Suriye’de 61 yıllık Baas rejiminin devrilmesinden mutluluk duyan Arap dünyasının önde gelen isimlerine göre, Suriye’de yaşanan gelişmelerin ardından ülkenin geleceği umut vadediyor.
Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi, “Suriye’de yeni günün, Suriye halkı için birlik, adalet, özgürlük ve barış günü olmasını umuyoruz.” ifadesine yer verdi.
Suriye’nin, birlik içinde, güvende, kendisi ve dünyayla barışık olmasını ümit ettiklerini belirten İbadi, “Irak ve Suriye arasında her iki halkın yararına kullanabilecek çok sayıda ortak nokta var. Halklarımız savaş ve çatışmalardan usandı, barışın özlemini çekiyor.” dedi.
Birleşik Arap Emirliklerinden (BAE) Abdulhalık Abdullah, X sosyal medya platformundan yaptığı açıklamada, “Suriye’deki kardeşlerimizi, zorbalık kabusunun sona ermesi, barış ve umut döneminin başlaması dolayısıyla milyon kez tebrik ederim.” ifadesini kullandı.
“Devlet kurumları hedef alınmadı”
BAE’den önde gelen siyasi analist ve yazarlardan Fahd eş-Şelimi de “Suriye halkına özgürlüğü için tebrikler. Suriye halkına özgür Suriye için tebrikler.” şeklinde kutlama mesajı yayımladı.
Suriye halkının, medeniyet, ilerleme gibi bazı konularda duyulan endişeleri bertaraf ettiğine dikkati çeken Şelimi, Esed rejiminin düşmesinin ardından yağmalama veya sabotaj gibi devlet kurumlarını hedef alan herhangi bir eylemin görülmediğini kaydetti.
Mısırlı deneyimli gazeteci Ahmed Mansur, Esed rejiminin devrilmesini, “Allah’ın günlerinden büyük bir gün.” olarak yorumladı.
Mansur, X hesabından yaptığı paylaşımda, “Özgür Suriye halkı, 60 yıllık istibdat, baskı, zulüm ve yolsuzluk döneminin ardından Beşşar Esed’i düşürdü.” değerlendirmesinde bulundu.
Suriyeli alim Muhammed Ratib en-Nablusi de yayımladığı görüntülü mesajında, Suriye’de yaşananlardan dolayı ülkesi adına büyük mutluluk duyduğunu ve vatanına döneceği zamanı beklediğini ifade etti.
Suriyeli muhalif sanatçı Cemal Süleyman da Esed’in devrilmesinin ardından yayımladığı mesajında, uzun yıllar vatanından ayrı kaldığını ve muhalif görüşleri nedeniyle mal varlıklarına el konulduğunu belirterek, rejimin yıkılmasından memnuniyet duyduğunu dile getirdi.
Lübnanlı siyasetçiler Baas rejiminin devrilmesinden memnun
Lübnan’da siyasetçiler, Esed’in devrilmesinden memnuniyet duyduklarını, bunun bir açılımın başlangıcı olmasını ve Suriye halkı için güzellikler getirmesi yönündeki temennilerini dile getirdi.
Lübnan’ın önemli siyasi figürlerinden Velid Canbolat ise sosyal medya hesabından “Suriye halkına gecikmiş bir selam!” paylaşımı yaptı.
Lübnan Meclisi Trablusşam Milletvekili Eşref Rifi ise “Suriyelilerin Suriye tiranını devirmesini” memnuniyetle karşıladı.
Rifi, Suriye’nin “güvenlik ve istikrara güvenli bir şekilde geçmesini” diledi.
Hristiyan Özgür Yurtseverler Hareketi (ÖYH) lideri Cibran Basil, “Suriye’de yaşananlar Suriye halkını ilgilendiriyor ve bunun Suriye ve Lübnan’ın yararına olmasını umuyoruz.” ifadesini kullandı.
Başta Beyrut olmak üzere Lübnan kentlerinde Suriye’de rejimin devrildiğinin duyurulmasının ardından halk kutlamalarına ve havai fişek gösterilerine sahne olmuştu.
