Avustralya’daki Sydney Teknoloji Üniversitesinden bilim insanları, araştırma kapsamında iki gruba ayrılan 54 lisans öğrencisine doğrudan ya da kaçamak şekilde kendilerine doğru bakan 144 yüzün görüntülerini gösterdi.
Araştırmacılar, bir gözlerine yüzlere ait görüntüler, diğer göze ise hızla yanıp sönen bir görseli gösterdikleri katılımcılardan, bu yüzleri tespit etmelerini bekledi.
Bir grup katılımcı, bu görsel görevi kapalı devre güvenlik kameraları (CCTV) tarafından izlendikleri esnada gerçekleştirirken diğer grup ise herhangi bir gözetim altında olmadan tamamladı.
İnceleme sonucunda araştırmacılar, her iki gruptaki katılımcıların da doğrudan kendilerine bakan yüzleri daha hızlı tespit ettiğini ancak izlendiklerini bilen katılımcıların algılama biçimlerinin diğer gruba kıyasla yaklaşık 1 saniye daha hızlı olduğunu tespit etti.
Çoğunlukla güvenlik amaçlı kullanılan gözetim teknolojilerinin insan davranışlarının yanı sıra ve beynin bilgi işleme biçimini de değiştirdiğini tespit eden araştırmacılar, görsel uyaranlara verilen bu daha hızlı tepkinin, katılımcıların bilinci dışında gerçekleştiğini belirtti.
Araştırmacılar, “sadece izlendiğini bilmenin bile diğer insanların bakışlarına yönelik farkındalığı bilinçsiz şekilde artırabileceğini” gösterdiğini bildirdi.
Katılımcıların, güvenlik kameraları gösterilmemesine ya da izlenecekleri söylenmemesine rağmen deney sırasında “hafif” de olsa izlenme hissi yaşadıklarını söylediklerini belirten araştırmacılar, çalışma sonunda elde edilen bulguların “insanların gözlemlendiklerini hissetme konusunda doğuştan gelen bir önyargıya sahip olduklarına işaret ettiğini” kaydetti.
Araştırmacılar, çalışmanın ruh sağlığı ve sosyal etkileşim açısından önemli çıkarımları olduğunu vurguladı.
Araştırma, “Neuroscience of Consciousness” dergisinde yayımlandı.