Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını sebebiyle küresel merkez bankalarının 2020’de para musluklarını sonuna kadar açması, dünya genelinde hem halka arzlarda hem de halka arzlardan elde edilen gelirlerde oldukça verimli bir yıl yaşanmasını sağladı.
AA muhabirinin uluslararası denetim ve danışmanlık şirketi EY’nin Global Halka Arz Trendleri 2020 Raporu’ndan derlediği bilgilere göre, yıllık bazda küresel halka arzlar yüzde 19 artarak 1.363’e, halka arzlardan elde edilen gelirler de yüzde 29 yükselişle 268 milyar dolara ulaştı.
Genişleyici para politikaları ve tarihi düşük seviyelerdeki faiz oranları, 2020’de pay piyasalarında rekor seviyeleri beraberinde getirdi. Küresel halka arz piyasası, “ultra güvercin” ve düşük faizli ortamda önemli direnç gösterdi. Hızlı büyüyen, değişen piyasa dinamiklerine ayak uydurabilen, yeni hizmetler ve ürünleri hızla piyasaya sürebilen inovatif şirketler, fon ihtiyaçlarını karşıladı.
Halka arzlar, hızlı büyüyen şirketlerin Ar-Ge projelerini fonlamaları ve büyümelerini desteklemede önemli rol oynadı, yatırımcılara düşük faiz ortamında daha yüksek getiri potansiyeli sundu.
2019 ve 2020 yıllarında halka arz edilen ve yeni tip koronavirüs (Kovid-19) aşısı geliştirmeyi başaran şirketlerden BioNTech ve CureVac’ın toplumlara katkı yapabilmesinde piyasalardan sağladığı fonlama hayati öneme sahip oldu.
Teknoloji, sınai ve sağlık alanındaki halka arzlar, 2020’deki halka arzların yüzde 59’unu, gelirlerin de yüzde 64’ünü oluşturdu.
Türkiye’deki halka arzlarda toplam talep 6,8 milyar lirayı aştı
Türkiye’de geçen yıl 8 şirket halka arz oldu. Yatırımcılar bütün halka arzlara oldukça yoğun talep gösterdi. Söz konusu 8 halka arzın değeri 450 milyon lirayı aşarken, bu halka arzlara toplamda 6,8 milyar liradan fazla talep toplandı.
Bazı halka arzlarda 50 katı aşan talepler görülürken, birçok hissede halka arz sonrası yüzde 100’ü aşan getiriler sağlandı. Söz konusu gelişmelerle son 2 yıl içinde halka arz edilen şirketlerden oluşan halka arz endeksi geçen yıl yüzde 197 değer kazandı.
Halka arzlarda ilk gün getirileri yüksek
Geçen yıl yapılan halka arzları takip eden ilk günlerdeki getiri, 2019 yılındaki getirilerin epey üzerinde seyretti. Bu durum, küçük yatırımcıların yeni yılda da halka arzlara talep göstermeye devam edeceğine işaret ediyor.
Amerika kıtasındaki halka arzlar, ilk gününde ortalama yüzde 45,6 getiri sağladı. Cari durumda ise halka arzların getirileri yüzde 72,3 seviyesinde bulunuyor.
Asya-Pasifik’teki halka arzların ilk gününde ortalama yüzde 57,9 getiri elde edilirken, cari durumda getiri oranı yüzde 79,5 oldu.
Avrupa, Orta Doğu ve Afrika’daki (EMEIA) halka arzlarda ise görece daha düşük getiriler sağlandı. Bu bölgede ilk gün getirileri yüzde 5,2, cari durumda ise getiriler yüzde 16,6 olarak gerçekleşti.
Son 10 yılın en yüksek halka arz getirisi
Geçen yıl halka arzlardan elde edilen 268 milyar dolar, 2010’dan bu yana sağlanan en yüksek miktar olarak kayıtlara geçti. Asya-Pasifik, 2020’de en çok halka arz yapılan bölge oldu. Bu bölgede 822 halka arz gerçekleştirildi. Bu bölgedeki halka arzlarda yıllık bazda yüzde 45 artışla toplam 136,2 milyar dolar gelir elde edildi.
Amerika kıtasındaki halka arzlardan şirketlere geçen yıl 97,9 milyar dolarlık fon aktarıldı. Söz konusu gelirler, 2019’a göre yüzde 78 artış gösterdi. Halka arz sayısı da bir önceki yıla göre yüzde 30’luk artışla 282’ye çıktı.
EMEIA bölgesindeki halka arz gelirleri yüzde 43 azalışla 33,9 milyar dolara indi. Aynı dönemde halka arz sayısı ise yüzde 7 artışla 259’a yükseldi.
Halka arzda son 20 yılın en iyi ekim ayı performansı görüldü
Halka arz verileri aylık bazda değerlendirildiğinde, Ekim 2020’de halka arz sayıları bakımından son 20 yılın en iyi ekim ayı performansı sergilendi. Bu performansın ABD seçimleri ve Brexit anlaşması öncesi sergilenmesi dikkati çekti.
Ekim ayında dünya genelinde 187 halka arz gerçekleştirildi ve bu halka arzlardan 37,4 milyar dolarlık fonlama sağlandı. Geçen yılın kasım ayında ise artan risk algısından dolayı halka arzlarda önemli düşüş kaydedildi.
Geçen ay ise söz konusu risklerin ortadan kalkmasıyla halka arzlarda yeniden toparlanma yaşandı. Aralıkta küresel bazda 209 halka arzdan 42 milyar dolarlık fonlama sağlandı.
2020’nin son çeyreğinde en büyük halka arz, 4 milyar dolarla JD Health olarak kayıtlara geçti.