Enflasyon karşısında yükselen faiz oranları ve küresel ekonomik belirsizliklerin baskısı altındaki şirketler, “kemer sıkma” politikalarını sürdürüyor.
Daha az kaynakla daha fazlasını yapma hedefindeki şirketler, personel sayısını azaltırken verimliliğe odaklanıyor.
Şirketlerin yapay zeka ve otomasyona yönelmesi de işten çıkarma nedenleri arasında gösteriliyor.
Yapay zeka heyecanı, şirketlerin kaynaklarını bu alanda yoğunlaştırmasına ve iş güçlerinde otomasyonu artırmasına yol açıyor.
İşten çıkarmalar şubatta yüzde 9 arttı
Chicago merkezli küresel bir işe yerleştirme ve kariyer geçişi firması olan Challenger, Gray&Christmas’ın verilerine göre, ABD’de işten çıkarılanların sayısı şubatta geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 9 artarak 84 bin 638’e çıktı. Bu sayı geçen yıl mart ayından sonraki en yüksek seviye oldu.
Ülkede işten çıkarılanların sayısı geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 98 artarak 721 bin 677’ye ulaşmıştı.
Teknolojiden imalata, finansal hizmetlerden perakendeye kadar pek çok sektörden şirket çalışan sayısında azalmaya giderken, işten çıkarmaların teknoloji sektöründe yoğunlaşmaya devam ettiği görüldü. Challenger, Gray&Christmas verilerine göre, teknoloji sektöründe 12 bin 412’si şubat ayında olmak üzere bu yıl toplam 28 bin 218 kişi işten çıkarıldı.
Layoffs.fyi verilerine göre ise yılın başından bu yana 219 teknoloji şirketi 50 bin 841 çalışanın işine son verdi.
Uzmanlar, işten çıkarma dalgasının devam ettiğini ve şirketlerin agresif şekilde maliyetlerini düşürürken personel ihtiyaçlarını önemli ölçüde yeniden şekillendiren teknolojik yenilikleri benimsediğini belirtti.
Teknoloji sektöründeki işten çıkarmaların büyük ölçüde şirketlerin daha yalın ve verimli çalışmaya yönelik yeni çabalarını yansıttığını dile getiren uzmanlar, yeni yapay zeka araçlarının yavaş da olsa şirketlerin bu hedeflere ulaşmalarına yardımcı olmasını beklediğini ifade etti.
İşten çıkarma açıklamalarına rağmen iş gücü piyasası gücünü koruyor
Ülkede işten çıkarmalar devam etmekle birlikte veriler iş gücü piyasasının gücünü koruduğuna işaret ediyor.
ABD’de istihdam artışı sürerken, işsizlik oranı geçen ay artış kaydetmiş olsa da düşük kalmaya devam ediyor.
ABD Çalışma Bakanlığı verilerine göre, ülkede tarım dışı istihdam şubat ayında 275 bin kişi artarak beklentilerin üzerinde gerçekleşti.
ABD’de aynı dönemde işsizlik oranı ise yüzde 3,7’den yüzde 3,9’a yükseldi.
İşten çıkarma gerekçesi çoğunlukla “yeniden yapılanma” planları
Şirketlerin çoğu işten çıkarma gerekçesi olarak “yeniden yapılanma” planlarını gösteriyor.
Mağaza, birim veya fabrika kapanmaları ile maliyet düşürme de işten çıkarma gerekçeleri arasında öne çıkıyor.
İşten çıkarma gerekçesi olarak ekonomik koşulları ve piyasa koşullarını gösteren şirketler de mevcut.
Ayrıca şirketlerin işten çıkarma gerekçesi olarak “yapay zekayı” göstermeleri dikkati çekti.
Google, Amazon, Twitch, eBay, Riot Games, Discord, Duolingo, Unity, Brex, Wayfair, Macy’s, Citigroup ve Blackrock, bu yıla işten çıkarma kararlarıyla başlayan şirketler arasında yer alıyor.
Stellantis, Sony, Cisco, DocuSign, Estée Lauder, Expedia, Snap, Zoom, UPS, Levi’s ve Nike da işten çıkarma kararı alan şirketler arasında bulunuyor.
İşten çıkarma dalgasına dahil olan yeni şirketler
Otomobil üreticisi Stellantis, verimlilik ve maliyet optimizasyonu kapsamında ABD’de mühendislik, teknoloji ve yazılım birimlerindeki çalışanlarının yüzde 2’sinin işine son verileceğini bildirdi.
Stellantis’ten yapılan açıklamada, otomobil endüstrisinin dünya çapında benzeri görülmemiş belirsizliklerle ve artan rekabet baskılarıyla karşı karşıya kalmaya devam ettiği, şirketin verimliliği artırmak ve maliyet yapısını optimize etmek için kararlar almayı sürdürdüğü belirtildi.
ABD basınında çıkan haberlerde, işten çıkarmaların yaklaşık 400 çalışanı kapsadığı ifade edildi.
Sony
Genel merkezi ABD’nin California eyaletinde bulunan, Sony’nin video oyunu ve dijital eğlence alanında faaliyet gösteren yan kuruluşu Sony Interactive Entertainment, küresel iş gücünün yüzde 8’ine karşılık gelen 900 çalışanını işten çıkarma planını duyurdu.
Cisco
ABD merkezli ağ teknolojileri şirketi Cisco, yeniden yapılanma planı kapsamında küresel iş gücünü yaklaşık yüzde 5 azaltacağını açıkladı.
