Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Millete Sesleniş” konuşmasında Türkiye’nin metre altı çözünürlüğe sahip ilk yerli ve milli gözlem uydusu İMECE’nin 15 Ocak’ta uzay yolculuğunun başlayacağını açıklamasının ardından, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Uzay Sistemleri Entegrasyon ve Test Merkezi USET’i ziyaret etti. Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TUSAŞ) Akıncı Tesisleri’nde bulunan USET’e ziyaretinde Varank’a TÜBİTAK Başkanı Hasan Mandal ile TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü (UZAY) Müdürü Mesut Gökten eşlik etti.
Varank, yerli ve milli imkanlarla TÜBİTAK UZAY tarafından geliştirilen İMECE’yi ve TÜRKSAT 6A’yı inceledi. İncelemelerinin ardından İMECE’nin fırlatma takvimine ilişkin değerlendirmede bulunan Varank, şunları kaydetti:
“Cumhurbaşkanımızın 15 Ocak 2023’te uzaya fırlatılacağını ilan ettiği İMECE gözlem uydusunun şu anda önünde bulunuyoruz. İMECE gözlem uydusu 680 kilometrede hizmet verecek ve Türkiye’nin yüksek çözünürlüklü görüntü ihtiyacını karşılayacak kendi mühendislerimiz ve teknisyenlerimiz tarafından tasarlanıp, geliştirilip, üretilmiş yerli ve milli gözlem uydumuz. Tabii bu uydunun en önemli özelliği ortasında gördüğünüz kameranın da bizim tarafımızdan yine açılışını Cumhurbaşkanımızın yaptığı OPMER Optik Araştırmalar Merkezi’nde üretilmiş olması.”
“İhracat potansiyeli var”
Uydunun yakın zamanda son testlerine gireceğinin ve fırlatılmak üzere ABD’ye gönderileceğinin bilgisini veren Varank, “İnşallah 15 Ocak 2023’te de kendi yerli ve milli gözlem uydumuzu uzaya fırlatmış olacağız. Türkiye uzay alanında önemli kabiliyetleri bulunan özellikle uydu geliştirme anlamında TÜBİTAK UZAY ile beraber önemli kabiliyetleri olan bir ülke. Yerli ve milli haberleşme, yerli ve milli gözlem uydumuz da bu kabiliyetleri bir üst noktaya taşımak üzere başlatılmış projeler.” diye konuştu.
Varank, İMECE uydusunda kullanılan yerli ve milli komponentlere işaret ederek, “Bir uyduyu tasarlamak önemli ama bunun içinde kullandığınız komponentleri, ürünleri de yerli ve milli olarak geliştirmek aslında o uyduya katma değer sağlayan işler oluyor. İşte bu gördüğünüz uydudaki bütün bu komponentler yıldız izlerden, tepki tekeline, x bant vericiye, elektrikli itki motoruna, uçuş bilgisayarına ve en önemlisi kamerasına kadar bütün ürünler yerli ve milli olarak geliştirildi, üretildi ve bu uyduyla beraber de uzayda kullanılmış olacak.” değerlendirmesinde bulundu.
Uzaydan gözlem yapabilmek ve görüntü ihtiyacını karşılamanın ülkelerin milli güvenlik stratejileri ile de yakından ilgili olduğuna dikkati çeken Varank, şöyle devam etti:
“Burada geliştirdiğiniz bütün komponentlerin aslında bir ihracat potansiyeli var. Şu anda İMECE uydusunda kullandığımız kameraya yurt dışından sipariş vermek isteyen ülkeler bulunuyor. Bu uyduya benzer uyduları bizimle beraber yapmak hatta hazır sipariş vermek isteyen ülkeler var. Aslında kamera satışıyla ilgili bir ön anlaşmayı da imzaladık ama bunlar somutlaştığında kamuoyuna ilan edeceğiz. Biz yerli ve milli uydu kabiliyetlerimizi Türkiye’deki bütün firmaların katılımıyla geliştirmeye çalışıyoruz. Bu manada da Milli Uzay Programı’mızda tüm bu faaliyetleri sinerjiyle harekete geçirmek üzere bir hedef koyduk. Milli Uzay Programı’mızın önümüze koyduğu hedefleri Türkiye’deki bütün kabiliyetlerle beraber ama başta TÜBİTAK UZAY olmak üzere Bakanlığımızın bağlı ve ilgili kuruluşlarıyla beraber hayata geçirmeye devam edeceğiz. Türkiye’yi katma değerli üretimle ekonomik anlamda kalkındıracağız.”
