Bakan Mehmet Muş, Ticaret Bakanlığında düzenlenen, Dünya Gümrük Günü “Liyakat Sertifikaları Takdim Töreni”nde yaptığı konuşmada, Dünya Gümrük Günü’nün bu yılki temasının, “veri kültürünü benimseyerek ve veri ekosistemi oluşturarak gümrükte dijital dönüşümün artırılması” olarak belirlendiğini anımsattı.
Bu yılki temanın, bakanlık teşkilatı tarafından en ince ayrıntısına kadar benimsediğini ve yıllardır başarı ile tatbik edildiğini ifade eden Muş, “Özellikle gümrüklerimizde, küresel çapta yaşanan dijital dönüşüme kayıtsız kalmayarak gereken tüm adımları atıyoruz ve atmaya devam edeceğiz.” diye konuştu.
Muş, yasal ticaretin sorunsuz ve hızlı akışını tesis eden, kaçakçılık faaliyetleri ve organize suçlarla mücadeleye önemli katkıda bulunan gümrük idarelerinin, milli ekonomi ve refahın korunmasına katkı sağladığını söyledi.
Teknolojinin gelişim hızına paralel her geçen gün yeni ihtiyaçların ortaya çıktığına vurgu yapan Muş, şunları kaydetti:
“Ulaşım ve iletişim maliyetlerinin azaldığı ve süratli dönüşümlerin yaşandığı 21’inci Yüzyıl’da birçok kamu hizmetinin sunumuna benzer şekilde gümrük süreçleri de gelişmelerden doğrudan etkilenmektedir. Bu doğrultuda, Ticaret Bakanlığı olarak, Türkiye’nin ‘ticaretin en kolay ve en güvenli yapıldığı ülke’ olarak daha tanınır hale gelmesi hedefiyle çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Küresel Kovid-19 salgınının getirdiği tüm olumsuzluklara rağmen Bakanlık olarak uluslararası ticaretin düzgün işleyişini sağlamak üzere bütün politika araçlarımızı etkin biçimde kullanmaya gayret ediyoruz.”
İhracatta tarihi başarı
Muş, geçen yıl Türkiye’nin ihracatında önemli mesafelerin ve tarihi başarıların kaydedildiği hatırlattı.
Bu dönemde Türkiye’nin ihracatının yıllık bazda yüzde 32,9 artışla 225,4 milyar dolara ulaştığını, ülkenin küresel ihracattan aldığı payın da ilk defa yüzde 1’in üzerine çıktığını anımsatan Muş, bu başarıda gümrüklerin payının büyük olduğunu söyledi.
Muş, 2021’de gümrük idarelerinde işlem gören ihracat beyannamesi sayısının 5 milyon 167 bini aştığını, yaklaşık 8,1 milyon araç ve 62 milyon yolcunun işlemlerinin tamamlandığını aktardı.
Artan yolcu ve araç trafiğine kesintisiz şekilde yanıt verebilmek amacıyla gümrüklerin fiziksel altyapısı ve teknik kapasitesini geliştirmek için yoğun çaba sarf ettiklerini ifade eden Muş, teknoloji yatırımları yaparak gümrüklerin dijitalleşme çalışmalarını sürdürdüklerini anlattı.
Muş, Bakanlığın dijital altyapısını güçlendirdiğini vurgulayarak, “BİLGE sistemi gibi çok katmanlı gümrük uygulamalarımızı daha kullanıcı dostu olacak şekilde geliştirmeye devam ediyoruz. Öte yandan, yakın dönemde varış öncesi gümrükleme uygulamasına hava yolu taşımacılığını dahil etmiş bulunmaktayız. İmalatçı ihracatçılarımız için ithalatta yerinde gümrükleme ve izinli alıcı gibi lojistik kolaylıklar hayata geçirilmiştir. Avrupa Birliği ile Ortak Transit Rejimi çerçevesinde gümrük işlemlerinin süratle tamamlanmasını sağlayan izinli gönderici kapsamındaki taşımalar yüzde 1’den yüzde 10 düzeyine çıkarılmıştır.” değerlendirmesinde bulundu.
Yıl başında devreye alınan ihracat odaklı izinli gönderici sistemi ile ihracat yükünün daha hızlı ve kaliteli lojistik sunumuyla hedef pazarlara ulaştırılmasını hedeflediklerini anlatan Muş, kolay ihracat noktaları uygulamasıyla da eşyanın gümrük işlemlerinin tek noktada tamamlanmasının önünün açıldığını belirtti.
Muş, kağıtsız gümrük çalışmalarının, ihracat beyannamelerinin ardından ithalat beyannamelerini de kapsayacak şekilde devam edeceğini vurguladı.
