Kırıkkale Üniversitesinde (KKÜ) arıza ve tüketim miktarı tahmini yapabilen yazılımlarla, kesintisiz enerjiye ulaşılması ve üretim maliyetinin düşürülmesi hedefleniyor.
KKÜ Endüstri Mühendisliği Öğretim Üyesi Doç. Dr. Evrencan Özcan ve 3 mühendis, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığından (KOSGEB) aldıkları destekle, elektrik dağıtım ve üretim sektöründe kesintisiz enerjiye katkı sağlayacak 2 yazılım geliştirdi.
Bölgesel bazda bir önceki gün tüketilen elektrikten yola çıkarak bir sonraki günkü tüketimi yüzde 1’in altında hata payı ile tahmin eden ve geleceğe yönelik ekipman bazlı arıza tahmini yapabilen yazılımlar, sektörde kullanılmaya başlandı.
Özcan, AA muhabirine, elektrik dağıtım sektörüne hizmet etmesi açısından önemli yazılımlara imza attıklarını söyledi.
Elektrik dağıtımı, veri bilimi ve yazılım alanlarında çalışmalar yaptıklarını anlatan Özcan, “Proje kapsamında, elektrik dağıtım bölgelerinde bir gün önceden tüketim tahmini gerçekleştirilebilmektedir. Uygulamamız KOSGEB desteğiyle ortaya çıkarıldı. KOSGEB’in bu desteğine can suyu da diyebiliriz.” diye konuştu.
Özcan, enerjinin çok önemli olduğu günümüzde kesintisizlik, düşük maliyet ve güvenilir enerji arzının kritik hal aldığını vurguladı.
“Sistemimiz akıllı algoritmalara sahip”
Geliştirdikleri ürünün sürdürülebilir enerji arzı açısından kritik öneme sahip olduğuna dikkati çeken Özcan, şöyle devam etti:
“Geçmişteki verilerden hareketle bir yapay zeka algoritması ihtiyacı apaçık ortada görülmekteydi. Biz de mühendis arkadaşlarımızla bu doğrultuda bir proje geliştirdik. Sistemimiz akıllı algoritmalara sahip. Dağıtım bölgesine ait elektriğin kesintisiz dağıtımına etki eden bütün parametrelere ilişkin veriler, algoritmalarla analiz ediliyor. En az sapmayı verecek şekilde sistem algoritma seçimini kendisi gerçekleştiriyor. Bu sayede de bir sonraki günün, o bölgedeki elektrik tüketim tahminini doğruya çok yakın bir seviyede ortaya çıkarıyor. Uygulamayla dağıtım bölgesi kendi sistemini etkin bir şekilde işlettiği gibi, aynı zamanda o bölgedeki kullanıcılar da kesintisiz enerji arzına ulaşmış oluyor.”
Özcan, çalıştıkları dağıtım bölgesinde kayıp-kaçak ya da tahminlerden dolayı sapma oranlarının fazlalığı nedeniyle yüksek maliyetler söz konusuyken, yaklaşık 1 yıllık süreçte sapma oranının yarı yarıya azaltıldığını dile getirdi.
Özcan, elektrik üretim sektörüne ilişkin de arıza tahminiyle ilgili bir yazılım hazırladıklarını belirterek, üretim tesislerinde doğru zamanda doğru bakımın yapılmasının önemli olduğunu vurguladı.
“Sistem problemsiz olarak çalışıyor”
Akademik geçmişleri ve proje mühendisi arkadaşlarıyla yeni bir algoritma geliştirdiklerini anlatan Özcan, şunları kaydetti:
“Geçmişte bir sisteme veya ekipmana ait bütün arıza verileri ve arızayı tetikleyen tüm parametre bilgileri toplandı. Bu bilgiler akıllı algoritma mantığıyla analiz edilerek ekipmanın kaç gün sonra arıza yapacağını tahmin eden bir ürün geliştirdik. Örneğin bu arıza günü 1439 gün çıktı. ‘1438’inci günde bakım yaparsak sistem arızasız olarak çalışabilir’ dedik. Bu ürünümüzün kullanıldığı santrallerde şu anda sistem problemsiz olarak çalışıyor.”
Bazı elektrik dağıtım şirketlerinin ürünlerini kullandığını dile getiren Özcan, “Doğru zamanda doğru bakımı yaparak hem sektörde kesintisiz enerji arzına katkı sağlamış oluyor hem de santral üzerindeki maliyetleri azaltmış oluyoruz. Bu, dünyada ilk defa geliştirilmiş bir ürün. Dünyanın en büyük bakım ve güvenilirlik dergisi olan ‘Reliability Engineering&System Safety’de ürünün uygulama sonuçları 2021 yılında yayımlandı.” dedi.