Cisco’dan yapılan açıklamada, yeniden yapılanma planıyla şirket organizasyonunun yeniden düzenlenmesi ve temel öncelikli alanlara daha fazla yatırım yapılmasının sağlanmasının hedeflendiği belirtildi.
DocuSign
Dijital imza hizmeti sunan DocuSign, yeniden yapılanma kapsamında iş gücünü yüzde 6 azaltacağını duyurdu.
Estee Lauder
Amerikan kozmetik şirketi Estee Lauder, yeniden yapılanma programı kapsamında küresel iş gücünü yüzde 3 ila yüzde 5 arasında azaltacağını bildirdi.
İşten çıkarma kararı kozmetik devinin üç aylık dönemde kar ile gelirinde düşüş olması ve yıllık kar tahminini düşürmesi üzerine gelirken, işten çıkarmaların 3 bin 100 çalışanı etkileyeceği ifade edildi.
Expedia
Çevrim içi seyahat şirketi Expedia’nın “organizasyonel ve teknolojik dönüşümün” bir parçası olarak yaklaşık 1500 çalışanını işten çıkaracağı bildirildi.
Fisker
Elektrikli araç startupı Fisker, çalışanlarının yüzde 15’ini işten çıkaracağını açıkladı.
Instacart
ABD ve Kanada’da market alışverişi ve teslimatı hizmeti sunan Instacart’ın karlılığa odaklandığı için yaklaşık 250 çalışanını, personelinin yaklaşık yüzde 7’sini işten çıkaracağı belirtildi.
Morgan Stanley
ABD’nin büyük bankalarından Morgan Stanley’nin varlık yönetimi bölümündeki yüzlerce kişiyi işten çıkarmayı planladığı bildirildi.
İşten çıkarmaların Bankanın söz konusu biriminin çalışanlarının yüzde 1’inden azını etkilemesinin beklendiği ifade edildi.
Nike
ABD merkezli spor giyim markası Nike, maliyetleri düşürmek amacıyla iş gücünü yaklaşık yüzde 2 oranında azaltacağını açıkladı.
Okta
San Francisco merkezli kimlik ve erişim yönetimi şirketi Okta’nın iş gücünün yaklaşık yüzde 7’sini işten çıkaracağı bildirildi.
Okta Üst Yöneticisi Todd McKinnon, “Gerçek şu ki maliyetler hala çok yüksek.” değerlendirmesinde bulundu.
Paramount Global
ABD’li medya şirketi Paramount Global’ın 800 kişiyi işten çıkaracağı belirtildi.
Snap
ABD’li sosyal medya şirketi Snap, küresel iş gücünü yüzde 10 azaltmaya yönelik planını duyurdu.
ABD medyasında çıkan haberlerde, işten çıkarmaların şirketin 500’den fazla çalışanını etkileyeceği bilgisi verildi.
Ağustos 2022’de çalışanlarının yüzde 20’sinin işine son vereceğini açıklayan Snap, o tarihten bu yana birkaç kez işten çıkarmaya gitmişti. Şirket son olarak geçen yıl kasım ayında işten çıkarma yapmıştı.
Warner Music
Amerikan müzik şirketi Warner Music, 600 çalışanını işten çıkaracağını bildirdi.
Warner Music Üst Yöneticisi Robert Kyncl, şirketteki değişikliklerin maliyetten yıllık 200 milyon dolar tasarruf sağlayacağını ve bunun çoğunlukla şirketin ana faaliyet alanını desteklemek için kullanılacağını açıkladı.
Zoom
Çevrim içi video konferans uygulaması Zoom’un yaklaşık 150 kişiyi işten çıkarma kararı aldığı belirtildi.
ABD basınında yer alan haberlere göre, Zoom iş gücünün yüzde 2’sinden azını oluşturan yaklaşık 150 kişiyi işten çıkarma kararı aldı.
Şirketin bu yıl yapay zeka gibi alanlarda işe alımlara devam edeceği bildirildi.
UPS
Amerikan kargo devi UPS’in şirketin “kaynaklarını yeniden ayarlama” planı kapsamında iş gücünü 12 bin kişi azaltacağı ifade edildi.
İş gücünü azaltmanın şirketi yaklaşık 1 milyar dolarlık maliyetten kurtaracağı kaydedildi.
Levi’s
ABD’li giyim firması Levi Strauss&Co, küresel iş gücünü yüzde 10 ila yüzde 15 azaltacağını duyurdu.
Şirketten yapılan açıklamada, uzun vadeli karlı büyümeyi destekleme stratejisi doğrultusunda 2024 mali yılında 100 milyon dolarlık net maliyet tasarrufu sağlanmasının hedeflendiği belirtildi.
PayPal
Çevrim içi ödeme sistemi PayPal’ın küresel iş gücünü yüzde 9 azaltacağı bildirildi.
PayPal Üst Yöneticisi Alex Chriss, karmaşıklığın ve tekrarların azaltılması için şirket genelinde daha fazla odaklanma ve verimliliğin sağlanması, otomasyonun uygulanması ve teknolojinin sağlamlaştırılması gerektiğini ifade etti.
Microsoft
ABD’li teknoloji devlerinden Microsoft’un oyun biriminden yaklaşık 1900 çalışanı işten çıkaracağı bildirildi.
Rivian
ABD merkezli elektrikli otomobil şirketi Rivian, “ekonomik ve jeopolitik belirsizlikler ile baskılar, özellikle de tarihsel olarak yüksek faiz oranlarının etkisi” nedeniyle iş gücünü yüzde 10 oranında azaltacağını açıkladı.