“Araç ve konteyner tarama sistemlerinin sayısı 74’e çıktı”
Kaçakçılıkla mücadelenin kararlılık ve etkinlikle sürdüğünü belirten Muş, envanterdeki araç ve konteyner tarama sistemlerinin sayısını 2021’de 74’e çıkarttıklarını söyledi.
Muş, Milli Tarama Sistemi Projesi (MİLTAR) ile kaçakçılıkla mücadele alanında dünyadaki en önemli tespit teknolojilerinden olan x-ray tarama cihazlarının yerli ve milli imkanlarla üretildiğini kaydetti.
Dünyada sayılı gümrük idaresinde bulunan yüksek çözünürlüklü ve üç boyutlu görüntü alınmasını sağlayan araç ve konteyner tarama sisteminin ülkede ilk kez İpsala Gümrük Kapısı’nda faaliyete geçirildiğini bildiren Muş, “Bu sistemin önümüzdeki dönemde sayısını artırmayı planlıyoruz. Kaçakçılıkla mücadelede risk analiz etkinliğini artırmak ve görüntüleme kapasitesini güçlendirmek üzere TÜBİTAK ile makine öğrenmesine dayanan ‘Veri Yönetimi ve Hedefleme Yazılımı Projesi’ ile ‘Tarama Ağı Projesi’ni yürütüyoruz.” dedi.
Muş, Tarama Ağı Projesi ile gümrük kapılarında taranan araç ve konteynırlara ait x-ray görüntülerini, yapay zeka desteğiyle hem merkezde hem de sahada süratle analiz edebilen bir sistem tesis edeceklerini belirterek, veri yönetimi ve hedefleme yazılımı sayesinde gümrük kontrollerinin daha isabetli, süratli ve etkin biçimde yapılacağını ifade etti.
2021’de 7,8 milyar lira değerinde kaçak eşya ele geçirildi
Yapılan projelerin ve yatırımların sonuçlarının sahada da görüldüğünü bildiren Muş, kaçakçılıkla mücadele faaliyetleri neticesinde 2021’de 7,8 milyar lira değerinde kaçak eşyanın ele geçirildiğini belirtti.
Muş, vergi gelirlerinde ciddi kayba sebep olan akaryakıt, tütün mamulleri ve alkollü içki kaçakçılığı ile mücadelede idari ve teknik kapasitenin arttığına işaret ederek, şunları kaydetti:
“Akaryakıt Özel Ekibimizin 2021 yılı içerisinde yürüttüğü çalışmalarda 5,5 milyar lira değerinde vergi ziyaı ile 14 milyar lira değerinde sahte fatura tespit edilmiştir. Kaçakçılıkla mücadele kapsamında yürütülen operasyonlar neticesinde birçok farklı kalemde bu yıl da tonlar ve milyonlarla ifade edebileceğimiz yakalamalar gerçekleştirilmiştir. 2021 yılında da kaçakçılıkla mücadele konusunda ulusal ve uluslararası iş birliğine büyük önem verilmiş, bu alanda tüm paydaşlarla en üst düzeyde iş birliği ve uyum içerisinde başarılı operasyonlar düzenlenmiştir. Geçtiğimiz yıl Habur ve İpsala Gümrük kapılarındaki yenileme çalışmaları tamamlanmış, Türkgözü Gümrük Kapısının modernizasyon çalışmalarına başlanmıştır. Gürbulak ve Pazarkule gümrük kapılarının modernizasyon çalışmalarının ise bu yıl başlaması hedeflenmekte olup, Barış Pınarı bölgesinin doğu kanadında yer alan Ceylanpınar gümrük kapısının yenilenmesine ilişkin proje çalışmaları ise devam etmektedir.”
Bakan Muş, tüm dünyanın bugün önemli bir değişimden geçtiğine dikkati çekerek, bu değişim sürecinin dünya ekonomisini üretimden ticarete, lojistikten tedarike kadar baştan aşağı her alanda etkileyeceği söyledi.
Türkiye’nin bu değişime ayak uydurma, hatta bu değişimi şekillendirme ve yönlendirme noktasında ehil ülkeler arasında yerini aldığını ifade eden Muş, gümrükler alanında atacakları yeni adımlarla ekonominin gelişmesine daha fazla katkı sağlayacaklarını kaydetti.
Muş, konuşmasının ardından, bakanlık ve özel sektör temsilcileri arasından seçilen 20 kişiye Dünya Gümrük Örgütü tarafından hazırlanan liyakat sertifikalarını takdim etti ve hatıra fotoğrafı çektirdi.