AA muhabirinin, ABD medyasından derlediği bilgilere göre, son 20 yılda ABD’de polislerin elektroşok tabancası yerine kazayla normal tabancalarını ateşlediği en az 15 olay yaşandı.
- ABD’de siyahi genç Daunte Wright’ı öldüren polis cinayetten yargılanacak
“Silah kargaşası” olarak tanımlanan bu olaylar sonucunda 5 polis memuru hakim karşısına çıkarılırken 2’si ölümle sonuçlanmış kazaya neden olan sadece 3 polis ceza aldı.
Daunte Wright, silah kargaşasının en son kurbanı oldu
Elektroşok tabancası yerine normal silahın kullanıldığı en son olay, 11 Nisan’da Minneapolis’in kuzeyinde Brooklyn Center beldesindeki Orchard Bulvarı’nda trafik çevirmesi sırasında meydana geldi.
Siyahi Daunte Wright, polislerce durdurulup hakkındaki tutuklama kararı gerekçesiyle gözaltına alınmak isterken, kaçmaya çalışınca tek kurşunla hayatını kaybetti.
Daha sonra yayınlanan görüntülerde, Wright’ı vuran 26 yıllık polis memuru 48 yaşındaki Kim Potter’ın, Wright’ın kaçmak için aracına bindiği sırada silahını ona doğrultmuş şekilde “Elektrik şoku, elektrik şoku” diye bağırdığı ve tek el silah sesinin ardından “Kahrolsun, onu vurdum.” dediği duyuldu.
Potter’ın şefi Tim Gannon, olayın “trajik bir kaza” olduğunu savunsa da Wright’ın ölümünden sonra şehirde protesto gösterileri başladı. Olaylarda polis araçları zarar görürken 20’den fazla iş yeri yağmalandı, en az 60 kişi gözaltına alındı.
Olayın ardından istifasını veren Potter, 3 gün sonra “2. dereceden adam öldürme” suçlamasıyla gözaltına alındı, daha sonra 100 bin dolar kefaletle yargılanmak üzere serbest bırakıldı.
“Ah, üzgünüm, onu vurdum”
Video kayıtlarına göre, Potter’ın durumuna en çok benzeyen bir önceki “silah kargaşası” olayı ise 2 Nisan 2015’te Oklahoma’nın Tulsa kentinde meydana geldi.
Tulsa Polis Departmanında görev yapan şef yardımcısı Robert C. Bates, yasa dışı silah alım satımına yönelik operasyonda kaçmaya çalışan silahsız 44 yaşındaki siyahi Eric Harris’i tek kurşunla vurarak öldürdü.
Operasyona katılan bir polisin vücut kamerası videosunda “Elektrik şoku, elektrik şoku” seslerinin duyulduğu, ardından tek el ateş edildiği ve “Ah, üzgünüm, onu vurdum” ifadeleri duyuldu.
Olaya duyulan tepkiler üzerine Bates, daha sonra “2. dereceden cinayet” suçlamasıyla yargılanarak 4 yıl hapse mahkum edildi ancak cezasını 16 ay çektikten sonra serbest bırakıldı.
Siyahi Oscar Grant olayı
“Silah kargaşası” olayında ülke genelinde en fazla tepki çeken ve Daunte Wright olayında ismi en çok gündeme getirilen diğer bir olay ise 1 Ocak 2009’da California eyaletinin Oakland şehrinde yaşandı.
Şehrin Fruitvale Tren İstasyonu’nda çıkan bir kavga nedeniyle gözaltı sırasında yüzüstü yere yatırılan 22 yaşındaki siyahi Oscar Grant, Johannes Mehserle adlı polis memurunun belinden çektiği tabancası ile öldürüldü.
Mehserle, elektroşok tabancası yerine yanlışlıkla ateşli silahını çektiğini belirtse de Grant’ın ölümü başta Oakland şehrinde şiddetli protestolar olmak üzere ülke genelinde tepkilere neden oldu.
Mehsere, “2. dereceden adam öldürme” suçlamasıyla yargılanarak “kaza ile ölüme sebep olmaktan” 2 sene hapse mahkum oldu, 11 ay cezasını çektikten sonra şartlı tahliyeyle serbest bırakıldı.
Brooklyn Center şehrindeki olaydan sonra twit atan, Grant’in amcası Cephus Johnson, “Daunte Wright diğer bir Oscar Grant’tir. Bu olayı daha önce gördük ve tam olarak nasıl sonuçlanacağını biliyoruz.” ifadelerini kullandı.
ABD’deki diğer “silah kargaşası” olayları
Ülke genelinde meydana gelen ancak yerel medya dışında ulusal gündemde çok fazla öne çıkmayan son 20 yıldaki diğer “silah kargaşası” olayları sırasıyla şöyle:
“- 3 Mart 2019’da Pensilvanya’nın New Hope şehrinde, polis memuru Matt Zimmerman silahsız bir kişiyi gözaltına almak isterken karnından vurdu. Vurulan kişi günlerce komada kalarak hayati tehlikeyi atlatırken, söz konusu polis, olay anında elektroşok silahı kargaşası yaşadığını savundu.
