AfB ve BM’den yapılan ortak açıklamada, son yıllarda ülkenin istikrar yönünde elde ettiği ilerleme nedeniyle Somali halkına ve liderlerine övgüde bulunularak, zorla elde edilen bu kazanımların Somali halkının nihai barışı elde etme kararlılığının bir kanıtı olduğu ifade edildi.
Ülke liderlerinin 17 Eylül 2020’de seçimlere ilişkin varılan anlaşmaya saygı göstermesi istenilen açıklamada, “Komisyon Başkanı ve Genel Sekreter, Somalili liderleri, diyaloğu sürdürmeye ve seçimlere ilişkin siyasi engelleri bir an önce aşmak için uzlaşı ruhuyla çalışmaya çağırıyor.” ifadesi kullanıldı.
Somalili muhalif cumhurbaşkanı adayları, Cumhurbaşkanı Muhammed Abdullah Fermacu’nun 8 Şubat’ta görev süresi dolmasına rağmen koltuğunda kalmasını protesto etmek için halkı sokağa çağırmıştı.
Fermacu ve eyalet başkanları, 17 Eylül 2020’de Mogadişu’da bir araya gelerek seçim süreciyle ilgili anlaşmış ancak hükümetin açıkladığı federal seçim komisyonlarında çıkan anlaşmazlıklar nedeniyle seçim takvimi belirlenememişti.
Somali’de seçim sistemi
Ülkede parlamento ve cumhurbaşkanı seçimleri peş peşe yapılıyor.
Parlamentonun Halk Meclisi olarak da bilinen alt kanadının 275 üyesi, Somali’deki farklı kabileleri temsil eden 14 bin delege tarafından 4 yıllığına seçiliyor. Parlamentonun üst kanadının 54 üyesi ise eyalet konseyleri tarafından belirleniyor.
Seçilen parlamento üyeleri hem parlamento başkanını hem de yeni cumhurbaşkanını belirliyor.
Seçimlerde kendine has kabile sistemini uygulayan Somali’de bu seçimlerde “bir kişi bir oy” ilkesiyle tüm vatandaşların oy kullanması planlanıyordu ancak başarılamadı.
Şu anda “4,5 sistemi” olarak adlandırılan kabile merkezli sistemle yönetilen Somali’de meclise ülkenin 4 büyük kabilesi eşit sayıda, diğer kabileler ise bunun yarısı oranında kendi seçtiği vekilleri gönderiyor.
Somali’de cumhurbaşkanı adayları arasında iki eski cumhurbaşkanı, bir başbakan ve bir de meclis başkanı bulunuyor.