantı düzenlenmesi çağrısında bulunmuştu.