Macaristan’da 20 yıla yayılan çalışmalar sonucunda ortaya çıkan araştırma sonuçları, ‘ünlülere tapınma ve bilişsel yetenekler’ arasındaki ilişkiye ışık tuttu.
Araştırma kapsamında yüzde 66’sı erkeklerden oluşan 1.763 yetişkin incelendi. Ortalama 37 yaşında olan 18-79 yaş arası yetişkinlerden oluşan araştırma grubundaki katılımcıların yüzde 70’inden fazlası üniversite diplomasına sahipken, yüzde 28’den fazlası orta öğretim sertifikasına sahipti.
Araştırmanın bir bölümü, katılımcıların kelime bilgisi ve aritmetik alanlarında iki zeka testi tamamlamasını içeriyordu.
Her testte, Britannica Ansiklopedi’sinden rastgele seçilen 30 kelime ve ardından biri doğru olan dört adet olası tek kelimelik tanım gibi sorulardan oluşan 30 madde yer alıyordu.
Çalışmanın hipotezlerinden biri, kristalize zeka, akıcı zeka ve her ikisinin kombinasyonunu ölçen performansın, ünlülere tapınma düzeylerinin artmasıyla azalacağı yönündeydi. Sonuçlar, ünlülere tapınmaya dair üç boyuttaki daha yüksek puanların, “bu çağrışımlar genellikle zayıf olmasına rağmen”, iki bilişsel testte daha düşük performansla ilişkili olduğunu gösterdi.
Ünlü bağlılığının kategorileri
Katılımcılar araştırma kapsamında Ünlü Tutum Ölçeği ve Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği’ne de tabi tutuldu. Ünlü Tutum Ölçeği değerlendirmesinde sorulan 23 maddeye, “kesinlikle katılmıyorum”dan “kesinlikle katılıyorum”a uzanan 1-5 arası bir cevaplandırma seçeneği sunuldu. Ünlü Tutum Ölçeği üç alt ölçekte meydana geldi. Bunlardan birincisi, “Arkadaşlarım ve ben en sevdiğim ünlünün ne yaptığını tartışmayı seviyoruz” gibi ifadeler içeren Eğlence-Sosyal alt ölçeğiydi. Ünlü bağlılığının ‘Yoğun-Kişisel’ olarak adlandırılan ikinci düzeyi ise, “Ünlüm hakkında, istemesem bile sık sık aklımda düşünceler beliriyor” gibi ifadelerle karakterize edildi. Üçüncü ve en üst seviye olan Sınır-Patolojik kategorisi ise “En sevdiğim ünlüyle tanışacak kadar şanslı olsaydım ve o benden yasa dışı bir şey yapmamı isteseydi, muhtemelen yapardım” gibi ifadelerle anlatıldı.
Araştırmanın bir diğer hipotezi ise katılımcıların cinsiyet, yaş, eğitim düzeyi, mevcut aile geliri, şimdiki ve çocukluk dönemindeki maddi zenginlik ve benlik saygısı dikkate alındığında; kelime bilgisi ve aritmetik testlerinden alınan puanlar arasında negatif bir ilişki olacağı yönündeydi.
Çalışma sonucunda ortaya çıkan sonuçlara dair makalede, “Kısmi bağlılıklar kelime testi ile ünlülere tapınmanın Eğlence-Sosyal boyutu arasındaki ilişki dışında, ünlülere tapınma ve bilişsel beceriler arasındaki zayıf ve olumsuz ilişkiyi tüm yönleriyle doğruladı” ifadelerine yer verildi.
‘Tek taraflı duygusal bağı sürdürmek için harcanan bilişsel çabanın sonucu olabilir’
Makaleyi kaleme alan üç yazar, bazı araştırmaların ünlülere tapınma ve bilişsel beceriler arasındaki ilişkiye ilişkin ‘karma bulgular’ sonucuna vardığını ancak bu özel çalışmanın ilgili demografik, sosyoekonomik ve psikolojik değişkenlerle uyum içinde ve nispeten büyük bir örneklem büyüklüğünü kullanmayı amaçladığını vurguladı.
Makalede şu ifadelere yer verildi: