ABD’de 8 Kasım’da yapılacak ara seçimlerde Pennsylvania eyaletinden Amerikan Senatosu için yarışan Cumhuriyetçi Türk asıllı aday Dr. Mehmet Öz ve Demokrat Vali Yardımcısı John Fetterman, televizyondaki canlı seçim tartışması programında kozlarını paylaştı.
Harrisburg şehrinde gerçekleşen canlı yayının odak noktası ekonomi, kürtaj, halk güvenliği, göçmenlik sorunu, eğitim ve dış politika oldu.
Sadece Pennsylvania seçmeninin değil tüm ABD genelinde merakla beklenen tartışmanın açılış konuşmalarında Fetterman, Öz’ü televizyon karakteri olmakla ve yalan söylemekle suçlarken, Öz de Fetterman’ı “aşırı bir pozisyonda” olmakla eleştirdi.
Öz, “Washington’a edebi, dengeyi, görmek istediğiniz şeyleri getirmek istiyorum. John Fetteman ise her şeyde aşırıya kaçıyor ve bu aşırı pozisyonlar hepimize zarar veriyor.” diye konuştu.
Ekonomi tartışıldı
Ekonomi konusunda adaylara yöneltilen soruda Öz, Fetterman’ın vali yardımcısı olarak vergileri yüzde 46’ya yükseltmeye çalıştığına dikkati çekerek, “Bunu kendi vergilerini tam 67 defa ödemeyerek yaptı. Tekrar ediyorum, 67 defa vergi ödemedi ama benimkini ve sizinkini yükseltti. Bunlar radikal ve aşırı pozisyonlar.” dedi.
Öz, Fetterman’ı Pennsylvanialıların değerlerinden kopuk olmakla eleştirerek, “Ameliyat odasında zor kararlar veren bir cerrah olarak, yüksek enflasyondan umutsuzca acı çeken bir nüfusa vergileri yükseltmek zorunda kalmamak için bütçeyi kesmelerini sağlayacağım.” şeklinde konuştu.
Fetterman da enflasyon ile mücadele edilmesi gerektiğine belirterek, “Ancak bunun ne olduğunu Dr. Öz anlayamaz, biliyorsunuz onun devasa 10 mansiyonu var.” sözleri ile rakibinin mal varlığı hakkındaki iddiaları gündeme getirmeyi tercih etti.
Kürtaj konusu masaya yatırıldı
Ülke gündeminin en ateşli konularından biri olan kürtaj meselesi, Öz ile Fetterman arasındaki seçim tartışmasında da masaya geldi.
Öz, federal hükümetin kürtaj tartışmalarına karışmasına karşı olduğunu vurgulayarak, “Eyaletler kendi kürtaj kararlarını kendileri vermelidir. Kadınlar, doktorlar, yerel siyasi liderler.. ulusumuzun en iyi fikirleri ortaya koyması için demokrasiye izin verilmelidir.” ifadelerini kullandı.
Fetterman de, kürtaj konusunda kararın kadınlar ile doktorlar arasında olması gerektiğine inandığını belirterek, ABD Yüksek Mahkemesi’nin, haziranda iptal ettiği ülke genelinde kürtaj hakkını anayasal olarak garanti altına alan 1973 tarihli “Roe-Wade kararını” tekrar yasa haline getirmek için mücadele edeceğini söyledi.
Eyalette bulunan yeraltı enerji kaynaklarının kullanımından şehirlerde artan suç oranlarına kadar adaylar tartışma boyunca pozisyonlarını ortaya koymaya çalışırken göçmenlik sorunu da gündeme geldi.
Öz, Demokratların göçmenlik politikaları ile sınırda büyük bir felaket oluşturduklarına işaret ederek, “Sınırdaki zorlukları anlarım. Benim annem ve babam da göçmendi, yasal göçmenliğin bize ne sunduğunu biliyorum ama John Fetterman’ın desteklediği tamamen geçirgen açık sınırlar kartellerin insan kaçakçılığı operasyonlarından yararlandığı bir insanı kriz yarattı.” dedi.
“Güvenli sınırların şefkatle bağdaşabileceğine inanıyorum.” diye karşılık veren Fetterman de göçmenlik sorununa daha kapsamlı partiler üstü bir çözüm ihtiyacı olduğunu, düzensiz göçmenlerin otobüslere doldurularak ucuz siyasi numaralara alet edilmemesi gerektiğini söyledi.
“Cumhuriyetçi Parti kimi aday gösterirse onu desteklerim”
Canlı yayında dış politika konusunda sorulan soruya Fetterman, ABD’ye en büyük tehdit olarak Çin’i gördüğünü belirtirken, Öz ise İran ile müzakereleri süren Nükleer anlaşmaya ve Ukrayna savaşı ile enerji krizine sebep olan Rusya’ya değinerek, “Putin’i geri püskürtmenin en iyi yolu ve Çin’e öğretilecek en iyi ders Amerikan enerjisinin üstün hakimiyet kurmasıdır.” dedi ve bunun için Pennsylvania ve ülkedeki yeraltı enerji kaynaklarının kullanılmasını gerektiğini belirtti.
2024 Başkanlık seçimlerinde Donald Trump ile Joe Biden’ın tekrar karşı karşıya kalması durumunda kimi destekleyecekleri sorusuna ise Öz, “Cumhuriyetçi Parti kimi aday gösterirse onu desteklerim.” derken, Fetterman de, Biden’in “iyi bir aile adamı” olduğunu ancak enflasyon ile daha fazla mücadele etmesi gerektiği cevabını verdi.
Tam bir saat süren tartışmada, adaylara sorulan sorular için 60 saniye, cevap hakkı için de 15 saniye süre verildi.
Mayısta felç geçiren Fetterman’ın sağlık durumu bu tartışmada en fazla merak edilen konulardan biri olurken, Fetterman moderatörün sağlık raporunu yayınlayıp yayınlamayacağı sorusuna “Doktorlarım hizmet etmeye uygun olduğumu söylüyor, ben de o noktada duruyorum.” demekle yetindi.
Felç geçirmesine rağmen siyasi kampanyasına devam eden Fetterman, konuşurken kelimelerle ilgili sorun yaşadığı için, moderatörlerin arkasında tartışma boyunca alt yazı ekranı kullanıldı.
Kongre’de dengeleri değiştirecek eyaletlerden biri olarak görülen Pennsylvania adayları Öz ve Fetterman’ın canlı yayın tartışması 8 Kasım ara seçimlerine iki hafta kala ilk ve son kez yapılmış oldu.
– 8 Kasım 2022 ara seçimleri
Amerikalılar, 8 Kasım 2022’deki ara seçimlerde, bulundukları eyaletlerdeki valilik ve diğer yerel pozisyonların yanı sıra Kongrenin Temsilciler Meclisindeki 435 sandalyenin tamamı, Senatodaki 100 sandalyenin de 35’i için sandığa gidecek.
ABD seçim sisteminde 435 sandalyeli Temsilciler Meclisi üyelerinin hepsi, biri ABD başkanının seçildiği genel seçimlerde, diğeri de ara seçimde olmak üzere her iki yılda bir sandığa gidiyor.
Altı yıllığına seçilen Kongrenin 100 üyeli Senato kanadı üyelerinin de üçte biri, her iki yılda bir seçimle yenileniyor.