Türk Konseyi Genel Sekreteri Amreyev, 31 Mart’ta çevirim içi yapılacak Türk Konseyi Gayriresmi Zirvesi’nden önce AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Amreyev, zirvenin yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle çevrim içi yapılacağını belirterek sonbaharda İstanbul’da planlanan resmi zirveye hazırlık mahiyetindeki çevirim içi zirveye, Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Özbekistan liderlerinin yanı sıra gözlemci ülke statüsündeki Macaristan’ın Başbakanı Viktor Orban ve Türkmenistanlı yetkililerin katılacağını söyledi.
Konsey’in, Türk dünyası birleşik devletleri oluşturulmasını amaçladığını ifade eden Amreyev, “(Azerbaycan’ın) Karabağ zaferinden sonra liderler ilk kez bu zirvede bir araya gelecek. Bu nedenle halkın gözünde bu zirvenin önemi artıyor. Türk dünyası birliğini güçlendirmek gayretlerimizde, zirve çok önemli bir nokta olacak.” dedi.
Türkistan, Türk dünyasının manevi merkezi olacak
Amreyev, Kazakistan’ın Türkistan kentinin Türk dünyasının manevi merkezi ilan edilmesinin zirvenin gündeminde olduğunu belirtti.
“Bu kentin (Türkistan’ın) tüm İslam dünyası için önemini biliyoruz.” ifadesini kullanan Amreyev, Türk dünyasındaki İstanbul, Semerkant, Buhara, Şuşa, Bakü, Almatı gibi diğer kentlerin de gelecekte özel statü alabileceğine işaret etti.
Bağdad Amreyev, liderlerin zirvede, Karabağ’ın yeniden inşasının iyileştirilmesi konusunda dayanışma göstereceğini ve fikir alışverişinde bulunacaklarını belirterek Konseye üye ülkelerdeki özel sektörün de Azerbaycan’ın kurtarılan topraklarının iyileştirilmesi çalışmalarına katılımının önemine işaret etti. Amreyev, Bakü’de nisan sonunda özel sektörün Karabağ’da çalışma ihtimalinin ele alınması için iş forumu toplantısı yapılacağını söyledi.
Gayriresmi zirvede “Türk Konseyi Stratejisi 2020-2025 ve Türk Dünyası Vizyonu – 2040” masaya yatırılacak
Amreyev, Konsey’in hazırladığı “Türk Konseyi Stratejisi 2020-2025 ve Türk Dünyası Vizyonu – 2040″ın zirvede ele alınacağını söyledi.
Türk Dünyası Vizyonu – 2040’ın Konsey’in 2040’a kadarki yol haritasını oluşturduğunu dile getiren Amreyev, güçlü dış politika ve güvenlik koordinasyonu, Serbest Ticaret Anlaşması’nın imzalanması, ulaşımda sınırların açılması, Konsey ülkeleri arasında özellikle iş ve alfabe konusunda güçlü iş birliği sağlanmasını hedeflediklerini vurguladı.
Bağdad Amreyev, sonbaharda İstanbul’da yapılması beklenen zirvede liderlerin, Türk dünyasının geleceğini şekillendirecek bir belgeyi kabul etmesini umduğunu ifade ederek söz konusu belgenin, tercihli ticaret anlaşmasına varılması gibi üye ülkeler arasındaki ekonomik bağı güçlendirmeye odaklanacağını kaydetti.
Ekonomik iş birliğinin ek mekanizmalarının kurulmasının da gündemde olduğuna dikkati çeken Amreyev, birçok küçük ve orta ölçekli girişimin desteklenmesi için önemli bir finansal araç olan Türk yatırım fonunda sona yaklaşıldığını kaydetti.
Amreyev, Konsey’in mevcut ulaşım güzergahlarının geliştirilmesine odaklanacağını belirterek bu nedenle geçen yıl Konsey üyeleri arasında Azerbaycan üzerinden “yeşil bir koridor”un oluşturulmasına başladıklarını ifade etti.
Bağdad Amreyev, “Genel olarak Türk Konseyi, ekonomik, siyasi, bilimsel, kültür, eğitim, çevre, enerji, ulaşım, yatırım ve finans alanlarında, askeri ve hukuki çok taraflı iş birliğinin geliştirilmesi için çok çaba harcıyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye’nin iş birliğinin geliştirilmesindeki rolü
Türkiye’nin bu yıl resmi zirveye ev sahipliği yaparak dönem başkanlığını Azerbaycan’dan devralacağını hatırlatan Amreyev, “Türkiye, her zaman tüm alanlardaki iş birliğimizin geliştirilmesinde çok önemli bir rol oynadı. Türkiye’nin, iş birliği ile dayanışmanın birleşmesi için önemli rol oynamaya devam edeceğini düşünüyorum.” ifadelerini kullandı.
Gözlemci ülke statüsü talepleri
Amreyev, Ukrayna’nın Konsey’e gözlemci ülke olma isteğiyle ilgili soruya, uluslararası partnerlerden gelen taleplerin değerlendirildiği yanıtını verdi.
Halihazırda 10’dan fazla ülkenin Konsey’de gözlemci ülke statüsü talep ettiğine dikkati çeken Amreyev, Konsey’de şu an sadece Macaristan’ın bu statüye sahip olduğunu anımsattı.
Amreyev, Konsey’de gelecekte başka gözlemci devletlerin olacağını, bu konudaki düzenlemede sona yaklaşıldığını ifade ederek düzenlemenin muhtemelen sonbaharda tamamlanacağını dile getirdi.
Bağdad Amreyev, düzenlemenin tamamlanmasının ardından Konsey’e gözlemci ülke kabul etmeye başlayabileceklerini söyledi.
Türk Konseyi’nden 23 Mart’ta yapılan açıklamada, Türkistan’da yüz yüze yapılması planlanan Türk Konseyi Gayriresmi Zirvesi’nin, Kovid-19 salgını nedeniyle çevrim içi düzenleneceği duyurulmuştu.