ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresine (NOAA) göre, ülkede 2021’de her biri milyar dolarları aşan hasara neden olan kuraklık, orman yangını, kasırga, fırtına ve sel gibi 20’ye yakın aşırı hava olayı ve doğal afet yaşandı.
ABD’de 2021, aşırı hava olaylarında 600’den fazla ölümle son 10 yılda “en fazla can kaybının yaşandığı yıl” olarak da kayıtlara geçti.
Ülkede yaşanan doğal afetlerin maliyeti ise bu yıl 100 milyar doları geçti.
ABD’li bilim insanlarına göre, bu yıl hava olayları normalden daha farklı ve şiddetli bir seyir izledi.
Uzmanlar, aşırı sıcak hava dalgaları, şiddetli fırtınalar gibi aşırı hava olaylarını gezegenin ısınmasına bağlıyor ve dünyanın bundan sonra iklim değişikliği kaynaklı daha fazla felakete maruz kalacağı uyarısı yapıyor.
“Gök nehirleri” California’ya rekor seviyede yağış bıraktı
ABD’nin batı kıyılarında yoğun yağışlara neden olan “gök nehirleri” ya da “atmosfer nehirleri” son yıllarda etkisini artırdı.
Atmosfer nehirleri olarak bilinen ve atmosferde dar bir koridorda oluşan yoğun nem, ocak ayında kuzey batıda Washington eyaletinden California’ya kadar rekor seviyede yağış bıraktı, sel ve toprak kaymalarına neden oldu.
Texas’ta tarihi kar fırtınası, ölümcül kış
ABD’nin iç orta ve güney kesimlerinde şubat ayında kutup soğukları etkili oldu.
Texas eyaleti, tarihinin en büyük kış fırtınalarından birini ve eksi 18’leri gören hava sıcaklığıyla “son 40 yılın en soğuk şubat ayını” yaşadı.
Dondurucu soğuklarda Texas’ta en az 210 kişi hayatını kaybederken, 4 milyondan fazla kişi elektriksiz kaldı.
ABD’nin güneyini “süper hücre” fırtınaları vurdu
ABD’nin güneyinde martın sonlarında Alabama ve Georgia eyaletlerinde etkili süper hücre fırtınaları, yıkıcı ve ölümle sonuçlanan hortumlar oluşturdu.
Pasifik’in kuzeybatısı haziran ortalarında daha önce benzeri görülmemiş sıcak hava dalgalarına şahit oldu.
Ülkede 7 eyalette, Seattle, Portland , Salem ve Las Vegas gibi kentlerde hava sıcakları rekor kırdı.
ABD tarihinin en büyük orman yangını
ABD’te temmuz ortalarında California’da başlayan Dixie orman yangını ise “ülke tarihinin en büyük orman yangını” oldu.
Dixie yangınları ile Oregon’da çıkan Bootleg yangınlarında, New York, Los Angeles ve Chicago kentlerinin toplamı büyüklüğünde alan kül oldu.
Yangınların dumanları ise ABD’nin batı yakasından doğu kıyısındaki New England’a kadar ulaştı.
Ida Kasırgası güneyden kuzeye yıktı geçti
ABD’nin güneyinde ağustos sonu ve eylül başlarında kategori 4 şiddetinde 240 kilometreden fazla hızla Louisiana ve Mississippi eyaletlerinde yıkıma ve onlarca kişinin ölümüne neden olan İda Kasırgası, şiddetli yağış olarak etkisini gösterdiği New York ve New Jersey eyaletlerinde de büyük hasar bıraktı.
Bir saatte New York’ta Central Park’a rekor seviyede yağış bırakan ve metro istasyonlarında su baskınlarına neden olan İda Kasırgası’nda 52’si kuzeydoğuda olmak üzere 9 eyalette 90’dan fazla kişi hayatını kaybetti.
ABD’nin batısı 3 yıldır üst üste kuraklık yaşadı
ABD’nin batı yakasında 3 yıldır arka arkaya yaşanan kuraklık nedeniyle ise California’da ekimde “acil durum” ilan edildi.
Ülkede aralık ayında alışılmadık hortumlar ise başta Kentucky olmak üzere yıkıp geçtiği 6 eyalette en az 88 can aldı.
400 kilometreden fazla alanda yıkıma yol açan en az 30 hortum, Mayfield ve Dawson Springs kentlerini neredeyse tamamen yerle bir etti ve ülke tarihinde “aralık ayında en fazla can kaybına neden olan hortumlar” olarak kayda geçti.