Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, “Biz Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan olarak hayata geçirdiğimiz projelere diğer Orta Asya ülkelerinin dahil olmasını amaçlıyoruz. Üç ülkeye yaptığım ziyarette görüştüğümüz konuların başında da bunlar vardı.” dedi.
Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesinde düzenlenen Antalya Diplomasi Forumu etkinliğine katılan Çavuşoğlu, “Yeni Sınamalar Karşısında Yenilikçilik ve İşbirliği Vizyonu” konulu konuşma yaptı.
Çavuşoğlu, 1995’te temelleri atılan üniversitenin bugüne kadar 5 kıtadaki 43 ülkede çalışan 9 binden fazla mezun verdiğini hatırlattı.
Türkiye-Kırgızistan ilişkilerinin 2011’de stratejik ortaklık seviyesine çıkarak daha da güçlendiğini söyleyen Çavuşoğlu, “Bugün ekonomiden kültüre, eğitimden sağlığa geniş bir yelpazede iş birliğimizi derinleştiriyoruz. Tarihin her döneminde güçlü dayanışma sergiledik. Salgın döneminde de birlikte olduk. Tıbbi malzeme yardımlarımız oldu. Kırgız-Türk Dostluk Hastanesi karantina amaçlı kullanım için ilgili makamlara devredildi.” ifadesini kullandı.
Çavuşoğlu, Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesinin yanı sıra Orta Asya’nın ilk Türkiye Maarif Vakfı okulunun başkent Bişkek’te açılacağı müjdesini verdi.
“Sahada ve masada güçlü olmak yetmez. Düşüncede de güçlü olmak lazım”
Dünyanın hızla dönüştüğünü ve bilgi, öngörü, düşünce, ilke, vizyon ile tecrübenin ve liderliğin dış politikada yeniden temel melekeler olduğuna dikkati çeken Çavuşoğlu, “Sahada ve masada güçlü olmak yetmez. Düşüncede de güçlü olmak lazım dedik. Bu etkinliği Manas Üniversitesi ile düzenleyen Antalya Diplomasi Forumu’nu (ADF) 2019’da bu anlayışla kurduk.” diye konuştu.
ADF kapsamında salgın dönemi boyunca ara buluculuk, terörle mücadele, Asya’da iş birliği, göç gibi konularda önemli isimlerin katıldığı video konferanslar düzenlendiğini söyleyen Çavuşoğlu, akademisyen ve karar vericilerin görüşlerine yer verilen ADF Opinion ve ADF120Sec’i hayata geçirdiklerini kaydetti.
İlk üst düzey fiziki toplantının haziranda Antalya’da gerçekleştirileceğini belirten Çavuşoğlu, “Kardeşim (Kırgızistan Dışişleri Bakanı Kazakbayev) Ruslan’ı da Antalya’da ağırlamaktan memnuniyet duyacağım. ADF, diplomaside söyleyecek sözü olanların buluşma noktası, vizyoner tartışmaların odağı haline gelecek.” dedi.
“21. yüzyıl, Asya asrı olacak”
Dış politikada yenilikçi olmak gerektiğine işaret eden Çavuşoğlu, “Artık herkesin gördüğü bir gerçek var, Asya Gerçeği. 21. yüzyıl, Asya asrı olacak. Biz de Asya’nın tarihi bir parçası olarak, bu yükselişte yerimizi almak için Yeniden Asya Girişimini başlattık. Girişimimizin amacı Asya ile yeniden, daha güçlü bağlanmak ve Avrupa-Atlantik ile Avrupa, yani dünyanın birinci ve ikinci ekonomik alanları arasındaki konumumuzu bir avantaja çevirmek.” ifadesini kullandı.
Yeniden Asya Girişimi ile Orta Asya ve Türkiye arasındaki ilişkilere yeni bir boyut kazandırılacağını dile getiren Çavuşoğlu, “Çünkü aynı dev çınarın dalları, aynı güçlü gövdenin kollarıyız.” dedi.
Çavuşoğlu, gelecek dönemde Türkiye ile Orta Asya arasında kalkınma, ulaşım ve iletişim bağlarının güçlenmesinde bir sıçrama yapma hedefi bulunduğuna da vurgu yaparak, “Bu konuda işe koyulduk bile. 3 kardeş ülkeye yaptığım ziyaret bunun bir parçası. Bu yıl bölgeyle ilişkilerimizdeki ivmeyi göreceksiniz. Sayın Cumhurbaşkanımızın bu konudaki irade ve talimatı açık ve net.” şeklinde konuştu.
