Afrika’da sanat, medya ve gazeteciliği desteklemek ve geliştirmek için oluşturulan “Africa No Filter” isimli girişimin, kıtadaki 38 gazetecinin desteğiyle hazırladığı “Afrika Medyası Afrika’yı Nasıl Haberleştiriyor” başlıklı rapor kamuoyuyla paylaşıldı.
Raporda, geçen yıl eylül ile ekim arasında Güney Afrika, Mısır, Tunus, Tanzanya, Etiyopya, Kenya, Ruanda, Uganda, Gana, Nijerya, Botsvana, Zambiya, Zimbabve, Kongo Demokratik Cumhuriyeti ve Senegal’den 60 haber kaynağı (gazete, internet sitesi, radyo ve benzeri) incelendi.
Afrika medyasında reklam gelirlerinin düşük, haber merkezlerinin de küçülmeye gittiği ortaya konan raporda, 60 kaynaktan yüzde 63’ünün başka bir Afrika ülkesinde muhabirinin bulunmadığı belirtildi.
Raporda, kıtanın hala büyük ölçüde olumsuz haberlerle anıldığı, bunun da Afrika hakkındaki olumsuz düşünce kalıplarını beslediği vurgulandı.
Afrika ile ilgili yapılan haberlerin siyasi işleyiş (özellikle seçimler) ya da ayaklanma, çatışma gibi konuları içerdiği, buna karşın başarı hikayeleri, kıtadaki kalkınma veya teknolojik yeniliklerin neredeyse hiç yer bulamadığına işaret edildi.
Kıtadaki haberlerin 4’te 1’i AFP ve BBC kaynaklı
Raporda, Afrika medyasında ana sorunun haber kaynağı olduğunun altı çizildi.
Kıta ile ilgili haberlerin dörtte birinin AFP ve BBC’den yazıldığı, Afrika’daki haber ajanslarının katkısının oldukça kısıtlı olduğu kaydedilen raporda, haberlerin kaynağının yüzde 14’ünün AFP, yüzde 9’unun BBC, yüzde 8’inin Reuters ve yüzde 2’sinin Al Jazeera’ye dayandığı belirtildi.
Raporda, Xinhua kaynaklı haberler yüzde 4’ü oluştururken Afrika kıtasındaki haber ajanslarının payının ise yüzde 2 olduğu vurgulandı.
Afrika’ya ilişkin yayımlanan haberlerin yüzde 81’inin çatışma, darbe ya da siyasi kriz gibi olumsuz konu başlıklarını içerdiği belirtilen raporda, kıtada en çok kriz haberlerinin alıcı bulduğu tespit edildi.
Raporda yerel basının olumlu haberlere ağırlık vermesi durumunda kıta dışında Afrika haberleri yapanların da bu değişime ayak uyduracağına işaret edildi.
“Afrika’yı ilgilendiren konuları Afrikalılar yazmıyor”
Raporda görüşlerine yer verilen Africa No Filter Genel Direktörü Moky Makura, “Bu araştırma, kıtanın bağımsızlığa kavuşmasının üzerinden yıllar geçmesine rağmen konu kendilerini ilgilendiren hikayeleri yazmaya geldiğinde kalemi tutanların hala Afrikalılar olmadığını açıkça gösteriyor. Dahası bu haberler nedeniyle hala yoksul ve bağımlı Afrika imajını pekiştiriyoruz. Kalemi tekrar elimize almalıyız.” değerlendirmesinde bulundu.
Makura, araştırmaya katılan editörlerin yarısının konu başka bir Afrika ülkesi olduğunda haberlerin “klişe” içermediğine inandığını, bunun da büyük bir paradoks oluşturduğunu kaydetti.
Makura, “Bu inanç, kendimizi eğitmek ve hakkımızda oluşturulan ön yargılara sağladığımız katkıyı kesmek için çok uğraşmamız gerektiği anlamına geliyor.” görüşünü paylaştı.
Raporda, hakkında en çok haber yapılan ilk 3 ülke Nijerya, Güney Afrika ve Tanzanya olarak sıralandı.