Filistin Kurtuluş Örgütünün (FKÖ) karar alma mekanizması Yürütme Komitesine, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’a yakın isimlerin seçilmesi, 87 yaşındaki liderin gelecek dönemde de Ramallah siyasetini şekillendirmeye devam edeceğini gösteriyor.
Ramallah’ta 7 Şubat Pazartesi günü başlayan FKÖ Merkez Konseyinin 31. dönem toplantıları, üyelerden birinin vefatı ve Nablus’ta 8 Şubat’ta 3 FKÖ üyesinin İsrail özel kuvvetleri tarafından düzenlenen suikastla öldürülmesi nedeniyle bir gün uzatılmasının ardından dün sona erdi.
Abbas’a yakın isimler seçildi
FKÖ’nün karar alma mekanizması Yürütme Konseyine seçilen yeni isimleri, aynı zamanda FKÖ Yürütme Konseyi Başkanı olan Filistin Devlet Başkanı Abbas açıkladı.
FKÖ Yürütme Komitesinde Genel Sekreter Saib Ureykat’ın Kasım 2020’deki ölümüyle boş kalan koltuğa Abbas’a yakınlığıyla bilinen İsrail-Filistin ilişkilerinden sorumlu Muhammed Hüseyin eş-Şeyh “üye” olarak getirildi.
Yürütme Komitesinden istifa eden Hanan Aşravi’nin yerine de Abbas’ın danışmanlarından Muhammed Mustafa, yine daha önceden istifa eden Teysir Halid’in yerine de Ferid Seru “üye” olarak seçildi.
Ulusal Konsey başkanlığına ise Filistin Ulusal Kurtuluş Hareketi Fetih’in adayı Ruhi Fettuh seçildi. Başkan yardımcılıklarına da yine Fetih üyesi Musa Hadid ile Filistin Demokratik Halk Kurtuluş Cephesi (FDHKC) üyesi Ali Faysal getirildi.
FKÖ’nün iç tüzüğüne göre, örgütün karar alma mekanizması Yürütme Komitesinde 15 ila 18 üye bulunması gerekiyor. Filistin Devlet Başkanı Abbas da komiteye başkanlık ediyor.
Filistinli gruplar toplantıları boykot etti
Toplantılar, FKÖ bünyesindeki 4 Filistinli grubun “ulusal uzlaşı olmadan düzenlendiği” gerekçesiyle gerçekleştirdiği boykotun gölgesinde geçti.
Aynı gerekçeyle, Filistin Halk Kurtuluş Cephesi (FHKC), Filistin Ulusal Girişim Hareketi (El-Mubadera), Filistin Halk Kurtuluş Cephesi-Genel Komutanlık ve Halk Kurtuluş Savaşı Öncüleri (Saika) de toplantılara katılmadı.
Söz konusu toplantılarda, FKÖ bünyesinde olmayan Filistin İslami Direniş Hareketi Hamas ile İslami Cihad Hareketi de yer almadı.
Abbas, iktidardaki dizginleri daha güçlü şekilde ele alıyor
Uzmanlar, Filistin Merkez Konseyinde alınan son kararları, “Abbas’ın gelecek dönemde Ramallah siyasetini şekillendirmeyi sürdürme isteğinin bir yansıması” olarak değerlendirdi.
Yönetime seçilen yeni isimler de Abbas’ın “iktidar dizginlerini daha güçlü şekilde elinde tutması” olarak yorumlandı.
Ramallah merkezli Yebbus Siyasi Araştırmalar Merkezi Direktörü Süleyman Bişarat, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Hüseyin eş-Şeyh, Muhammed Mustafa ve Ruhi Fettuh gibi isimlerin bu pozisyonlara getirilmelerini “Abbas ile aralarındaki anlayış ve uyumla” ilgili olduğunu söyledi.
“Dar bir daire içindeki bu isimlerin çok dikkatli bir şekilde seçildiğini düşünüyorum.” diyen Bişarat, şöyle devam etti:
“Çünkü birincisi; bu kişiler son yıllarda Abbas’ın çizgisinden hiç sapmadılar ve bu nedenle ona en sadık isimler arasındalar. İkincisi; Filistin siyasetini yönetme ve otoritenin geleceği konusunda aralarında bir fikir birliği var.”
Bişarat, “Fetih” yöneticilerinin, özellikle 87 yaşındaki Abbas’tan sonrası için bir düzen belirlemezlerse, kurumsal bir boşluğa tanık olacaklarına inandıklarını kaydetti.
Bu nedenle Bişarat, Merkez Konseyindeki yeni düzenlemelerin “gelecekte herhangi bir yeni merhaleye girilmesi durumunda sorunsuz ve barışçıl bir geçişin sağlanmasını” amaçladığına dikkati çekti.