“Zengin ülkeler 10-15 sığınmacı almak ya da almamak için her türlü engeli çıkarıyor”
“Bir ülkenin dış politikası o milletin değerlerinin aynasıdır.” diyen Çavuşoğlu, Kırgız yazar Cengiz Aytmatov’un Dişi Kurdun Rüyaları eserinden alıntı yaparak, “Merhum Aytmatov, ‘Dünyanın herhangi bir noktasında işlenen her suç, her kötülük hepimizi ilgilendirir.’ demişti. Bizim girişimci ve insani dış politika konseptimizin özünde tam da bu yaklaşım var.” şeklinde konuştu.
Çavuşoğlu, Türkiye’nin haksızlıkları, adaletsizlikleri ve sorunları ikili ve uluslararası platformlarda seslendirdiğini belirterek, “Susmuyoruz, seyirci kalmıyoruz. Gerekirse sahayı kullanıp sahaya inip masayı zorluyoruz. Kafkasya’dan Suriye ve Libya’ya, Doğu Akdeniz’e kadar bölgemizi tehdit eden krizleri çözmek için elimizi taşın altına koyuyoruz.” ifadelerini kullandı.
Türkiye’nin dünyanın en büyük beşinci diplomatik ağına sahip ülke olduğunun altını çizen Çavuşoğlu, “Balasagunlu Yusuf Has Hacib, abidevi eseri Kutadgu Bilig’de nasıl insan ve bireyi merkeze koyduysa, biz de aynı anlayışla insani bir dış politika izliyoruz. Zengin ülkeler 10-15 sığınmacı almak ya da almamak için her türlü engeller çıkarırken, biz 4 milyon mülteciye yaklaşık 10 yıldır ev sahipliği yapıyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Çavuşoğlu, Türkiye’nin dünyanın neresinde olursa olsun zulme uğrayan veya felaketle karşılaşanlara dil, din, ırk ayrımı gözetmeden yardıma koştuğunu da vurguladı.
“Tarihte başardığımız iş birliği ile anılalım”
Türk dünyasının yıllarca suni duvarlarla bölündüğünü dile getiren Çavuşoğlu, bu duvarların yıkılmasıyla Türkiye ile Türk dünyasının kucaklaştığını söyledi.
İş birliği, dayanışma ve imecenin Türk kültürünün özünde ve töresinde var olduğunu ifade eden Çavuşoğlu, “Bir medeniyet dili olan Türkçe etrafında kurduğumuz iş birliğinin Türk Konseyi vizyonuna dönüşmesi bizler için büyük bir kıvanç. 2009’da kardeş Kırgızistan dahil 4 ülkeyle temelini attığımız Türk Konseyi bugün gurur verici noktaya ulaştı.” diye konuştu.
Azerbaycan’ın Karabağ’daki 30 yıllık işgale son vermesini Türk dünyasının yakından izlediği bir gelişme olarak nitelendiren Çavuşoğlu, şöyle devam etti:
“Azerbaycan’ı bu mücadelesinde yalnızca kardeşlik bağlarımızdan dolayı değil, haklı ve meşru olduğu için de destekledik. Yani ahlaken de hukuken de Azerbaycan haklı olduğu için desteğimizi verdik. Artık bölgemizin kaderinin değişmesi, Kafkasya’da kalıcı barış ve istikrarın sağlanması mümkün. Önümüze bir fırsat çıktı. Umarız bu fırsatı herkes görür, bu heyecanı tüm taraflar paylaşır. Bizim kapımız, Ermenistan dahil bu temenniyi paylaşan herkese açık.”
Çavuşoğlu, Türkiye’nin bölgede çatışma yerine iş birliği görmek istediğini belirterek, “Avrupa’dan Asya’ya halklarımız mutluluk ve kalkınma için birlikte çalışsın diye ümit ediyoruz çünkü iş birliğini sağlayamayan bir nesil hangi milletten olursa olsun birlikte bedel öder. O nedenle ‘Yeter’ diyoruz. Önümüze bakalım, ileriye gidelim. Tarihte başardığımız iş birliği ile anılalım. Bunun için bileği ve zihni güçlü, cesur ve atak ancak aynı zamanda bilge ve vicdanlı olmayı hep birlikte başaralım.” ifadesini kullandı.
