Hiper yorgunluk, tıbbi bir terim olmasa da son dönemde sıkça gündeme geliyor. Bu durum, kronik yorgunluğun ötesine geçerek dinlenmeyle iyileşmeyen, aşırı ve kalıcı bir bitkinlik olarak tanımlanıyor. İngiltere’de yapılan bir araştırma, İngilizlerin yüzde 55’inin kendilerini aşırı yorgun hissettiğini, 25-34 yaş arasındaki kişilerin yüzde 65’inin ise hiper yorgunluk yaşadığını ortaya koydu. Araştırmaya katılanların yüzde 23’ü bu durumu sürekli çalışmaya ve iş-yaşam dengesinin bozulmasına, yüzde 19’u ise sosyal medyada çok fazla vakit geçirmeye bağlıyor.
Hiper yorgunluk belirtileri
Medicana International Ankara Hastanesi Dahiliye ve Nefroloji Uzmanı Prof. Dr. Siren Sezer, hiper yorgunluğun halsizlik, düşük enerji, konsantrasyon ve motivasyon kaybı, kas ve eklem ağrıları, baş ağrıları, uyku bozuklukları ve sinirlilik gibi belirtilerle kendini gösterdiğini belirtiyor. Sezer, yüksek stres, yoğun iş temposu, zorlaşan yaşam şartları, uzamış pandemi etkileri ve sosyal medya kullanımının bu durumu daha sık hale getirdiğini ifade ediyor.
Hiper yorgunluğun nedenleri ve çözüm önerileri
Prof. Dr. Sezer, hiper yorgunluğun nedenlerini ve çözüm yollarını şu şekilde sıralıyor:
Kronik hastalıklar: Şeker, tiroit bozukluğu, solunum yetmezliği gibi hastalıklar.
Vitamin eksiklikleri: Vitamin D, demir, B12, çinko ve folik asit eksiklikleri.
Uyku kalitesini bozan faktörler: Uyku apnesi gibi durumlar.
Kas-iskelet sistemi hastalıkları: Gut, fibromiyalji gibi hastalıklar.
Kronik enfeksiyonlar ve bazı ilaçlar.
Bu belirtiler, genellikle yaşam tarzı değişiklikleri ile yönetilebilir. İyi bir uyku düzeni, düzenli egzersiz, stresten kaçınma ve baş edebilme yollarını geliştirmek, dinlenme zamanları oluşturmak önemlidir.
Kronik ve hiper yorgunluk arasındaki farklar
Kronik yorgunluk, 6 aydan uzun süren, dinlenmeyle geçmeyen fiziksel bir yorgunluk olarak tanımlanır. Sabahları enerjik uyanamama, boğaz, kas ve eklem ağrıları, bulantı ve konsantrasyon bozuklukları ile kendini gösterir. Hiper yorgunluk ise bu durumun daha şiddetli bir hali olup, sürekli bir bitkinlik ve iyileşememe hissi yaratır. Sıklıkla bilişsel ve fiziksel işlevleri bozar ve kronik stres, tükenmişlik veya altta yatan sağlık sorunlarıyla ilişkilendirilir.
Sosyal medya ve cep telefonu kullanımı
Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Serdar Dağ, hiper yorgunluğun modern yaşam koşullarıyla bağlantılı olduğunu belirtiyor. Aşırı çalışma, sürekli bilgisayar ve telefon kullanımı, sosyal medyada fazla vakit geçirme, hareketsiz yaşam tarzı ve doğal olmayan beslenme alışkanlıkları bu durumu tetikleyen faktörler arasında. Dağ, zihin ve beden yorgunluğunun eşit olması gerektiğini, aksi halde zihnin bedeni yorduğunu ve uykusuzluk, takıntı, stres gibi sorunlara yol açtığını vurguluyor. Sosyal medya ve telefon bağımlılığından uzak durmanın, hazır gıdalardan kaçınmanın ve kendine zaman ayırmanın önemine dikkat çekiyor.