Joe Biden’ın Mart 2016’da Başkan Barack Obama’nın yardımcısı olarak İsrail’e yaptığı son ziyarette ABD ile İsrail arasında büyük bir kriz ortaya çıktı.
Binyamin Netanyahu başkanlığındaki dönemin İsrail hükümeti, Doğu Kudüs’ün kuzeyindeki Ramat Shlomo Yahudi yerleşim biriminde 108 yeni konut inşa etme kararı aldığını duyurdu.
Joe Biden’ın çarşamba akşam saatlerinde başlayacağı ziyareti, o dönemden bu yana binlerce konutu kapsayacak şekilde genişleyen bu yerleşim birimini kapsamıyor.
Ancak yerleşim birimi meselesinin, İsrail tarafı ve Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’la cuma günü Batı Şeria’nın Beytüllahim kentinde yapacağı görüşmede gündeme geleceği belirtiliyor.
Halihazırdaki ABD yönetimi, selefi Donald Trump başkanlığındaki yönetimin aksine, yerleşim birimlerine, ev yıkımlarına ve Filistinlilerin Doğu Kudüs’te on yıllardır yaşadıkları evlerden tahliyesine defalarca karşı olduğunu açıkladı.
Biden’ın İsrail’e 10. ziyareti
Biden, 1973’te ABD Senato üyesi olduğu dönemde başlayan siyasi kariyerinden bu yana İsrail’e 10’uncu ziyaretini gerçekleştirecek.
ABD’nin İsrail Büyükelçisi Tom Nides, geçen hafta büyükelçilikte düzenlediği törendeki konuşmasında, İsrail’e onuncu ziyareti olacak olan Biden’in ortaklığın kritik önemiyle birlikte benzersiz bir başkan olduğunu, İsrail’i bildiğini ve sevdiğini belirtti.
Nides, Biden’ın 1973’te Senato üyesi iken yaptığı ilk ziyaretinden başlayarak Golda Meir’den bu yana her İsrail cumhurbaşkanı ve başbakanıyla dostluk kurduğunu ifade etti.
Biden’ın kendisini gururla Siyonist olarak ilan ettiğini kaydeden Nides, İsrail’in güvenliği ve Orta Doğu’daki entegrasyonu için tavizsiz desteği de somutlaştıran bir başkan olduğunu aktardı.
İsrail’i ziyaret eden 7. ABD başkanı
Biden’ın bu ziyareti, ABD başkanlarının İsrail’e yönelik resmi ziyaretleri listesinde 7’nci sırada yer alıyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı’nın internet sitesindeki listeye göre, 16 Haziran 1974’te İsrail’i ziyaret eden ilk başkan Richard Nixon iken 22 Mayıs 2017’de ise son kez Donald Trump ziyaret etti.
Eski Başkan Bill Clinton, 1994-1998 yıllarında gerçekleştirdiği 4 ziyaretle İsrail’i en çok ziyaret eden ABD Başkanı’ydı. Clinton’ı 2008’deki iki ziyaretiyle George W. Bush, ardından 2013 ve 2016’da İsrail’e giden Barack Obama takip etti. Eski Başkan James Carter da İsrail’i Mart 1979’da ziyaret etti.
Yoğun güvenlik önlemleri ve gazeteci ordusu
Uluslararası ve yerel yüzlerce basın mensubunun takip edeceği ziyarete çok sayıda İsrail güvenlik gücü tarafından koruma sağlanması bekleniyor.
İsrail polis şefi Kobi Shabtai, yaptığı yazılı açıklamada, bunun “İsrail polisi öncülüğünde karada, havada ve denizde 16 binden fazla polisin yanı sıra İsrail’deki tüm güvenlik birimlerinin katıldığı ulusal bir kampanya ve stratejik bir ziyaret” olduğunu belirtti.
Shabtai, ABD Başkanı’nın İsrail’de olacağı günlerde İsrail polisinin saha güçlerinin çoğunun bu ziyareti güvence altına almak için çalışacağını aktardı.
İsrail polisinin ana görevinin, ziyaretin olağandışı olaylar olmadan güvenli ve tabii seyrinde yürütülmesini sağlamak olduğunu kaydeden Shabtai, bununla birlikte ABD Başkanı’nın İsrail’e geldiği andan Suudi Arabistan’a hareket ettiği ana kadar ziyaretin ve kişilerin güvencesini sağlamak olduğunu ekledi.