Bölge savcısı Matthew Weintraub, yaşanan olayda polisin “ne haklı ne de suçlu” olduğunu belirterek hakkında işlem yapmadı.
– Mayıs 2018’de Kansas eyaleti Lawrence kasabasında polis memuru Brindley Blood, trafik durdurması sırasında kendisine direnen siyahi bir adamı “Elektroşok” diye bağırarak vurdu. Siyahi zanlı yaralanırken Blood olayı soruşturan yetkililere şok tabancasını kullanmak isterken kaza ile diğer tabancayı ateşlediğini belirtti. Blood hakkında açılan davayı Dougles Bölge hakimi, polis hakkında yeterince delil olmadığı gerekçesiyle iptal etti.
– Yine Mayıs 2018’de, Pensilvanya’nın Güneybatı bölgesinde polis memuru olarak görev yapan Stuart Lee Harrison, şok silahı yerine tabancasını kullanınca gözaltına almaya çalıştığı kelepçeli sanığı kalçasından vurdu. Zanlı hastaneye kaldırılırken Harris hakkında “basit saldırı” suçlamasından ceza davası açıldı.
– 16 Ekim 2017’de, Georgia eyaleti Baldwin Bölgesi şerif yardımcısı Charles Gillis, aile içi şiddet şikayeti sırasında 18 yaşındaki Jamel Jackson’ı gözaltına almaya çalışırken elektroşok silahı yerine yanlışlıkla normal silahını çekmesi üzerine omuzundan yaraladı. Gillis idari izne çıkarılırken olayı inceleyen yerel savcı, cezai bir niyet veya ihmal olmadığı gerekçesiyle davayı kapattı.
– 2014’te Missouri eyaleti Springfield’te polis memuru Jasyon Shuck, Walmart mağazası önünde dilenen bir kişiyi elektroşok silahı yerine yanlışlıkla normal tabancasını çektiğini söyleyerek yaraladı. Daha sonra suçunu kabullenerek savcılıkla anlaşma yapan Shuck, hapis cezası yerine görevinden ayrılarak bir daha da silah taşımayı gerektiren hiçbir işe girmeyeceği sözünü verdi.
– 2005’te Minnesota federal mahkemesi, gözaltı işlemi sırasında Christofar Atak’ı elektroşok silahı yerine Glock tabancasını çekerek yaralamaktan polis memuru Gregory Siem’e 900 bin dolarlık tazminat davası cezası verdi. Mahkeme, Glock’un şok silahından daha ağır ve kullanımının fark edilir derecede ayrı olduğuna ve iki silahın farklı güvenlik mekanizması bulunduğuna hükmetti.”
Los Angeles Polis Departmanında emekli kaptan ve güç kullanımı uzmanı Greg Meyer, “Etkili Kanun Yaptırımı İçin Amerikalılar” adlı sivil toplum kuruluşunca çıkarılan aylık hukuk dergisinde 2012’de yayımladığı makalede, 2001’den 2009’a kadar biri Oscar Grant olayı olmak üzere, ülke genelinde 9 benzer vakanın tespit edildiğini belirtti.
Meyer, söz konusu davalarda polislerin “silah kargaşası” olayı nedeniyle çoğu zaman ya hiç ceza almadığını ya da çok az hapis cezası aldığını belirtti.
Şok tabancalarıyla ateşli silahların farkı
26 yıllık kıdemli polis memuru Kim Potter’ın şok tabancasını yanlışlıkla nasıl kullandığı sorusu ile polislerin taşıdığı iki silah arasındaki farklılıklar ve kullanma kuralları da ülkede ayrı tartışma konusu oldu.
Uzmanlar, şok tabancaları ile diğer ateşli silahların birçok yönden birbirinden farklı tasarlandığına dikkat çekerek ölümcül sonuçları olabilecek “silah kargaşası”nı önlemek için her eyaletteki polis departmanlarının standart önlemlere ve protokollere sahip olduğunu belirtiyor.
Elektroşok silahlarının, mermi atan ateşli silahlardan fark edilir derecede hafif olduğuna, kabzalarının hissedilecek şekilde ayrı tasarlandığına ve renklerinin de kolayca ayırt edilmesi için sarı veya yeşil gibi parlak renklerden seçildiğine dikkat çekiliyor.
Yetkililer, şok tabancalarının aksine normal ateşli silahlarda emniyet kilidi bulunduğuna vurgu yaparak şok tabancalarında ise farkı hissedilir şekilde plastik tetik kullanıldığına işaret ediyor.
Polislerin, olay anında söz konusu silahları karıştırmaması için önlem olarak bel kısmında baskın elin kullanıldığı tarafa normal ateşli silahı, zayıf elin olduğu diğer tarafa da elektro şok silahları taşıyacak şekilde eğitim aldıkları kaydediliyor.