Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Azerbaycan’ın dönem başkanlığı ve Sırbistan’ın ev sahipliğinde Belgrad’da düzenlenen Bağlantısızlar Hareketinin (NAM) 60’ıncı yıl dönümü toplantısına video konferans yöntemiyle katılarak konuşma yaptı.
Bağlantısızlar Hareketinin 1961 yılında Belgrad’da kuruluşundan bu yana küresel barış, adalet ve dayanışma çabalarıyla uluslararası arenada önemli bir rol oynadığını vurgulayan Aliyev, NAM’ın farklı tarihi, siyasi ve kültürel geçmişe sahip 120 ülkeyi birleştirdiğine işaret etti.
Aliyev, Bağlantısızlar Hareketinin, egemenlik ve toprak bütünlüğüne saygı, saldırganlık eylemlerinden kaçınma ve başkalarının iç işlerine karışmama gibi ilkeleri içeren tarihi Bandung ilkelerine dayandığını hatırlatarak “Bu ilkeler, modern uluslararası ilişkilerde güncel ve önemli olmaya devam etmektedir. Tüm ülkeler Bandung ilkelerine bağlı kalsaydı, dünyada savaşlar ve çatışmalar görmezdik.” dedi.
Devletlerin toprak bütünlüğünün zorla ihlal edilmesinin kesinlikle kabul edilemez olduğunu vurgulayan Aliyev, Azerbaycan’ın tüm ülkelerin egemenlik ve toprak bütünlüğünü tam olarak desteklediğini ifade etti.
Aliyev, son yıllarda dünyanın karşı karşıya kaldığı yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınına ilişkin, Azerbaycan olarak Kovid-19’la mücadelede Dünya Sağlık Örgütüne 10 milyon dolar bağış yaptıklarını dile getirdi. Aliyev ayrıca 30’dan fazla ülkeye insani ve finansal yardımda bulunduklarını kaydederek dört ülkeye 150 bin doz aşı hibe ettiklerini anlattı.
Dünyadaki aşı dağıtımındaki adaletsizliğe de değinen Aliyev, “Azerbaycan, aşı milliyetçiliğinden ve zengin ülkelerin ihtiyacından fazla aşı satın almasından duyduğu memnuniyetsizliği açıkça ifade etmektedir. Bu tür eylemler, Bağlantısızlar Hareketi üye devletlerini kendi insanlarını koruma fırsatından mahrum bırakıyor. Aşılara erişimde büyük bir fark var. Uluslararası raporlara göre, dünyadaki aşı dozlarının yüzde 75’i 10 zengin ülke tarafından alındı.” dedi.
“Azerbaycan, BM Güvenlik Konseyi kararlarının uygulanmasını bizzat sağladı”
Aliyev, uluslararası hukuk ilkeleri ve uluslararası kuruluşların kararlarının uygulanmasında sergilenen çifte standart ve seçici yaklaşımların dünyadaki çatışmaların adil çözümünü olumsuz yönde etkilediğini belirterek şunları söyledi:
“Ermenistan, uluslararası ilişkilerde yaygın olan çifte standartları kullanarak, uluslararası hukukun norm ve ilkelerini büyük ölçüde ihlal ederek, yaklaşık 30 yıl boyunca Azerbaycan topraklarının yüzde 20’sini işgal altında tuttu. Hem kendi topraklarında hem de işgal altındaki Azerbaycan topraklarında Azerbaycanlılara karşı etnik temizlik yaptı. Şubat 1992’de 106’sı kadın ve 63’ü çocuk olmak üzere yüzlerce sivili öldürerek Hocalı soykırımını gerçekleştirdi. Bir milyondan fazla Azerbaycanlı mülteci ve yerinden edilmiş kişinin evlerine dönme hakkı da dahil olmak üzere temel insan haklarını ihlal etti.
Ancak askeri saldırganlığa ve 1993 yılında BM Güvenlik Konseyi tarafından kabul edilen ve Ermeni birliklerinin işgal altındaki Azerbaycan topraklarından derhal, kayıtsız ve şartsız çıkmasını talep eden dört kararın uygulanmasının reddedilmesine rağmen, Ermenistan’a herhangi bir yaptırım uygulanmadı. Saldıran devlet ile işgal edilen devlet arasında hiçbir ayrım yapılmadı. Aksine Ermenistan işgali güçlendirdi, savaş suçları işledi, yasa dışı yerleşimler gerçekleştirdi, doğal kaynaklarımızı yasa dışı olarak kullandı ve Azerbaycan halkının kültürel ve dini mirasını yok etti.”
Ermenistan’ın artan saldırı ve provokasyonlarından, Azerbaycan’ın başlattığı karşı saldırıdan ve topraklarının işgalden kurtarılmasından bahseden Aliyev, “44 günlük savaşta tamamen mağlup olan Ermenistan, 10 Kasım 2020’de bir kapitülasyon imzalamak zorunda kaldı. Azerbaycan, yukarıda bahsedilen BM Güvenlik Konseyi kararlarının uygulanmasını bizzat sağladı, 30 yıllık ihtilafı sona erdirdi, askeri ve politik yollarla toprak bütünlüğünü ve tarihi adaleti yeniden sağladı. Dağlık Karabağ sorunu geçmişte kaldı.” diye konuştu.
“Azerbaycan dayanışmayı güçlendirmek için çalışmaya devam edecektir”
Aliyev, Azerbaycan’ın Bağlantısızlar Hareketi dönem başkanlığının üye ülkelerin oy birliğiyle 2023 sonuna kadar uzatıldığını belirterek konuşmasını şöyle tamamladı:
“Azerbaycan, Bağlantısızlar Hareketi içindeki dayanışmayı güçlendirmek ve hareketin siyasi ağırlığını ve küresel prestijini artırmak için çalışmaya devam edecektir.
Bağlantısızlar Hareketi dönem başkanı olarak Azerbaycan’ın, hareketin uluslararası ilişkilerdeki küresel sorunları ele almadaki rolünü daha da güçlendirmek ve adaleti, uluslararası hukuku ve meşru çıkarlarını korumak için hiçbir çabadan kaçınmayacağını temin ederim.”