Birleşmiş Milletler (BM) Somali Özel Temsilcisi ve BM Somali Destek Misyonu Şefi James Swan, Somali’de federal yönetim ve eyalet liderlerinin, ülkedeki seçim sürecinin bir takvime bağlı kalınarak ilerlemesi yönünde aldıkları karara ilişkin, “Bu seçim sürecini zamanında ve Somali halkının desteğini alan uzlaşmaya dayalı bir şekilde tamamlamak, ülkedeki diğer öncelikli ihtiyaçların nüfusun yararına ele alınması açısından gerçekten kritik önem taşıyor.” dedi.
Swan, Anadolu Ajansının (AA) “Global İletişim Ortağı” olduğu Antalya Diplomasi Forumu (ADF) vesilesiyle 18-20 Haziran’da Antalya’da bulunduğu sırada AA muhabirlerine değerlendirmelerde bulundu.
ADF’nin çok üretken bir platform olduğunu söyleyen Swan, kendisinin de Somali Dışişleri Bakanı Muhammed Abdirizak’ın yer aldığı bir paneli ve Kenya Dışişleri Bakanı Raychelle Omamo’nun yer aldığı, kadınların barışa katkılarına dair bir oturumu da içeren birçok panel ve etkinliğe katıldığını anlattı.
Swan, “Buna ek olarak, Somali ile ilgili özel endişeleri ele almak için bir dizi ikili görüşmem oldu. Bu yüzden hem resmi etkinlikler hem de gayriresmi etkileşimler açısından (ADF’yi) çok değerli buldum.” diye konuştu.
ADF kapsamında Somali ve Katar gibi birçok ülkenin heyetleriyle bir araya geldiğini belirten Swan, Dışişleri Bakan Yardımcısı Sedat Önal’la da çok faydalı bir görüşme yaptıklarını dile getirdi.
Somali’deki insani duruma destek
Swan, BM’nin Somali’ye destek çabalarına ilişkin, şunları kaydetti:
“Somali’deki insani durum gerçekten vahim. Nüfusun yüzde 20’sinden fazlası akut gıda gereksinimi içinde. Yaklaşık 15 milyon civarındaki toplam nüfusun yaklaşık 6 milyonunun insani yardıma ihtiyacı var. BM, insani müdahale planını desteklemek için Somali hükümetiyle ortak hareket ediyor. Bu yıl gerekli olan miktar, 1 milyar dolardan fazla. Ve bu, hayat kurtaran acil yardımdan gıda yardımına, nakit transferlerine, mülteci nüfusunun ve benzerlerinin ihtiyaçlarını karşılamaya kadar her şeyi kapsıyor. Bağışçı ülkelerden gelen cömert destek sayesinde bu ihtiyaçlara yanıt vermek için Somali hükümetiyle birlikte çalışabiliyoruz.”
Uluslararası toplumun ve BM’nin Somali’yi nasıl destekleyebileceğini ve atılması gereken acil adımlara ilişkin görüşlerini paylaşan Swan, “Somali ile aktif olarak ilgilenen birçok uluslararası ortak var. Elbette Türkiye, bunların arasında öne çıkıyor.” şeklinde konuştu.
Swan, Türkiye’nin Somali’ye güvenlik alanında destek verdiğini ve insani yardım faaliyetlerinde bulunduğunu hatırlatarak “Türkiye özel sektör ilişkileri açısından da oldukça aktif.” ifadelerini kullandı.
“Somali seçim sürecini tamamlamak kritik önem taşıyor”
Somali’de federal yönetim ve eyalet liderlerinin, ülkeyi iç savaşın eşiğine getiren seçim krizini çözerek 60 gün içinde seçim yapılması konusunda geçen ay vardığı anlaşmayı işaret eden Swan, ülkedeki temel önceliklerle seçim sürecine girildiğine dikkati çekti.
Swan, şöyle devam etti:
“Yakın zamanda bunun hızlı bir zaman çizelgesinde ilerlemesine izin verecek bir anlaşma imzalandı. Buna ek olarak, özellikle terör örgütü Eş-Şebab’ın ülkedeki varlığının sonucu olarak karşılaşılan ciddi güvenlik sorunları devam ediyor. Ancak bir taraftan da acil insani ihtiyaçlar var. Elbette uzun vadeli kalkınma hedeflerini de göz ardı edemeyiz.”
BM’nin Somali’deki seçim sürecine ilişkin duruşunu anlatan Swan, ülkede federal yönetim ve eyalet liderlerinin bazılarının içinde bulunduğu çıkmazdan çıkılması ve iletişimin sağlanması için son birkaç yıldır çok aktif şekilde çalıştıklarını söyledi.
Swan, “Bu içinden çıkılmaz durum, seçimlerin planlanmasını, anayasal reformu ve terör örgütü Eş-Şebab’a karşı mücadele gibi birçok önceliği gerçek anlamda engelledi. Bu nedenle, son altı hafta içinde, Başbakanın (Somali Başbakanı Muhammed Hüseyin Roble) federal yönetim eyalet liderleriyle bir dizi görüşmeye öncülük etmesinden ve 27 Mayıs’ta seçim sürecini kısa bir zaman çizelgesinde gerçekleştirmek için bir dizi eylemde anlaşma sağlanmasından memnuniyet duyuyoruz ve bunu aktif olarak destekliyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Bu konuda Somali Başbakanlığı ile temasta olduklarını belirten Swan, kaydedilen ivmenin sürdürülmesi ve seçimin gerçekleşmesine yönelik ilerlemenin devam etmesini sağlamak için içlerinde Afrika Birliği, Avrupa Birliği (AB) gibi heyetlerin bulunduğu çok taraflı görüşmelerde bulunduklarını anlattı.
Swan, “Bunun Somali için önemli bir an olduğunu vurgulamak istiyorum. Bu seçim sürecini zamanında ve Somali halkının desteğini alan uzlaşmaya dayalı bir şekilde tamamlamak, ülkedeki diğer öncelikli ihtiyaçların nüfusun yararına ele alınması açısından gerçekten kritik önem taşıyor.” diye konuştu.