Küresel piyasalarda bu haftanın odağında ABD Merkez Bankası’nın (Fed) kararları, “GameStop” olayı, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınında artan vaka ve ölüm sayıları, aşı tedarikinde yaşanan sorunlar ve ABD’deki teşvik paketine ilişkin gelişmeler yer alırken, başlıca borsalar 13 haftanın en yüksek değer kaybını kaydetti.
Bu hafta, dünya genelinde Kovid-19 salgınında vaka sayısı 102 milyonu aşarken, başta Asya’da olmak üzere yeniden yükselişe geçen vaka ve ölüm sayıları, aşı tedarikinde ortaya çıkan sorunlar, ABD’nin teşvik paketinin marttan önce çıkmayacağı haberleri ve “GameStop olayı” ile küresel pay piyasalarında satıcılı bir seyir izlendi.
Uluslararası Para Fonu’nun (IMF), 2021 yılına ilişkin küresel ekonomik büyüme tahminini yüzde 5,2’den yüzde 5,5’e çıkarmasına karşın, başlıca dünya borsalarında, etkisini hafta boyunca sürdüren satışlarla 26 Ekim 2020 haftasından bu yana yüksek haftalık değer kayıpları görüldü.
Gelecek hafta ise İngiltere Merkez Bankası’nın (BoE) faiz kararı, yoğunlaşan veri gündemi, açıklanacak şirket finansal sonuçları ve Kovid-19 salgınına ilişkin gelişmeler takip edilecek.
ABD’de gündem Fed ve GameStop oldu
Piyasaların gündeminin odağındaki Fed’in ocak ayı toplantısı, beklentiler doğrultusunda geçti. Fed, politika faizini değiştirmeyerek 0-0,25 aralığında sabit bıraktı ve varlık alımıyla ilgili sözle yönlendirmesinde değişikliğe gitmedi. Ekonomik faaliyet ve istihdamın toparlanma hızının son aylarda yavaşladığını belirten Fed, ekonominin gidişatının aşılamadaki ilerleme de dahil olmak üzere büyük ölçüde Kovid-19 salgınının seyrine bağlı olacağını yineledi.
Fed Başkanı Jerome Powell, bazı gelişmelerin bu yılın ilerleyen dönemlerinde daha iyi bir görünüme işaret ettiğini aktararak, istihdam ve enflasyon hedefleri sağlanana kadar para politikasının destekleyici duruşunu sürdüreceklerini ifade etti. Ekonominin istihdam ve enflasyon hedeflerine ulaşmasının önünde uzun bir yol olduğuna işaret eden Powell, “Önemli bir ilerleme elde edilmesi muhtemelen biraz zaman alacaktır.” değerlendirmesinde bulundu.
Janet Yellen, Senatodan aldığı onayın ardından yemin ederek Hazine Bakanlığı görevine başlarken, ABD Senatosu Çoğunluk Lideri Demokrat Chuck Schumer, ekonomik destek paketi için gelecek hafta çalışmalara başlayacaklarını bildirdi.
GameStop hisselerinde yaşananlar ise haftanın en çok konuşulan meselesiydi. GameStop hisseleri, sosyal medyada örgütlenen yatırımcıların alımları ile çok hızlı bir şekilde yükselirken, hissede açık satış pozisyonu bulunan büyük yatırım kuruluşları çok büyük zararlar etti. Çeşitli alım-satım platformlarında örgütlenen küçük yatırımcıların, hedge fonların açığa satış yaptıkları değeri düşük hisselere yüklü miktarlarda yatırım yaparak fiyatın aşırı yükselmesine neden olması sonrası alım-satım platformları, borsalara ilişkin düzenlemeler ve açığa satış işlemlerine yönelik tartışmalar da gündemin odağına yerleşti.
Bu hafta açıklanan verilere göre ABD ekonomisi, 2020’nin dördüncü çeyreğinde piyasa beklentilerine paralel yüzde 4 büyürken, aralıkta kişisel gelirler yüzde 0,6 ile beklentilerin oldukça üzerinde arttı.