“FETÖ gibi akla ziyan akımlara karşı uyanık olun”
Çavuşoğlu konuşmasının sonunda kendisini dinleyen öğrencilere tavsiyelerde bulundu.
Gençlere bilge olma, köklerinden beslenme ve kimliğini koruma öğüdü veren Çavuşoğlu, “Geleneklere sahip çıkın ama geleceğe açık olun. Çağın ihtiyaçlarını bir adım geriden takip eden değil toplumu sürükleyen olun. Muasır medeniyet seviyesinin üstünde olmayı şiar edinin. Bunun için fikriniz hür olsun. FETÖ gibi akla ziyan, zararlı akımlara karşı uyanık olun. İradenizi kimseye teslim etmeyin.” diye konuştu.
“Zor bir dünyada ata bindiniz.” diyen Çavuşoğlu, “Rekabetiniz tüm dünyayla. Yapay zekayla yarışacağınız, salgınlar ve siber tehditlerle mücadele edeceğiniz, jeopolitik rekabetin uzayda coşacağı bir dünya şimdiden karşınızda. Hazır olun.” diye konuştu.
Çavuşoğlu, Kırgızların “Bileği güçlü olan bir kişiyi yener, bilgisi güçlü olan bin kişiyi yener.” atasözü ile Manas destanındaki “Halkını seven er ölmez, er yetiştiren halk ölmez.” sözlerinden örnek vererek, “İşte gelenekten geleceğe kurulan köprü bu kültürün genlerinde var. Düşünceden fiiliyata geçirecek olan sizlersiniz. Gençlerimize güveniyor, sizlerle övünüyoruz.” dedi.
“STK gibi hareket etmemiz bizi hızlı gelişen dünyanın gerisinde bırakır”
Çavuşoğlu, konuşmanın ardından Üniversitenin Rektörü Alpaslan Ceylan’ın moderatörlüğünü yaptığı oturumda Kırgız mevkidaşı Ruslan Kazakbayev’le soruları yanıtladı.
Türk dünyasının dünya siyasetindeki yerine ilişkin soruya yanıt veren Çavuşoğlu, “Bugün sadece STK gibi hareket etmemiz bizi hızlı gelişen dünyanın gerisinde bırakır o nedenle bu kardeşliğimizi somut projelerle daha da güçlendirmemiz gerek.” değerlendirmesinde bulundu.
Azerbaycan ile Türkiye arasındaki Bakü-Tiflis-Kars projesi ile Azerbaycan ile Türkmenistan arasındaki doğal gaz ve petrol anlaşmalarını örnek gösteren Çavuşoğlu, “Şimdi çok önemli ulaştırma projelerini hayata geçiriyoruz. Biz Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan olarak hayata geçirdiğimiz projelere diğer Orta Asya ülkelerinin dahil olmasını amaçlıyoruz. Üç ülkeye yaptığım ziyarette görüştüğümüz konuların başında da bunlar vardı.” dedi.
Çavuşoğlu, Türkiye’nin Orta Koridorun güçlenmesi ve Kuşak-Yol Projesinin merkezinde yer almak için Marmaray, Yavuz Sultan Selim Köprüsü, Çanakkale Köprüsü ve İstanbul Havalimanı gibi projeleri hayata geçirdiğini, devam eden projelere ise herkesin dahil olmak istediğini söyledi.
Kültürel bağların Türk dünyasında iş birliği yapmayı sağladığını kaydeden Çavuşoğlu, Türk Konseyi gibi örgütlerin de daha etkin, fonksiyonel ve görünür olması gerektiğine vurgu yaparak, “Birçok ülke ve örgüt Türk Konseyinde statü elde etmek istiyor.” diye konuştu.
“Orta Asya ülkeleriyle gücümüzü birleştirerek önümüze çıkan fırsatları birlikte değerlendirelim”
Çavuşoğlu, dünyada eksenin Asya’ya kaymasının Orta Asya’yı nasıl etkileyeceğine yönelik soruya da yanıt vererek 21. yüzyılın Asya yüzyılı olacağının altını çizdi.
Asya’nın dünya ekonomik büyümesine katkısının yüzde 50’ye ulaştığına dikkati çeken Çavuşoğlu, “Bazı uzmanların yaptığı çalışmalara bakıyoruz, ekonominin ağırlık merkezi yılda 140 kilometre hızla batıdan doğuya gidiyor.” dedi.