Dünya Müslüman Alimler Birliği ve İhvan’dan tebrik mesajı
Ürdün’deki Müslüman Kardeşler Teşkilatı (İhvan) medya ofisinden yaptığı açıklamada, “Suriye halkını, Esed rejimini devirdikleri” için tebrik etti.
Açıklamada, bunun “Suriye halkının istikrar ve refah taleplerine ulaşabilmesi adına ulusal uzlaşı aşamasının başlangıcı” olması temenni edildi.
Dünya Müslüman Alimler Birliği yaptığı yazılı açıklamada, “Suriye halkını kurtuluşlarından dolayı tebrik ederek, halkın tüm bileşenlerini haklar ve görevler ışığında ülkenin yeniden inşasına katılım” çağrısı yaptı.
Devrimin liderlerini birlik ve adalet konusunda Allah’tan korkmaya, İslam dinin gerçek imajını vermeye, samimi ve uzman kişilerden oluşan birlik hükümeti oluşturmaya, yasama, yargı ve yürütme olmak üzere anayasal kurumları bir an önce aktif hale getirmeye çağırdı.
Dünyanın her yerindeki Müslümanların, onlarca yıldır ülkede hakim olan zorbalık yapan rejimin yıkılmasından dolayı sevinç duydukları ifade edildi.
Arap medyasından tepkiler
Suriye’de yaşanan son gelişmeler, Arap medyasına da yansıdı.
Suudi Arabistan’da yayın yapan İhbariyye kanalı, “kaçak devlet başkanı Beşşar Esed’in biyografisi” başlıklı bir haber yayımladı.
Haberde, Esed, “halkına karşı katı, komşularına karşı aldatıcı” olarak tanımlandı.
Esed’e barış elinin uzatılmasını nafile bir eylem olarak değerlendirilen haberde, son günlerinde onu destekleyen ne bir il ne de onu koruyan bir milis olduğu aktarıldı.
Kanalda, Esed’in devrilmesinin ardından Suriyelilerin yaşadığı sevinç görüntüleri yayımlandı.
Katar resmi ajansı QNA’da yer alan haberde ise “Suriye muhalefetinin devlet televizyonundan Şam’ın özgürleştirildiğini; Esed rejiminin düşürüldüğünü” açıkladığı ifade edilirken Al Jazeera kanalında ise acil koduyla verilen haberde “muhalefet Beşşar Esed rejimini düşürüyor” denildi.
Suriye’deki gelişmeleri gündemine taşıyan Mısır’da yayın yapan “El-Kahire el-İhbariyye” ise “Suriyelilerin, Şam’daki başkanlık sarayına girdiği an” açıklamasıyla görüntüler paylaştı.
Haberde, Suriye devlet televizyonunun “Beşşar Esed rejiminin düştüğü” açıklaması nakledildi.
Suriye’deki gelişmeler
Suriye’de 27 Kasım’da rejim karşıtı silahlı gruplar ile Beşşar Esed güçleri arasında çatışmalar yoğunlaşmıştı.
Gruplar, 30 Kasım ile 7 Aralık tarihleri arasında Halep, İdlib, Hama ve Humus gibi en büyük illerde üstünlük kurmuştu.
Başkent Şam’a 7 Aralık’ta girmeye başlayan gruplara halk kitlelerinin de destek vermesiyle rejim, Şam ve diğer birçok bölgede kontrolü tümüyle kaybederek çökmüştü.
Baas Partisi’nin 61 yıllık iktidarı sona ererken, rejim lideri Esed başkentten kaçmıştı.
Öte yandan, Suriye Milli Ordusu da aralıkta başlatılan Özgürlük Şafağı Operasyonu’nun ilk gününde Tel Rıfat ilçe merkezini terör örgütü PKK/YPG’den kurtarmıştı.
Operasyonda Münbiç ilçesinin de kurtarılmasıyla, Fırat Nehri’nin batısındaki en büyük terör yuvasına dönüşen bölge PKK/YPG’den temizlenmişti.