Bu gelişmelerle satıcılı bir seyir izlenen New York borsasında Dow Jones endeksi yüzde 3,27, S&P 500 endeksi yüzde 3,31 ve Nasdaq endeksi yüzde 3,49 değer kaybetti.
1 Şubat ile başlayan haftanın veri takviminde çarşamba yayımlanacak ADP özel sektör istihdamı ile ISM imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), perşembe günü fabrika siparişleri ve cuma günü tarım dışı istihdam ve işsizlik verileri başta olmak üzere yoğun veri gündemi ile teşvik paketine ilişkin haber akışının takip edilecek. GameStop ile ortaya çıkan ve piyasaların zayıf karnı olarak nitelendirilebilecek sorunlar ise uzun bir süre daha gündemi meşgul edecek.
Avrupa’da gündemin odağında Kovid-19 aşısı ve BoE bulunuyor
Avrupa tarafında, bu hafta Kovid-19 salgınında artan vaka sayıları, İtalya’da hükümetin istifası ve aşı tedarikinde yaşanan sorunlar piyasaların odağındaydı.
Oxford Üniversitesi ile birlikte aşı geliştiren İngiliz-İsveç ilaç firması AstraZeneca’nın Avrupa Birliği’ne (AB) daha önce belirlenen dozdan daha azını vereceğini açıklaması İngiltere ile AB arasında gerilime neden oldu. Buna göre, 100 milyon doz aşı almayı planlayan AB’ye şirketin bu miktarın dörtte birini teklif etmesi üzerine AB ülkeleri ile İngiltere arasında tansiyon artarken, AB’nin de BioNTech ve Pfizer aşılarının İngiltere’ye gönderilmesini engelleyebileceğine yönelik iddialar risk algısını artırdı.
Sınırlı veri akışının yaşandığı haftada Almanya’da geçen ay 92,1 puan olan Ifo İş Dünyası Endeksi ocakta 90,1 puana düşerken, Kovid-19 salgınında ikinci dalgayla gelen yeni kısıtlamaların Alman ekonomisindeki toparlanmayı geçici olarak durdurması nedeniyle Alman şirketlerinin daha kötümser olduğu görüldü.
Bununla birlikte Almanya ekonomisi 4. çeyrekte beklentilerin üstüne çeyreklik yüzde 0,1 büyürken, aylık yüzde 0,8, yıllık yüzde 1 artan enflasyon, beklentileri oldukça aştı.
Bu gelişmelerle haftalık bazda Almanya’da DAX endeksi yüzde 3,18, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 4,30 ve Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 2,88 değer kaybetti.
Gelecek hafta pazartesi Avrupa’da imalat sanayi PMI, salı Avro Bölgesi’nde büyüme, çarşamba Avrupa’da hizmet sektörü PMI ve perşembe günü BoE’nin faiz kararı takip edilecek. Analistler, BoE’nin faiz oranlarında değişikliğe gitmesinin beklenmediğini belirterek, toplantı sonrası BoE Başkanı Andrew Bailey’nin açıklamalarının varlık fiyatları üzerinde etkili olabileceğini söyledi.
Asya’da artan Kovid-19 vakalarıyla satışlar derinleşti
Asya borsalarında, ABD’deki teşvik paketine ilişkin belirsizlikler, Kovid-19 salgınında artan vaka sayılarına paralel olası ek kısıtlama ihtimaliyle hafta boyunca satıcılı bir seyir hakim oldu.
Japonya’da sanayi üretimi aylık yüzde 1,6 ile beklentilerden fazla gerilerken, konut başlangıçları ise yüzde 9 ile çok sert düştü. İşsizlik oranının yüzde 2,9’a gerilediği Japonya’da enflasyon ise yıllık yüzde 0,5 azalışla beklentilerden iyi gerçekleşti.
