İsrail’in Gazze Şeridi’ne saldırılarına destek vermelerine rağmen Tel Aviv’in kısıtlamaları nedeniyle açlığın pençesindeki Gazze’ye yeterli yardımı ulaştırmayı başaramayan ABD, İngiltere ve AB’nin, insani yardım için deniz koridoru açma girişimlerindeki belirsizlik devam ediyor.
İsrail’in 5 ayı aşkın süredir saldırılarını sürdürdüğü Gazze Şeridi’nde açlıktan kaynaklanan ölüm raporları artarken ABD, İngiltere, AB ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) gibi ülkeler kuşatma altındaki Gazze’ye insani yardım ulaştırmak için bir deniz koridoru açmaya çalışıyor.
İlk olarak AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in, 8 Kasım 2023’te duyurduğu Gazze’ye deniz koridoru planına ilişkin çabalar aylar sonra yeniden gündeme getirildi.
ABD’nin insani yardım ulaştırma iddiasıyla Gazze sahiline liman inşası
ABD Başkanı Joe Biden, 8 Mart’ta yaptığı konuşmada, Amerikan ordusuna, insani yardım ulaştırmak iddiasıyla Gazze sahiline geçici bir liman kurulması yönünde talimat verdiğini açıkladı.
Söz konusu liman ile Gazze’ye deniz yoluyla daha yüksek miktarda insani yardımın ulaştırılmasını hedeflediklerini iddia eden Biden, muhtemel bir Amerikan işgaline dair endişelere ilişkin ise ABD askerlerinin Gazze’ye ayak basmayacağını söyledi.
ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) da 10 Mart’ta Gazze sahiline insani yardımları ulaştırma iddiasıyla kurulması planlanan limanın inşası için gerekli malzemelerin sevk edildiğini ve inşaatın tamamlanmasının 60 günü bulabileceğini açıkladı.
Konuyla ilgili soruları yanıtlayan Pentagon Sözcüsü Pat Ryder, Gazze’nin hemen kuzeyinde yer alan ve Gazze’ye sınırları olan Aşdod ve Aşkelon’daki limanlar varken ve açlığın pençesindeki halkın vahim durumda olmasına rağmen neden 60 gün beklendiğinin sorulması üzerine Gazze’ye yardım ulaştırmanın en iyi yolunun kara değil hava yolu olduğunu ancak havadan yeterli yardım sağlanamadığı için Gazze sahiline liman inşa ettiklerini savundu.
AB Komisyonu Başkanının açıklamasına rağmen ilerleme sağlanmadı
Son olarak AB Komisyonundan 8 Mart’ta yapılan yazılı açıklamada, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nden (GKRY) Gazze’ye insani koridorun ABD ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) ortaklığında açılacağı ve çalışmaların İsrail ile işbirliğinde yürütüleceği bildirildi.
Aynı gün GKRY ziyaretinde yaptığı basın toplantısında konuyu değerlendiren AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, girişime AB ve GKRY’nin yanı sıra ABD ve BAE’nin de ortak olduğunu belirterek, “Koridorun açılışına çok yakınız. Ümit ederim bu pazar olur. Bugün ilk pilot operasyonun başlatılacağını görmekten büyük mutluluk duyuyorum.” ifadelerini kullandı.
AB yetkilisinin açıklaması üzerine koridorun 10 Mart’ta açılması ve insani yardım taşıyan ilk geminin Gazze’ye doğru denize açılması bekleniyordu ancak hiçbir gelişme yaşanmadı.
Koridorla ilgili belirsizlikler devam ederken BM Sözcüsü Pentagon’u işaret etti
ABD’li veya AB’li yetkililer yaptıkları açıklamalarda Larnaka’dan çıkan geminin Gazze’de nereye yanaşacağını, nereye demirleyip, yükü nasıl indireceğine dair sorulara ilişkin net bilgiler vermedi.
BM Sözcüsü Stephane Dujarric de gazetecilerin konuyla ilgili sorularına cevap vermezken Gazze’ye deniz koridoru ve ABD’nin liman inşası adımıyla ilgili soruların Pentagon’a yönlendirilmesi gerektiğini ifade etti.
Bu açıklamanın ardından Gazze’ye denizden yardım koridoru açılması konusundaki belirsizlik daha da arttı.
AB Komisyonu Sözcüsü Eric Mamer ise “pazar günü yola çıkması gereken gemi neden çıkmadı, hava şartları mı, İsrail engeli mi?” sorusuna “Bunu Kıbrıslı yetkililere sormanız lazım. Birçok şartın karşılanması lazım. Birçok faktör var. Geçen hafta sonu gerçekleşmemiş olsa da geminin kısa süre içinde hareket edip Gazze’ye ulaşmasıyla ilgili çok umutluyuz.” yanıtını verdi.
Geminin İsrail tarafı dahil tüm “güvenlik” kontrollerinin yapılmasına rağmen dün yola çıkamamış olmasının ABD’nin üstlendiği liman inşaatıyla ilgili olup olmadığını sorulması üzerine Sözcü, “Geminin Gazze’ye ulaştığında boşaltılması için plan elbette var. Amerikalıların altyapıyı inşa etmesine bağlı değil. Teslimatların hemen başlayabilmesi için kurulacak altyapıya gerek yok. Çok daha ağır yük türlerinin boşaltılması için faydalı olacaktır. Karşılanması için başka koşullar var ve her biri hakkında yorumda bulunmak bizim görevimiz değil.” ifadelerini kullandı.
Buna rağmen AB Komisyonu Başkanı von der Leyen, ABD’nin gemilerin yükünü indirmesi için askeri liman kurma çalışması tamamlanana kadar GKRY’den Gazze’ye daha küçük gemilerle insani yardımların taşınacağını açıkladı.
Von der Leyen, Avrupa Parlamentosu (AP) Genel Kurulunda bugün yaptığı konuşmada, şu anda gıda yardımları taşıyan bir geminin Kıbrıs’tan Gazze’nin kuzeyine doğru denize açıldığını söyledi.
AB yetkilisi, Gazze’ye doğru yola çıktığını söylediği söz konusu geminin hangi limana yanaşacağını ve yardımları nasıl ulaştıracağına dair bilgi vermedi.
BM: Kıbrıs üzerinden Gazze’ye gönderilen gemiyle ilgimiz yok
Birleşmiş Milletler (BM) İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA) Sözcüsü Jens Laerke ise Kıbrıs üzerinden Gazze’ye insani yardım taşıyan ve bu sabah yola çıkan geminin planlanması ve icrasında BM’nin yer almadığını bildirdi.
Laerke, Gazze’ye havadan indirme yoluyla da yardım indirildiğini ve bununla ilgili endişeler olduğunu da hatırlatarak, bu yolla yapılan yardımların Gazze’ye ve özellikle Gazze’nin kuzeyine kara yoluyla yardım ulaştırmanın yerini tutmayacağını belirtti.
Filistin Başbakanı Muhammed Iştiyye de bugün konuyla ilgili açıklamasında, “Eğer amaç yardım yapmaksa Gazze’ye giden 5 tane sınır kapısı var. Deniz yoluyla 3 gün beklemektense buradan saatler içinde yardımlar ulaştırılabilir.” ifadelerini kullandı.