Bir sonraki Filistin yönetiminin politikası çiziliyor
Siyasi analist Nur Avde de Merkez Konseyi toplantıları ve sonuçlarının, “bir sonraki Filistin yönetiminin politikasını çizmeyi” hedeflediğine işaret etti.
Avde, bu politikanın “Abbas ve ona yakın küçük çevrenin vizyonuna göre çizildiği” belirterek, “Abbas’ın mutlak yetkisi var. Şeffaf olmayan ve hukuka aykırı bir şekilde gerçekleşen toplantı bunu açıkça gösteriyor.” ifadelerini kullandı.
“Merkez Konseyi, Ulusal Konseyin başkanlığını seçti. Bir alt şube nasıl olur da esas kuruma başkan seçebilir?” eleştirisinde bulunan Filistinli uzman, şöyle devam etti:
“Merkezin Konseyinin değil Ulusal Konseyin toplanması, başkanını ve Filistin politikalarını demokratik ve şeffaf bir şekilde belirleyecek bir yürütme komitesinin seçilmesi gerekiyordu ancak yaşananların bununla hiçbir ilgisi yok.”
FKÖ kurumlarını “geri kazanma girişimi”
Cenin’deki Arap-Amerikan Üniversitesi Siyaset Bilimi Profesörü Eymen Yusuf da Merkez Konseyi toplantısından çıkan sonuçların, “Filistin Devlet Başkanı Abbas’ın tek adamlığı ve FKÖ’deki tüm güç kollarını ele geçirmesi dahil birçok mesaj taşıdığını” söyledi.
Yusuf, kendisine yakın isimlerin göreve gelmesinin Abbas’ın “ipleri elinde tuttuğunu, yönetimin onun kontrolünde olduğunu ve karşılaştığı eleştirilere rağmen gücünün etkilenmediğini” gösterdiğini ifade etti.
Fetih ile Hamas arasında ulusal uzlaşı ve seçimlerin yapılması gibi önemli dosyalarda sorunlar yaşandığına dikkati çeken Yusuf, bu sorunlar ışığında bu yeni yapının seçilmesinin FKÖ kurumlarını “geri kazanma girişimi” olduğunu belirtti.
Yeni isimler “FKÖ içinde bir tür kan tazeleme”
Ramallah’taki Kudüs Açık Üniversitesi Siyaset Bilimi Profesörü Numan Amr ise Yürütme Komitesindeki boş kadroların doldurulması ve Ulusal Konsey yönetiminin seçilmesini, “FKÖ içinde bir tür kan tazeleme” olarak nitelendirdi.
Toplantılarda alınan kararların, Abbas’ın FKÖ üzerindeki kontrolünü herhangi bir şekilde sağlamlaştıracağı görüşüne katılmadığını kaydeden Amr, “Şeyh ve Fettuh gibi isimlerin siyaseten tecrübeli kişiler olduklarını ve Merkez Komitesi tarafından oy birliğiyle bu pozisyonlara seçildiklerini” söyledi.
Filistinli akademisyen, “Yönetimdeki boşlukların doldurulmasının, kurumları harekete geçirecek ve itibarını yeniden kazandıracak bir kan tazelemeye vesile olduğuna inanıyorum.” diye konuştu.
Filistin seçimlerinin ertelenmesi kararı
Abbas’ın, İsrail işgali ve ablukası altındaki Filistin topraklarında 22 Mayıs 2021’de yapılacağı ilan edilen Filistin genel seçimlerinin ertelendiğini açıklaması büyük yankı uyandırmıştı.
Seçimlere ilişkin yeni bir takvimden söz edilmemesi de FKÖ çatısı altındaki Filistinli grupların “ulusal uzlaşı” eleştirilerini beraberinde getirmişti.
Ocak 2021’de Abbas tarafından imzalanan kararnamede, milletvekili seçimlerinin yanı sıra 2021’in 31 Temmuz’unda devlet başkanlığı ve 31 Ağustos’ta da Filistin Ulusal Konseyi seçimlerinin yapılması öngörülmüştü. Mayısta yapılması planlanan genel seçimlerin ertelenmesi, diğer seçimleri de akamete uğratmıştı.
Filistin’in efsanevi lideri Yasir Arafat’ın 2004’teki vefatının ardından 2005’ten bu yana Filistin Devlet Başkanlığı görevini yürüten 87 yaşındaki Abbas, aynı zamanda Filistin Kurtuluş Örgütü ve ona bağlı Fetih Hareketinin liderliğini de yapıyor.