Belçika’nın başkenti Brüksel’de AB üyesi 27 ülkenin devlet veya hükümet başkanlarının katılımıyla yarın başlayacak AB Liderler Zirvesi, iki gün sürecek.
2019’da başlayan dönemin son zirvesinde AB Konseyi Başkanı Charles Michel toplantıya son kez başkanlık edecek. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de zirvede hazır bulunacak.
Zirve ayrıca 1 Ocak’tan bu yana süren Belçika dönem başkanlığının da son toplantısı olacak.
AB liderlerini 6-9 Haziran tarihlerinde yapılan Avrupa Parlamentosu (AP) seçimleri sonrasında ilk kez resmi nitelikli bir toplantıda buluşturacak zirvede, Birliğin gelecek 5 yılıyla ilgili en önemli kararlar alınacak.
AB’nin siyasi önceliklerini tartışacak liderler, 5 yıllık “stratejik gündem”i belirleyecek. Ardından Birliğin yapacağı iç reformlar görüşülecek ve bir rota çizilecek.
Ardından liderlerin, AB’nin en üst düzey yönetici kadrosunu oluşturmak için bugüne kadar yaptıkları istişareler doğrultusunda bir karar almaları bekleniyor.
Seçimlerin ardından liderlerin çeşitli formatlarda yaptıkları görüşmelerden kulislere birçok bilgi yansıdı.
Gelinen noktada ilk günlerde zikredilen ancak sonrasında çetin pazarlıklara konu olan isimler üzerinde anlaşmaya varıldığı ifade ediliyor.
Von der Leyen, Metsola, Costa ve Kallas
Seçimi 720 sandalyenin 189’unu alarak birinci tamamlayan Avrupa Halk Partisinin (EPP) adayı Alman siyasetçi von der Leyen’in bir dönem daha AB Komisyonu Başkanı olması, yine EPP’li Roberta Metsola’nın bir dönem daha AP Başkanı olması konusunda görüş birliği bulunuyor.
AB’nin dış politika ve güvenliğinden sorumlu ismin, kısa süre önce NATO Genel Sekreterliği için de istekli olduğunu açıklayan Estonya Başbakanı Kaja Kallas konusunda ve AB Konseyi Başkanlığı için de Portekiz’in eski Başbakanı Antonio Costa üzerinde uzlaşı hakim.
AP’nin de onayı gerekecek
Von der Leyen’in bu görevi yeniden üstlenebilmesi için yarın 27 ülke liderinden en az 15’inin oyuyla aday gösterilmesi, ardından AP Genel Kurulu’nda 16 Temmuz’da yapılacak oylamada 720 milletvekilinden 361’inin oyunu alması gerekiyor.
Komisyon üyeleri ile AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisinin de AP Genel Kurulunun milletvekillerinin nitelikli çoğunluğunun oyunu alması gerekiyor.
AB Konseyi Başkanı da liderler tarafından yine nitelikli çoğunlukla, liderlerin yüzde 55’ine denk gelen en az 15’inin oyu ile seçilecek.
Zirvenin Ukrayna gündemi
Zirveye Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy de katılacak, sahadaki son durumla ilgili liderlere bilgi verecek.
Ayrıca Ukrayna ile dün katılım müzakerelerinin başlatılması, önceki gün ise AB’nin yaptırım rejimi dahilinde dondurduğu Rus varlıklarından elde edilen gelirlerin Ukrayna’nın askeri ihtiyaçları için aktarılması konusunda varılan uzlaşmanın ardından bu konularda değerlendirmeler de yapılacak.
Liderler ülkelerinin Ukrayna’ya hava savunması, mühimmat ve füze sağlama noktasında hangi aşamada olduğu konusunda da görüşmeler yapacak.
Gazze’deki durum
Gazze’deki durumla ilgili de bir oturum yapacak liderler, Uluslararası Adalet Divanının kararlarının uygulanması, ateşkes ilan edilmesi, esirlerin serbest bırakılması, insani yardım girişlerine izin verilmesi için ortak çağrıda bulunacak.
Zirvede AB’nin iki devletli çözüme bağlılığı teyit edilecek ve Filistin yönetimi başta olmak üzere Arap partnerlerle bu sonuca ulaşmak için gösterilebilecek çabalar ele alınacak.