Türkiye’nin de bu ağırlık merkezinde daha güçlü yer almak için Yeniden Asya girişimini başlattığını söyleyen Çavuşoğlu, “Bütüncül bir anlayışla ilişkimizi her alanda geliştirmek istiyoruz. Yol haritaları oluşturduk, yaklaşık 30’dan fazla ülkeyle görüşüyoruz. Orta Asya ülkeleriyle gücümüzü birleştirerek önümüze çıkan fırsatları birlikte değerlendirelim. Ulaşım ve lojistik konuları bizi bu bakımdan avantajlı hale getiriyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Çavuşoğlu-Maripov görüşmesi
Çavuşoğlu, resmi ziyaret kapsamında bulunduğu Kırgızistan’da Başbakan Ulukbek Maripov’la bir araya geldi.
📌Başbakan Ulukbek Maripov’la verimli bir görüşme yaptık.
📌Eşbaşkanı olduğu Karma Ekonomik Komisyonu ve İş Forumunu yakında düzenleyeceğiz.
📌Ticaret hacmi hedefi 1 milyar$.
📌Türk yatırımları toplam 1 milyar$.
📌@TMaarifVakfi bölgedeki ilk okulunu #Kırgızistan‘da açacak.🇹🇷🇰🇬 pic.twitter.com/7kCkewqSpZ
— Mevlüt Çavuşoğlu (@MevlutCavusoglu) March 10, 2021
Çavuşoğlu, Twitter hesabından paylaştığı mesajda, görüşmenin verimli geçtiğini kaydetti.
Karma Ekonomik Komisyonu ve İş Forumunu yakında düzenleyeceklerini bildiren Çavuşoğlu, iki ülkenin ticaret hacmi hedefinin 1 milyar dolar olduğunu belirtti.
Çavuşoğlu, Kırgızistan’daki Türk yatırımlarının 1 milyar dolara ulaştığına işaret ederek Maarif Vakfının da bölgedeki ilk okulunu Kırgızistan’da açacağını ifade etti.
Cengiz Aytmatov Müzesi ziyareti
Çavuşoğlu, resmi ziyaret kapsamında bulunduğu Kırgızistan’da Cengiz Aytmatov Müzesi’ni ziyaret etti.
#Kırgızistan ziyaretimize Ataların Mezarı Ata-Beyit Anıt Mezarlığıyla başlıyoruz. Kırgız kimliğinin ünlü yazarı Cengiz Aytmatov ve zulme karşı direnen tüm Kırgız kahramanları saygı ve rahmetle anıyoruz. Ruhları şad olsun.🇹🇷🇰🇬 pic.twitter.com/DvDcJjVwOT
— Mevlüt Çavuşoğlu (@MevlutCavusoglu) March 10, 2021
Çavuşoğlu, Aytmatov’un ailesiyle gerçekleştirdiği müze ziyareti sonrasında basına açıklamalarda bulundu.
Aytmatov’un hayatının son yıllarında nerede yaşadığını, özel koleksiyonları ve ilgi alanlarını görme fırsatı bulduğunu söyleyen Çavuşoğlu, “Gerçekten çok etkileyici. Bize düşen de Cengiz Aytmatov gibi aydınlarımızın eserlerini, düşüncelerini gelecek nesillere taşımak.” diye konuştu.
Çavuşoğlu, Aytmatov’un Türkiye’de de çok takdir edilen bir kişi olduğunu ve halen bir kahraman gibi bilindiğini ifade etti.
Müzedeki ziyaretçi defterini de imzalayan Çavuşoğlu, Aytmatov’un aile fertleriyle fotoğraf çektirdi.
Sağlık ocağı açılışı
Çavuşoğlu ayrıca Kırgız mevkidaşı Ruslan Kazakbayev’le Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesinin Cengiz Aytmatov Kampüsü’ndeki yeni tip koronavirüs (Kovid-19) testlerinin de yapılacağı laboratuvar ve sağlık ocağının açılışını gerçekleştirdi.
Sağlık ocağında, Cumhurbaşkanı Recep Tayip Erdoğan’ın fotoğrafı ile “Temizlik, Maske, Mesafe” ifadelerinin yer aldığı bir afişe yer verildi.