Analistler, Çin kaynaklı likidite sıkışıklığının da pay piyasalarını negatif etkilediğini belirtti.
Bu gelişmelerle bu hafta, Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 3,38, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 3,43 ve Güney Kore’de Kospi endeksi de yüzde 5,23 azalış kaydetti.
Gelecek hafta, pazartesi Çin’de imalat sanayi PMI, salı hizmet sektörü PMI verileri takip edilecek.
Ağbal’ın güçlü iletişimi dikkati çekmeye devam ediyor
Yurt içinde, BIST 100 endeksinde küresel piyasalara paralel satış ağırlıklı bir hafta geride bırakılırken, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) Enflasyon Raporu sunumu ve devamında TCMB Başkanı Naci Ağbal’ın açıklamaları yatırımcıların odağındaydı.
Analistler, Ağbal’ın yılın ilk Enflasyon Raporu sunumunu şeffaf, samimi ve bilgilendirici bulurken, enflasyonun kalıcı tek haneye düşürülmesi konusunda da güçlü bir iletişim politikası duruşu gösterildiğini söyledi.
Geçen yılın son Enflasyon Raporu’nda öngörülen 2021 ve 2022 yıl sonu enflasyon hedefi tahminlerinin korunduğunu belirten Ağbal, “Enflasyonun 2021 sonunda yüzde 9,4 olarak gerçekleşeceğini, 2022 sonunda yüzde 7’ye, 2023 sonunda ise orta vadeli hedef olan yüzde 5 seviyesine gerileyerek istikrar kazanacağını tahmin ediyoruz.” ifadelerini kullandı.
Uluslararası Para Fonu (IMF), Türkiye ekonomisinin 2021 yılına ilişkin büyüme beklentisini yüzde 6’ya yükseltirken, ekonomistler, söz konusu beklentinin son zamanlarda artan Türk lirası varlıklara ilginin devam etmesini destekleyeceğini ve Türkiye’nin ekonomi politikalarında elinin rahatlayacağını ifade etti.
Türkiye’nin ihracatı, Kovid-19 salgını nedeniyle pazar ve talep daralmalarının yaşandığı 2020’de bir önceki yıla göre yüzde 6,3 azalarak 169 milyar 482 milyon dolar, ithalatı ise yüzde 4,3 artarak 219 milyar 397 milyon dolar olarak gerçekleşti. Dış ticaret açığı, aralıkta yıllık bazda yüzde 3 azalışla 4 milyar 530 milyon dolara düştü.
Türkiye’nin turizm geliri, geçen yılın dördüncü çeyreğinde 2019’un aynı dönemine göre yüzde 50,4 azalarak 3 milyar 913 milyon 758 bin dolara geriledi.
Ağbal’ın sıkı duruşun devam edeceği vurgusuyla dolar/TL haftalık bazda yüzde 1,3 değer kaybederek 7,3179’a geriledi. BIST 100 endeksi ise bir önceki hafta kapanışına göre 24,88 puan ve yüzde 4,47 azalışla 1.473,45 puandan tamamladı.
Yurt içinde gözler enflasyon verilerinde
Analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 1.430 seviyesinin önemli destek konumuna geldiğini belirterek, 1.525 puanın ise direnç olarak öne çıktığını söyledi.
Gelecek hafta yurt içinde çarşamba açıklanacak Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yatırımcıların odağında bulunurken, pazartesi imalat sanayi PMI, perşembe reel efektif döviz kuru ve cuma hazine nakit dengesiyle birlikte hafta boyunca bazı şirketlerin finansal sonuçları takip edilecek.
AA Finans Enflasyon Beklenti Anketi’ne katılan ekonomistler, ocak ayında TÜFE’nin yüzde 1,48 artmasını bekliyor. Ekonomistlerin ocak ayı enflasyon beklentilerinin ortalamasına (yüzde 1,48) göre bir önceki ay yüzde 14,60 olan yıllık enflasyonun yüzde 14,75’e çıkacağı hesaplanıyor.