Shabtai, herhangi bir aksi senaryo durumunda güçlü ve kapsamlı bir yanıt için hazırlandıklarını ifade ederek, İsrail polisinin ziyaret sırasında gerekli önlemleri alacağını ve bu tedbirleri Mavi Kalkan 3 operasyonu olarak adlandırdığını belirtti.
Dünyanın dört bir yanından 200, ABD’den 100 gazeteci ziyareti takip edecek
Öte yandan, Başbakanlığa bağlı İsrail Hükümeti Basın Ofisi’nden yapılan açıklamada, “Ziyareti takip etmek için dünyanın dört bir yanından 200 gazetecinin ülkeye geldiğini” duyurdu.
Açıklamada, ABD’li 100 gazetecinin de Biden’e ziyareti sırasında eşlik edeceği kaydedildi.
Biden “King David” otelinde konaklayacak
Biden’in Doğu Kudüs’ün Eski Şehir bölgesine bakan Batı Kudüs’teki tarihi “King David” otelinde iki gece kalması planlanıyor.
İsrail’i ziyaret eden devlet başkanları ve krallar burada kalmayı tercih ettikleri için otel, “Başkanlar ve Krallar Oteli” olarak da anılıyor.
Otelin ismi ilk kez, Temmuz 1946’da İngiliz mandasını protesto eden İsrail Ulusal Askeri Örgütü (İrgun) militanlarının oteli bombalaması ve 91 kişinin ölümüne neden olması neticesinde duyulmuş oldu.
Biden’in ziyaret programı
Biden, ABD başkanlarını taşıyan “Air Force 1” tipi uçakla İsrail’e gelecek.
İsrael HaYom gazetesi, olağanüstü büyük boyutu ve ağırlığı nedeniyle “canavar” olarak adlandırılan özel başkanlık limuzininin de arasında olduğu 80 aracın ziyarete eşlik edeceğini kaydetti.
İsrail Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre Biden, İsrail ziyaretine ülkenin merkezindeki Palmachim Askeri Hava Üssünü ziyaret ederek başlayacak.
Açıklamada ayrıca “ABD Başkanı’na lazer savunma sisteminin yanı sıra Arrow, David’s Sling ve Iron Dome füzesavar sistemleri hakkında bilgi verilecek.” ifadeleri kullanıldı.
Nazilerin 2. Dünya Savaşı sırasında gerçekleştirdiği Yahudi soykırımı (Holokost) kurbanlarının anıldığı Batı Kudüs’teki Yad Vaşem’i (Soykırım Müzesi) ziyaret edecek Biden’in burada Holokost’tan kurtulan iki kişiyle görüşeceği belirtildi.
Biden perşembe günü ise İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’la görüşerek İsrail Cumhurbaşkanlığı Onur Nişanı alacak, Başbakan Yair Lapid ve muhalefet lideri Binyamin Netanyahu ile de bir araya gelecek.
İsrail Başbakanı Lapid, önceki gün, haftalık kabine toplantısında yaptığı konuşmada,”Tarihi bir haftanın başlangıcına tanık oluyoruz. İsrail’in, kuruluşundan bu yana ABD siyasi arenasında sahip olduğu en iyi dostlardan biri olan ABD Başkanı Joe Biden çarşamba günü ülkeye gelecek.” ifadesini kullanmıştı.
Lapid, Biden’ın ziyaretinin, hem riskleri hem de fırsatları ele alacağını belirterek, görüşmelerin öncelikli olarak İran dosyasına odaklanacağına dikkati çekmişti.
Beyaz Saray’dan bir süre önce yapılan açıklamada, ABD Başkanı Biden’in, 13-16 Temmuz tarihlerinde İsrail, Batı Şeria ve Suudi Arabistan’ı kapsayan bir Orta Doğu ziyareti gerçekleştireceği açıklanmıştı.
Biden’in, ziyaretinin son gününde Suudi Arabistan’ın Cidde kentinde Mısır, Irak ve Ürdün’ün yanı sıra Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) liderlerinin olduğu bir zirveye katılması bekleniyor.