“Kasımda fırlatmaya hazır hale gelecek”
Varank, Türkiye’nin kilogram başına ihracat değerinin 1,5 dolar seviyesinde olduğu bilgisini vererek, şunları kaydetti:
“Böyle bir kamerayı üretip sattığınızda, kilogram başına 86 bin avroya ulaşma şansına sahipsiniz. 1,5 dolar nerede, 86 bin avro nerede? Neden uzayla ilgileniyorsunuz diye soranlara bu örneği gösteriyoruz. Hem yerli ve milli yüksek çözünürlüklü uydumuzu yaparak kendi güvenlik ihtiyacımızı karşılıyoruz ama burada elde ettiğimiz kabiliyeti, mühendisliği, ürünleri sattığımızda çok büyük bir ihracat geliri elde edebiliyoruz. Onun için uzayla ilgilenmeye, Milli Uzay Programı’nı sıkı sıkıya takip etmeye devam edeceğiz. Şu anda uzaya gönderilecek uydunun çalışmaları devam ediyor. Bu ay içinde buradaki kapakların kapandığını, uydunun toplandığını ve çevresel testlerle beraber bir dizi teste gireceğini biliyoruz. İnşallah kasım ayı itibarıyla fırlatmaya hazır hale gelecek. Ocak ayında da ABD’den uzaya fırlatılacak.”
48 saat içinde görüntü verecek
İMECE ile birlikte Türkiye ilk kez metre altı çözünürlüğe sahip elektro-optik bir uydu kamerasına sahip olacak. Türkiye’nin yüksek çözünürlüklü görüntü ihtiyacını yerli imkanlarla karşılayacak İMECE, 15 Ocak 2023’teki fırlatmanın ardından 48 saat içinde görüntü verecek.
Gözlem uydusu İMECE; BİLSAT, RASAT ve GÖKTÜRK-2 uydularından edinilen tecrübeyle donatıldı. 680 kilometre irtifada güneşe eş zamanlı yörüngede görev yapacak İMECE’nin tasarım, üretim, montaj, entegrasyon ve testleri, yer istasyonu anteni ve yazılımları yerli imkanlarla geliştirildi.
TÜBİTAK UZAY tarafından geliştirilen ekipmanlara TÜBİTAK Ulusal Metroloji Enstitüsü (UME) Manyetometre ve Manyetik Tork Çubuğu ile TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) de Sabit Güneş Paneli ile katkı verdi.
Coğrafi kısıtlama olmaksızın Dünya’nın her yerinden yüksek çözünürlüklü görüntü elde edecek olan İMECE, tespit ve teşhis, doğal afet, haritalama, tarımsal uygulamalar gibi birçok alanda Türkiye’ye hizmet verecek. Sivil ve güvenlik amaçlı kullanılabilecek uydunun tasarım görev ömrü 5 yıl olarak planlandı.
İMECE’den elde edilecek tecrübe, Türkiye’nin ileride geliştireceği uydulara altyapı oluşturacak. Türkiye bir yandan bu tür kritik teknolojilere sahip olurken diğer taraftan da uzay alanında yetişmiş insan gücü ve bilgi birikimi elde edecek.
İMECE ile geliştirilen komponentler şunlar:
KKS alıcı, güneş algılayıcı, yıldızizler, tepki tekeri, tepki tekeri arayüz ekipmanı, elektro-optik kamera, x bant verici yönlendirilebilir anten, S bant antenler, veri sıkıştırma kayıt formatlama ekipmanı, S bant alıcı verici, elektrikli itki motoru ve yakıt besleme ekipmanı, x bant verici.