Göç, AB gündeminin üst sıralarına yerleşirken İtalya ve Arnavutluk arasında yapılan ve sığınma başvurusu yapanların, başvuruları sonuçlanana kadar AB dışına gönderileceği merkezler kurulmasını mümkün kılan anlaşmanın daha geniş çaplı uygulanması fikri tartışılıyor.
De Croo, Belçika’nın başkenti Brüksel’de düzenlenen AB Zirvesi öncesi basına yaptığı açıklamada, söz konusu planı “maliyetli ve etkisi düşük” olarak nitelendirerek “Geçmişte AB dışında oluşturulan merkezlerin etkili olduğu hiçbir zaman kanıtlanamadı.” diye konuştu.
Belçikalı lider, göç konusundaki sorunların çözümünde Tunus, Moritanya ve Mısır ile yapılan ve başka ülke vatandaşlarının iltica başvurularını AB’ye girmeden bu ülkelerde yapmasını öngören anlaşmaların işe yarayabileceğini söyledi.
Öte yandan ulusal basına konuşan Göç ve İlticadan Sorumlu Devlet Bakanı Nicole de Moor ise Hollanda hükümetinin “tüm yasal yolları tüketmiş olan sığınmacıların Uganda’ya gönderilmesi fikrini elinin tersiyle itmek istemediğini” aktardı.
De Moor, sosyal medya hesabından da “AB dışında merkezler kurulması” fikrinin tartışmaya değer olduğunu belirterek “İnsanların geri dönmeyi reddettiği ve menşe ülkelerin onları geri almayı reddettiği bir gerçeklik olduğunu kabul etmeliyiz.” ifadesini kullandı.
İtalya-Arnavutluk anlaşması
İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ve Arnavutluk Başbakanı Edi Rama’nın 6 Kasım 2023’te Roma’da imzaladığı anlaşma, İtalyan güvenlik güçleri tarafından Akdeniz’de kurtarılan düzensiz göçmenlerden bir bölümünün Arnavutluk’a nakledilmesini ve iltica taleplerinin inceleme süresince burada kalmasını öngörüyor.
Anlaşma, Avrupa merkezli sivil toplum kuruluşlarının arama kurtarma gemileri tarafından kurtarılan göçmenleri, reşit olmayanları, hamile kadınları ve savunmasız kişileri kapsamıyor.
Anlaşma çerçevesinde İtalya, Arnavutluk’un kuzeybatısındaki Şingin Limanı’nda ilk kabul merkezini kurdu ve Gjader bölgesinde ise sonraki prosedürler için tesis ve geri gönderme merkezi oluşturdu. İtalya ile Arnavutluk arasındaki bu protokol, bir AB ülkesinin, kendisine gelen düzensiz göçmenleri, AB üyesi olmayan bir başka ülke toprağına göndermesini düzenleyen ilk anlaşma olma özelliği taşıyor.
Anlaşmayla oluşturulan bu tesislere yönelik, İtalyan ve yabancı basında çıkan bazı haber ve yazılarda, ABD’nin Küba yakınındaki askeri hapishanesine atıfla “yeni Guantanamo” eleştirileri yöneltilmişti.
İtalya’da muhalefet partileri de İtalyan devletinin, düzensiz göçmenleri bu merkeze göndermek için yaklaşık 800 milyon avroyu sokağa attığını savunarak hükümete yüklenmişti.
Başbakan Meloni ise İtalya-Arnavutluk protokolünü, ülkesine düzensiz göçmen gelişlerini caydıracak unsur olarak kamuoyuna sunmuştu.