ABD’nin Afganistan Kuvvetleri Komutanlığı ve ABD’nin Kabil Büyükelçiliği görevlerinde bulan emekli Korgeneral Karl Eikenberry, Afganistan işgalinin harcanan paraya değmediğini belirterek, Afgan ordusuna eğitim verebildiklerini ancak ruh veremediklerini söyledi.
CNN televizyonunun ABD’nin Afganistan’da görev yapmış üst düzey 8 generali ile yaptığı belgeselde komutanlar, ülkelerinin 20 yıllık Afganistan işgalindeki hatalarını anlattı.
2005-2007 yıllarında ABD’nin Afganistan Kuvvetleri Komutanı olarak görev yapan emekli Korgeneral Eikenberry, “Afganistan’daki 20 yıllık savaşta elde edilen sonuç, ortaya çıkan maliyete değmedi.” dedi.
Afganistan işgalindeki siyasi beklentinin açık olmadığını belirten Eikenberry, “Eğitim verebildik, destek verebildik ama Afgan ordusuna ruh veremedik. Bunu ancak Afgan hükümeti ve halkı yapabilirdi. Bu, bir başarısızlıktı. Afgan hükümeti de zaten son derece yolsuzdu.” diye konuştu.
Eski ABD Başkanı Barack Obama tarafından 2009’da Afganistan Kuvvetleri Komutanlığına getirilen, 2010’da yönetimi eleştiren makale yazdıktan sonra görevinden istifa eden emekli Orgeneral Stanley McChrystal da sorunun Afganistan işgalinden önce başladığını dile getirdi.
McChrystal, “Sorunu anlayamadık. Ortamın karmaşıklıkları, (yönetim tarafından) anlaşılmadı. Çabuk çözüleceğini düşündüğümüz şeyin üzerine hızlı gittik ama aslında muhtemelen daha uzun vadede hallolabilecekti.” değerlendirmesinde bulundu.
11 Eylül saldırılarından hemen sonra Afganistan’a doğrudan saldırılarla girilmemesi gerektiğine dikkati çeken McChrystal, öncelikle El Kaide’yi çok iyi araştırıp bu işgalin ne kadar zor ve uzun olabileceğini öngörmelerinin gerektiğini söyledi.
McChrystal, “Hiç masanın etrafına oturup bu işgalin 20 yıl sürebileceğini konuşmadık.” dedi.
Diğer taraftan, Irak Savaşı’nın mimarlarından ve isyana karşı koyma stratejisinin fikir babası emekli Orgeneral ve eski CIA Direktörü David Petraeus da terörle mücadele ve isyana karşı koyma stratejisinin işe yaradığını ancak ülkede ulus inşası ve uzun süre asker bulundurma politikasının yanlış olduğunu savundu.
Eski ABD Genelkurmay Başkanı ve 2012-2013 yıllarında ABD Afganistan Kuvvetleri Komutanlığı yapan emekli Orgeneral Joseph Dunford, ABD’nin Afganistan işgaliyle El Kaide’nin ABD’ye saldırı düzenleme kabiliyetini kırdığını belirtti.
Dunford, “Ortaya çıkan sonucu, uygun bir yatırım düzeyinde yaptığımızı söyleyemeyiz. Keşke daha az genç erkek ve kadın hayatını kaybetseydi, daha az aile acı çekseydi, daha az zayiat verseydik.” dedi.
2010-2012 yıllarında ABD Afganistan Kuvvetleri Komutanlığı görevinde bulunan ve Obama’nın DEAŞ ile Mücadele Özel Temsilcisi olarak da görev yapan emekli Orgeneral John Allen, Afganistan’daki başarısızlıklarının önemli sebebinin Irak Savaşı olduğunu dile getirdi.
Allen, “Stratejik dikkat ve kapasitemizin büyük bir kısmı Irak’a, oradaki savaşa çevrildi.” dedi.
2002-2003 ve 2007-2008 dönemlerinde aynı görevde bulunan olan emekli Orgeneral Dan McNeill de kaynak ve dikkatlerin Irak Savaşı’na çevrilmesi ile Afganistan’daki operasyonlarda işlerin yolunda gitmemeye başladığını savundu.
McNeill, “Bu maliyet bu sonuca değdi mi?” şeklindeki soruya, “İlk tepkim ‘Evet’ olacaktı ama artık bundan emin değilim.” şeklinde yanıt verdi.