Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, yaptığı yazılı açıklamada, “Yüzde 100 erişilebilirlik” hedefiyle engellilerin sunulan hizmetlere erişimleri için gerekli dijital dönüşüm ve engelsiz iletişime yönelik çalışmalar yürüttüklerini belirterek, bu kapsamda işitme engelli bireylere yönelik iletişim engelinden kaynaklanan sorunları ortadan kaldırmak ve yaşamlarını kolaylaştırmak üzere projeler gerçekleştirdiklerini ifade etti.
İşitme engelli vatandaşların kamuda, özel sektörde ve sosyal hayatlarında iletişim ihtiyaçlarını karşılayabilmek için İşitme Engelliler Engelsiz İletişim Merkezini (AİLEM) kurduklarını bildiren Göktaş, Türk işaret dilini kullanan herkes için ortak iletişim merkezi haline dönüşen iletişim merkezine Bakanlığın internet sitesi ve mobil uygulama üzerinden erişilebildiğini kaydetti.
Göktaş, vatandaşların tek tuşla Türk işaret dili tercümanlarına ulaşabildiklerini belirterek, şunları ifade etti:
“İletişim merkezimiz bugün 18 bin 684 kullanıcı tarafından aktif olarak kullanılıyor. Alışverişten aile içi iletişime, öğretmen-veli görüşmesinden hasta doktor iletişimine kadar birçok konuda günde ortalama 150 çağrıya çeviri hizmeti sağlıyoruz. Yaklaşık 2 yıldır hizmet veren merkezimizde bugüne kadar Türk işaret dili çevirmenlerimiz tarafından 98 bin 319 çağrıya çeviri desteği sağlandı. AİLEM Engelsiz İletişim Merkezimizin sunduğu hizmetlerle, Türk işaret dilini kullanan bütün işitme engelli vatandaşlarımızın hayatını kolaylaştırmayı hedefliyoruz.”
“52 ilde 77 Türk işaret dili tercümanıyla hizmet veriyoruz”
AİLEM dışında ayrıca Bakanlığın merkez ve taşra teşkilatında 52 ilde 77 Türk işaret dili tercümanıyla hizmet verdiklerini vurgulayan Göktaş, tercümanların son 3 yılda tapu, belediye, valilik, noter, banka ve sağlık gibi alanlarda işitme engellilere yaklaşık 6 bin 871 çeviri hizmeti sağladığı bilgisini paylaştı.
Dünya dilleri arasında doğal dil kabul edilen Türk işaret dilinin yapısal ve pragmatik özelliklerinin derlenerek kayıtlı hale getirilebilmesi ve bir derlemin oluşturulması amacıyla 2015-2017 yıllarında Türk İşaret Dili Araştırma Projesi’nin yürütüldüğünü anlatan Göktaş, toplanan veriler çerçevesinde en fazla kullanım sıklığına sahip 2 bin sözcükten oluşan Güncel Türk İşaret Dili Sözlüğü’nün oluşturulduğunu belirtti.
Bakanlık tarafından 2017’de “https://tidsozluk.aile.gov.tr/” internet adresinden kullanıcıların hizmetine sunulan Güncel Türk İşaret Dili Sözlüğü’nün, Türkiye’nin 26 ilinden ve 113 Türk işaret dili ana dili konuşucusundan elde edilen Türk işaret dili derlemine dayandığını kaydeden Göktaş, sözlükte işaret, anlam ve örnek olmak üzere 3 farklı türde ve farklı arka plan rengiyle hazırlanan toplam 11 bin 428 videonun yer aldığını bildirdi.
“Güncel Türk İşaret Dili Sözlüğü’ne 4,5 milyondan fazla erişim sağlandı”
Göktaş, video tabanlı olarak çevrim içi ortamda tasarlanan sözlük içeriklerinin Türk işaret diliyle ve Türkçe sunulduğunu belirterek, şu ifadeleri kullandı:
“Sözlüğün kullanıcı kitlesi arasında işitme engelli öğrenciler, Türk işaret dilini öğrenmek isteyenler, tercümanlar, özel eğitim öğretmenleri ve araştırmacılar yer alıyor. Bakanlığımızın, Türk işaret dilini öğrenmek isteyenler, işitme engelliler okullarında öğrenim gören öğrenciler ve Türk işaret dili eğitimi veren eğitimciler için hazırladığı Güncel Türk İşaret Dili (TİD) Sözlüğü’ne 2017’den bu yana 150 ülkeden 4,5 milyondan fazla erişim sağlandı.”
İngilizce çevirisi de bulunan sözlükte kullanıcıların öğrenmek istedikleri işareti, Türkçe sözcükler ya da işaretin görsel özellikleriyle bulabildiklerini kaydeden Göktaş, örnek videolar yardımıyla kullanıcıların ilgili sözcüğün cümle içindeki kullanımı hakkında bilgi edinebildiklerini bildirdi.