Avusturya’nın başkenti Viyana’da Başbakan Nehammer, İngiltere Başbakanı Rishi Sunak ile görüştü. İkili görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısında, ikili ilişkiler, düzensiz göç ve Ukrayna’da süren savaşa ilişkin ortak yaklaşımlar dile getirildi.
Nehammer, iki ülkenin düzensiz göçle mücadelede stratejik ortak olduğunu belirterek, iltica başvurularının Avrupa Birliği (AB) dışında üçüncü bir ülkede yapılması konusunda hemfikir olduklarını ifade etti.
Düzensiz göçle mücadelede İngiltere’nin öncü konumda bulunduğunu ve AB için de bunun önemli olabileceğini kaydeden Nehammer, “İngiltere, Ruanda Modeli ile şu açıdan öncü konumda, iltica başvurularının güvenli üçüncü ülkelerde yapılması hususunu AB’nin ajandasına taşıyabilmemiz ya da taşımak zorunda olduğumuz için bu önemlidir.” diye konuştu.
Nehammer, iltica başvurularının AB dışında üçüncü ülkelerde yapılması için yasal düzenlemenin değiştirilmesi gerektiğini belirterek, bu konuda birlikteki 15 ülkenin ortak yaklaşıma sahip olduğunu savundu.
Sunak da Avusturya ile düzensiz göç konusunda hemfikir olduklarını, iltica başvurularının üçüncü ülkelerde yapılmasının önem taşıdığını, bu hususta Avusturya’nın AB içindeki çabalarını takdir ettiğini söyledi.
İngiltere’nin “Ruanda Planı”
İngiliz hükümeti, Nisan 2022’de hazırlanan “Ruanda Planı” kapsamında, düzensiz göçmenleri ve ülkeye yasa dışı yollarla girip sığınma talebinde bulunanları, Ruanda’ya gönderme hedefini açıklamıştı.
Ülkede muhalefet, insan hakları örgütleri ile Birleşmiş Milletler başta olmak üzere birçok uluslararası kuruluşun tepki gösterdiği karar, Yargıtay ve Yüksek Mahkemece yasaya uygun bulunmuştu.
Kararın ardından Haziran 2022’de Ruanda’ya 7 kişiyi taşıyan ilk uçuş ise Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararıyla durdurulmuştu. Bunun üzerine, İçişleri Bakanlığı, Yüksek Mahkemede yeni bir dava açmış, mahkeme de 19 Aralık 2022’de Ruanda uçuşunun yasal olduğuna karar vermişti.
Mahkeme, temyiz yolunu da açık tutmuş, insan hakları savunucularının bu mahkemede açtığı dava sonucu 29 Haziran’da Ruanda Planı’nın yasalara uygun olmadığına karar verilmişti. Hükümet ise Temyiz Mahkemesinin kararını Yüksek Mahkemeye taşımış, Yüksek Mahkeme de 15 Kasım’daki kararında, Ruanda’ya gönderilecek kişiler için bu ülkede kötü muameleye maruz kalma ve kendi ülkelerine gönderilme gibi riskler bulunduğunu belirterek, planın yasaya uygun olmadığını açıklamıştı.
Bunun üzerine Ruanda ile 5 Aralık 2023’te yeni bir anlaşma imzalanmıştı.
Bu anlaşmaya göre, İngiltere’nin Ruanda’ya gönderdiği düzensiz göçmenler, İngiltere dışında başka bir üçüncü ülkeye sınır dışı edilemeyecek. Ruanda’daki diğer sığınmacılarla aynı haklara sahip olacak söz konusu kişilerin yasal talepleri için destek verilecek. Ruanda’nın sorumlulukları bağımsız gözlemciler tarafından kontrol edilecek. Yasa tasarısıyla Ruanda, düzensiz göçmenlerin sınır dışı edilebileceği güvenli ülke kabul edilecek. Ruanda’nın güvenli olduğunu gösterir yasal adımlar ve uygulamalar da hayata geçirilecek.