Almanya’da spot piyasada elektrik fiyatları, 2021 sonu itibarıyla bir önceki yıla göre 2 kattan fazla artışla son 20 yılın en yüksek seviyesine ulaştı.
Almanya’nın enerji piyasası düzenleyici kurumu Bundesnetzagentur verilerine göre, 2020’de 30 avro olan megavatsaat başına elektrik toptan satış fiyatı geçen yıl ortalama 97 avroya yükseldi.
Ülkede, geçen yıl bir önceki yıla kıyasla yüzde 223 artarak son 20 yılın en yüksek seviyesine ulaşan spot piyasada elektrik fiyatının, haziran-aralık döneminde keskin bir artış göstermesi dikkati çekti.
Haziran 2021’de 74,08 olan megavatsaat başına ortalama elektrik toptan satış fiyatı, Aralık 2021’de 221 avroya, Avrupa’da enerji krizinin yaşandığı 20-26 Aralık haftasında da 293 avroya kadar çıktı.
Elektriği satın almak için toptan fiyat ödeyen enerji şirketleri, daha sonra tüketicilere satıyor. Toptan satış, üretici ve son tüketici arasındaki bağlantı noktası olduğu için değişimler gelecekteki fiyat eğilimlerine yönelik gösterge niteliği taşıyor.
Uzmanlar, toptan elektrik fiyatlarındaki artış nedeniyle Almanya’da hanelerin çok daha yüksek enerji faturalarıyla karşı karşıya kalacağı öngörüsünde bulunuyor.
Fiyatlardaki sert yükselişin nedenleri
Salgın sürecinde 2020’de uygulanan sert kısıtlamaların ardından toparlanma döneminde enerji arzındaki dar boğazlar, Almanya’da 2021 ve 2022’de fiyatların yüksek olmasının ana nedeni olarak gösteriliyor.
Köln Üniversitesi Enerji Ekonomisi Enstitüsünün yaptığı analizde, Almanya’da elektrik fiyatlarının 2021 ve sonrasında yüksek olmasının ana nedeninin yüksek doğal gaz fiyatları olduğu belirtildi.
Analizde, salgının başladığı 2020’de bütün dünyada elektrik, doğal gaz ve taş kömürü talebinde düşüş yaşandığına işaret edilerek, “2020’de elektrik 2019’a göre önemli ölçüde daha ucuzdu. 2021 boyunca küresel ekonomi toparlandı, böylece yakıt fiyatları fırladı. Bunun ve yüksek karbon emisyon fiyatlarının bir sonucu olarak geçen yıl özellikle elektrik fiyatları keskin bir şekilde yükseldi.” ifadelerine yer verildi.
Almanya, doğal gazı hem ısınma hem de elektrik üretimi için kullanıyor. 2020-2021’de uzun ve soğuk kış şartları nedeniyle ülkenin doğal gaz rezervleri daha fazla tükenirken, Gas Infrastructure Europe verilerine göre, 30 Ocak itibarıyla ülkede gaz depolama tesislerinin doluluk oranı yüzde 36,88’e geriledi. Söz konusu oran, 2020’de yüzde 90 seviyesinde bulunuyordu.
Ekonomik toparlanma Asya’da talebi artırırken, Rus boru hatları aracılığıyla Avrupa’ya doğal gaz teslimatları da azaldı. Rus gazını Almanya’ya taşıyacak Kuzey Akım 2 doğal gaz boru hattına yönelik siyasi tartışmalar gaz tedarik sorununu büyüttü. Almanya, Batılı ülkelerden gelen baskılardan sonra boru hattının ruhsatlandırılmasını erteledi.
Avrupa’da vadeli doğal gaz piyasasında fiyatlar, Rusya’nın düşük enerji arzı, Avrupa’da soğuk havanın etkili olması ve enerji krizi endişeleriyle yükseldi.
ABD ve Körfez bölgesinden sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) sevkiyatları ise Asya ülkeleriyle rekabet ve yüksek fiyatlar nedeniyle gaz tedarikinde yaşanan dar boğaza çare olamadı.
Olumsuz hava koşulları, ülkede 2021’de başta rüzgar santralleri olmak üzere yenilenebilir enerji kaynaklarından elde edilen elektrik üretiminde düşüşe neden olurken, Almanya, Aralık 2021’de 6 nükleer santralinden 3’ünü kapattı.
Ülkede elektriğin pahalı olmasının bir nedeninin de elektrik fiyatlarında temiz enerji finansman sisteminin uygulanması olduğu belirtiliyor.
Öte yandan, Almanya’da gaz ve elektrik tedariki sözleşmeleri uzun dönemli veya yıllık olarak yenilendiği için fiyat artışları müşteriye hemen yansıtılmıyor.