Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin yüksek kesimlerinde ilkbahar mevsiminde doğal olarak yetişen ve halk arasında “ağlayan gelin” adıyla da bilinen ters lalenin, süs bitkileri sektörüne kazandırılması için Erzincan’da hazırlanan proje ve ıslah çalışmaları sürüyor.
Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü tarafından yürütülen, Türkiye Ters Lale Türlerinde Çeşit Geliştirme ve Yeni Çeşitlerin Sektöre Kazandırılması Projesi kapsamında, doğada yetişen süs bitkilerinin tescillenmesi ve koruma altına alınması için çalışma yapılıyor.
Ziraat mühendisleri tarafından enstitünün ters lale koleksiyon bahçesinde 14 yıldır sürdürülen çalışmalarda, 19 ilden toplanan 32 ters laleden bugüne kadar 3’ü, “Vuslat”, “Aslay” ve “Doğu güneşi” adlarıyla tescillenerek süs bitkileri sektörüne kazandırıldı.
“Yurt dışından ciddi talepler geliyor”
Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Müdürü Birol Karadoğan, AA muhabirine, Türkiye Ters Lale Çeşit Geliştirme ve Yeni Çeşitlerin Kültüre Alınması Projesi kapsamında çalışmaların tüm hızıyla sürdüğünü söyledi.
Türkiye’de ters lale ıslah çalışmalarının ilk kez enstitülerinde başlandığını hatırlatan Karadoğan, şöyle konuştu:
“Islah çalışmalarını sürdürdüğümüz ters laleler ile ilgili yurt içi ve dışından ciddi talepler gelmektedir. Özellikle söz konusu ters laleler olunca bu talep daha da artmaktadır. Burada gerçekleştirdiğimiz uzun soluklu bir çalışma. Şu an kurumumuz adına tescil ettirdiğimiz üç çeşidimiz elimizde mevcut. İnşallah bir aksilik olmazsa bunların yanı sıra iki çeşidimizi daha kurumumuz adına tescil ettirerek ülkemiz adına yeni çeşitleri kazandırmayı planlıyoruz.”
Proje sorumlusu ziraat mühendisi Meral Aslay da ters lale koleksiyon bahçesi oluşturduklarını ve bitkileri koruma altına aldıklarını anlattı.
“İlk hedefimiz, süs bitkileri sektörüne yönelik yeni çeşitlerin geliştirilmesi”
Ülkenin baharın müjdecisi ters lale konusunda çok zengin olduğunu dile getiren Aslay, şunları kaydetti:
“Doğamızda 40’ın üzerinde ters lale bulunmaktadır. Biz bu bitkileri koruma altına aldıktan sonra ‘bunları ekonomiye nasıl kazandırabiliriz’ diyerek ıslah çalışmalarına başladık. Burada ilk hedefimiz süs bitkileri sektörüne yönelik yeni çeşitlerin geliştirilmesiydi. Bunun için ilk aşamada seleksiyon çalışmaları sonucu Türkiye’nin ilk ters lale ‘Vuslat’, ‘Aslay’ ve ‘Doğu güneşi’ çeşitlerini geliştirdik. Şu anda alanımızda 38 tür bulunmaktadır. Bu türler arasında melezleme yaparak yeni çeşit adaylar da geliştirdik. Bunları da kurumumuz adına tescile sunacağız.”
Aslay, ters lalelerin tıbbi yönden de incelendiğini belirterek, Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’nden Bilge Şener ile çalışma yürüttüklerini aktardı.