Merkezi Lübnan’ın başkenti Beyrut’ta bulunan ESCWA’nın “Libya’da barış: Komşu ülkelere ve dünyaya faydaları” başlığıyla yayımladığı araştırma raporunda, Libya sahasındaki olumlu gelişmelere vurgu yapıldı.
Libya’daki olumlu gelişmelerin hem ülke içinde hem de Mısır, Tunus, Cezayir ve Sudan gibi komşu ülkelerde yatırımların artması ve istihdam imkanlarının oluşturulmasıyla ekonomik oranlarına yansıyacağına dikkat çekilen raporda, Libya’da barışın sağlanmasıyla yeniden imar çalışmalarının başlatılacağı ve bunun da komşu ülkelere büyük ekonomik kazanımlar oluşturacağına dikkat çekildi.
2025 yılına geldiğinde Mısır’ın ekonomik kazanımlarının yaklaşık 100 milyar dolara, Sudan’ın yaklaşık 22 milyar dolara, Tunus’un yaklaşık 10 milyar dolara ve Cezayir’in yaklaşık 30 milyar dolara ulaşacağına işaret edilen raporda, Libya’da barışın sağlanmasının uluslararası düzeyde de fırsatlar doğuracağı ifade edilerek, şunlar kaydedildi:
“Libya’nın ticari ana ortakları İtalya, Almanya, Fransa ve Türkiye gibi ülkelere de ekonomik fırsatlar doğuracaktır. Bu ülkelerin ekonomik kazanımları, İtalya için 13 milyar dolar, Almanya 7,5 milyar dolar, Fransa 6 milyar dolar ve Türkiye için de 5,5 milyar dolar olarak gerçekleşmesi öngörülüyor.”
Raporda ifadelerine yer verilen ESCWA’nın Libya ile ilgili araştırmasını yapan ekibin başındaki Tarık el-Alemi, bu çalışmayla Libya’daki çekişmenin sosyal ve ekonomik etkilerinin yanı sıra tesis edilecek barışın bölge ülkelerine ekonomik yansımalarına dikkat çekildiğini belirtti.
Libya’da ateşkes ve siyasi diyalog süreci
Libya’nın doğusundaki gayrimeşru güçlerin lideri Halife Hafter’in Nisan 2019’da milislerine başkenti ve yönetimi ele geçirmek için saldırı emri vermesiyle, istikrarsızlıkla boğuşan Libya yeniden şiddet sarmalına sürüklenmişti.
BM nezdinde Libya’nın meşru temsilcisi Libya hükümetine bağlı güçlerin, Hafter ve uluslararası müttefiklerini Haziran 2020’de Trablus ve ülkenin batısından uzaklaştırmasıyla, siyasi çözüm arayışları ve müzakereler yeniden ivme kazanmıştı.
BM öncülüğündeki diyalog kapsamında İsviçre’nin Cenevre kentinde 23 Ekim 2020’de 5+5 Ortak Askeri Komite toplantıları düzenlenmişti. Toplantılar sonucunda, BM nezdinde meşru Libya hükümeti ile ülkenin doğusundaki gayrimeşru güçlerin lideri Halife Hafter’e bağlı heyetler arasında kalıcı ateşkes anlaşması imzalanmıştı.
Ateşkes anlamasının ardından başlayan siyasi süreç kapsamında, BM öncülüğünde Tunus’ta başlatılan ve Libya’nın farklı siyasi ve sosyal kesimlerini temsilen seçilen 75 kişi ile yürütülen Libya Siyasi Diyalog Forumu’nda (LSDF), 24 Aralık’ta seçimlere gidilmesi kararı çıkmıştı.
LSDF üyelerinin 5 Şubat’ta Cenevre’de yaptığı oylama sonucunda da yıl sonunda yapılması planlanan seçimlere kadar Libya Başkanlık Konseyi Başkanlığına Muhammed el-Menfi, Başbakanlığa da Abdulhamid Dibeybe seçilmişti.
Muammer Kaddafi rejimini sona erdiren 2011 Şubat Devrimi’nden bu yana iç savaş ve siyasi krizlere sürüklenen Libya’da, Rusya, Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır ve Fransa’nın desteklediği darbeci Hafter milislerinin ülkenin doğusunu kontrol etmesi nedeniyle istikrar ve güvenlik sağlanamadı.