Piyasada gram altın, Reşat altını, Hamit altın olarak tabir edilen ürünler için basılı kıymetli maden tanımı yapılarak, bunların standartları belirlenirken yurt içinde işlenmemiş ve basılı kıymetli madenlerin kimler tarafından alınıp satılabileceğine ilişkin kurallar getirildi.
Konuya ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı ile bazı ikincil düzenlemeler Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar’da Değişiklik Yapılmasına Dair Karar ile piyasada gram altın, Reşat altını, Hamit altın olarak tabir edilen ürünler için “basılı kıymetli maden” tanımı yapıldı. Düzenlemeyle Türkiye’de alım satıma konu olabilecek işlenmemiş kıymetli madenlerin ve basılı kıymetli madenlerin standartları belirlendi.
Kişilerin satın aldıkları standart işlenmemiş kıymetli madenler ile basılı kıymetli madenlerin standartlarından emin olmasının sağlanması ve tüketicinin korunmasının amaçlandığı düzenlemeler çerçevesinde, yurt içinde yalnızca Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından faaliyet izni verilecek rafineriler ve Darphane tarafından üretilen basılı kıymetli madenlerin alınıp satılabilmesine yönelik mevzuat düzenlemesi yapıldı. Düzenlemede yalnızca Bakanlıkça faaliyet izni verilen rafineriler, kıymetli madenler aracı kuruluşları ve yetkili müesseseler ile Ticaret Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş kuyum işletmelerinin, standart işlenmemiş kıymetli madenler ve basılı kıymetli madenleri alıp satması öngörülüyor.
Benzer şekilde, yurt içinde yalnızca Bakanlık tarafından faaliyet izni verilecek rafineriler, Darphane ve Borsa İstanbul AŞ tarafından yayımlanan “Rafineriler Listesi”nde yer alan dışarıda yerleşik rafinerilerce üretilmiş standart işlenmemiş kıymetli madenler de alınıp satılabilecek.
Kuyum işletmeleri haricindeki Türkiye’de yerleşik gerçek kişilere standart dışı işlenmemiş kıymetli madenlerin satımı ise mümkün olmayacak.
Yurt içinde alım satımı yapılamayan standart işlenmemiş kıymetli madenler ile basılı kıymetli madenlerin yıl sonuna kadar yalnızca Darphane, kıymetli madenler aracı kuruluşları, rafineriler ve kuyum işletmeleri tarafından bu tarihten sonra Darphane tarafından alınabilmesine yönelik bir geçiş süreci öngörüldü.
Ayrıca işlenmemiş kıymetli madenlerin yurt dışından gümrük antrepolarına konulmasına ve serbest bölgeye getirilmesine ilişkin bazı hükümlere de değişiklikte yer verildi.
Öte yandan söz konusu karara yönelik Hazine ve Maliye Bakanlığınca “Kıymetli Madenler Borsası Aracı Kuruluşlarının Faaliyet Esasları ile Kıymetli Madenler Aracı Kurumlarının Kuruluşu Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”, “1567 Sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun Kapsamında Alınacak Ücretlere İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”, “Kıymetli Maden Standartları ve Rafinerileri Hakkında Tebliğ”, “Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ” de Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Kıymetli maden rafinerilerinin kuruluşu Bakanlık iznine bağlandı
Söz konusu düzenlemelerle, standart işlenmemiş kıymetli madenlerle basılı kıymetli madenlerin Darphane tarafından geliştirilecek “Kıymetli Maden Takip Sistemi”ne kaydı zorunlu tutuldu.
Kıymetli maden rafinerilerinin kuruluşu Hazine ve Maliye Bakanlığı iznine bağlandı, faaliyet izni almaları zorunlu hale getirilerek rafinerilerin faaliyetlerinin gözetimi ve denetimi ile yükümlülüklerine ilişkin usul ve esaslar belirlendi.
Kıymetli madenler aracı kuruluşlarınca Dahilde İşleme Rejimi (DİR) kararı kapsamında yapılan ithalat işlemlerine ilişkin bazı düzenlemeler yapıldı. DİR kapsamında her bir standart işlenmemiş kıymetli maden ithalat işlemi için sağlanmış olan 20 kilogramlık istisna kıymetli maden türleri ayrıştırılarak altın için 40 kilogram, gümüş için 200 kilogram olacak şekilde artırıldı.
Standart dışı işlenmemiş kıymetli madenlerin ithalinde gümrük idarelerine ayar raporu ibraz edilmesi zorunluluğu kapsamında bu ayar raporları yalnızca Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünce düzenlenebilecek ancak Dahilde İşleme Rejimi Kararı kapsamında gerçekleştirilen ve 5 kilograma kadar olan standart dışı kıymetli maden ithalat işlemlerinde özel ayar evlerince düzenlenen ayar raporları Bakanlık tarafından belirlenecek usul ve esaslar dahilinde kabul edilebilecek.
Kıymetli Madenler Borsası Aracı Kuruluşlarının Faaliyet Esasları ile Kıymetli Madenler Aracı Kurumlarının Kuruluşu Hakkında Yönetmelik’te yapılan değişikliklerle kıymetli madenler aracı kurumları ve kıymetli maden üretimi veya ticareti ile iştigal eden şirketlerin Dahilde İşleme İzni kapsamında gerçekleştirdikleri ithalat işlemlerine ilişkin yeni şartlar düzenlendi. Uygulamada yaşanan sorunların ve tereddütlerin giderilmesi ve mevzuatın uygulanmasında etkinliğin artırılmasını teminen muhtelif hükümlerde değişiklik yapıldı.
Kıymetli maden rafinerilerinin gözetim ve denetimine yönelik yeni düzenlemeler doğrultusunda rafinerilerin faaliyet izni ve pay devri başvurularına ilişkin başvuru ücretlerinin belirlenmesine ilişkin düzenleme yapıldı. Rafineri faaliyet izinleri için başvuru ücreti 8 milyon lira olarak belirlendi.