Türk, BM İnsan Hakları Konseyi tarafından düzenlenen “Sudan’da devam eden çatışmaların insan hakları üzerindeki etkisi” konulu özel oturumun açılışında konuştu.
Sudan’da ordu ile paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki çatışmaların 15 Nisan’da başladığını hatırlatan Türk, iç çatışmanın, öncesinde de zor durumda olan Sudan’ı felakete sürüklediğini söyledi.
Türk, özellikle Hartum, Cezira, Nyala ve Ubeyd şehirlerinde yoğun çatışmaların yaşandığı ve kayıp sayısının açıklanandan daha fazla olduğunu belirterek şöyle devam etti:
“154 binden fazla kişi Sudan’ı terk etti ve ülke içerisinde 700 bin kişinin yerinden edildiği tahmin ediliyor. Çatışma bölgelerinde kalanlar sürekli ve ciddi risk altında. Hartum’daki çatışmalar, yoğun nüfuslu bölgelerde yaşandı. Milyonlarca insan şu anda gıda, yakıt ve nakit paraya ulaşmada sıkıntı yaşıyor.”
Çatışmalar nedeniyle ülkedeki sağlık sisteminin de ciddi şekilde hasar gördüğünü aktaran Türk, bazı sağlık merkezlerinin askeri güçler tarafından işgal edildiğini bildirdi.
Türk, yaralananlar ve ağır hastaların tedavi için gidecek yerlerinin olmadığını vurgulayarak Sudan’da yıllardır devam eden kalkınma çabalarının, su, elektrik ve iletişim altyapısına verilen hasarlar nedeniyle yok olduğunu söyledi.
“Tarafların müzakere edilmiş bir barış için taahhütte bulunması elzemdir”
Her iki tarafının da sebep olduğu ve uluslararası insancıl hukukun ihlal edildiği bu “amaçsız” şiddeti kınadığını belirten Türk, “Bugün Sudan’a, milyonlarca insanın umutlarını ve haklarını yok ederek büyük zarar verildi. Her iki tarafın da kapsayıcı bir siyasi süreç ve müzakere edilmiş bir barış için taahhütte bulunması elzemdir.” dedi.
Türk, Cidde’de devam eden ve Sudan’da ateşkes ilan etmeye odaklanan müzakerelerin, yaşam kurtaran yardımların ulaştırılmasını mümkün kılan insani bir ateşkes taahhüdüyle tamamlanması gerektiğini vurguladı.
BM Yüksek Komiseri Türk, şöyle devam etti:
“Tüm taraflar sivillerin haklarını korumalı ve uluslararası insancıl ve insan hakları hukukuna uymalıdır. BM İnsan Hakları Konseyi bu özel oturumu, Sudan halkının hakları ve hayatı konusundaki acil kaygısını ifade etmek için düzenliyor. Bölgede etkisi olan tüm ülkeleri bu krizin çözümünü mümkün olan her şekilde teşvik etmeye davet ediyorum.”
Sudan’da ordu ile HDK arasında çatışma
Sudan’ın başkenti Hartum ve diğer şehirlerde 15 Nisan sabahı Sudan ordusu ile HDK arasında silahlı çatışmalar başlamıştı.
Ordu ile HDK arasında “HDK’nin tamamen orduya katılmasını” öngören askeri güvenlik reformu konusunda son birkaç aydır yaşanan anlaşmazlık, sıcak çatışmaya dönüşmüştü.
Dünya Sağlık Örgütü, Sudan’da ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında 15 Nisan’dan bu yana devam eden çatışmalarda yaşamını yitirenlerin sayısının 604’e, yaralananların sayısının 5 bin 127’ye yükseldiğini açıklamıştı.