Volker Türk, yaptığı açıklamada, “Kuzey İrlanda Sorunu” dönemindeki suçlar için “koşullu soruşturma dokunulmazlığı” öngördüğü gerekçesiyle eleştirilen ve İngiliz parlamentosunda görüşülecek yasa tasarısını değerlendirdi.
Sorunların yaşandığı döneme atıfta bulunan Türk, İngiliz hükümetine yaptığı çağrıda, olaylarda mağdur olanların, hayatta kalanların ve ailelerinin haklarına saygı gösterilmesi gerektiğini vurguladı.
Türk, “Onların hakları, sorunların mirasının ele alınacağı tüm girişimlerin merkezine konulmalı.” ifadesini kullandı.
Koşullu dokunulmazlık sunulmasının İngiltere’nin uluslararası insan hakları yasaları kapsamındaki yükümlülükleriyle çelişebileceğini kaydeden Türk, soruşturma ve gerekli olduğunda da ciddi insan hakları ihlallerinden sorumlu bulunanlara dava açma ve onları cezalandırma gibi yükümlülüklere işaret etti.
“Kuzey İrlanda Sorunu (Miras ve Uzlaşı) Yasa Tasarısı’nın” 24-30 Ocak’ta İngiliz parlamentosunun üst kanadı Lordlar Kamarasında görüşülmesi planlanıyor.
Tasarı, 1960’lardan 1990’lı yıllardaki Kuzey İrlanda Sorunu döneminde işlenen suçlar için “koşullu soruşturma dokunulmazlığı” öngördüğü gerekçesiyle eleştirilerin hedefinde.
İrlanda sorunu
İngiliz imparatorluğunun ilk sömürgesi İrlanda adasından İngiltere’nin elinde kalan kısmı teşkil eden Kuzey İrlanda, 1960’lı yıllardan 1998’e kadar Katolik ayrılıkçılar ile İngiltere’yle birlik yanlısı Protestanlar arasındaki çatışmalara ve terör olaylarına sahne olmuştu. 40 yıla yayılan ve “Sorunlar” diye anılan yıllarda terör olaylarında 3 bin 500 kişi hayatını kaybetmişti.
Ada ancak 1998’de imzalanan Hayırlı Cuma Anlaşması ile sükunete kavuşurken Kuzey İrlanda’da çatışan tarafların ortaklığına dayalı bir bölgesel yönetim kurulması üzerinde anlaşılmıştı.
Belfast Anlaşması olarak da bilinen metinler, Kuzey İrlanda’da bugün yürürlükte olan bölgesel yönetimin temelini oluşturuyor.
Barış anlaşmasının üzerinden geçen 20 yılı aşkın süreye karşın bölge halkı arasında güven tam tesis edilemedi.