Kentteki Sırplar tarafından yapılan “Kurtuluş Günü” programına, Sırp Cumhuriyeti’nden yetkililer, Bosna Hersek Silahlı Kuvvetleri bünyesinde görev yapan Sırp askerleri ve Sırp Cumhuriyeti entitesinden emniyet mensupları katıldı.
Yarın düzenlenecek Beyaz Kurdele Günü öncesi toplanan grup, Bosna Savaşı döneminde kentte Sırp olmayanların kollarına beyaz kurdele bağlanıp katledildiklerinin “yalan”, öldürülenlerin sayısının ise “abartılı” olduğunu ileri sürdü.
Prijedor’da ne oldu?
Bosna’daki savaşın yeni başladığı Mart 1992’de eski Yugoslavya’daki Devlet Güvenlik Teşkilatının (UDBA) başına getirilen Sırp kökenli Simo Drljaca, Prijedor’daki 13 polis karakolunda görev yapan 1775 Sırp’ı bir ayda silahlandırdı.
Sırp birlikleri, 29 Nisan gecesi o dönemde nüfusunun çoğu Boşnak olan Prijedor kentini ele geçirdi. Ağır silahlara sahip Sırp birlikleri, 23 Mayıs 1992’de Prijedor civarındaki köylere saldırdı. Prijedor ve civarındaki katliamda 102’si çocuk 3 bin 176 sivil hayatını kaybetti.
Sırplar, 31 Mayıs 1992’de yerel radyolar üzerinden yapılan duyuruyla “Sırp olmayanların evlerinin pencerelerine beyaz çarşaf asmaları, sokağa çıkarken kollarına beyaz kurdele bağlamaları” talimatı verdi.
İşgalci Sırpların talimatlarını yerine getirmek zorunda kalan Sırp olmayan siviller, bu yöntemle tespit edildi. Tespit edilenler, esir kamplarına götürülerek katliamlara, işkencelere ve tecavüzlere maruz kaldı.
Prijedorlu yaklaşık 30 bin sivil, o dönemde Omarska, Keraterm, Kozarac, Trnopolje ve Manjaca’daki toplama kamplarına götürüldü. On binlerce kişi ise doğdukları topraklardan sürgün edildi.
Bosna Hersek’te, 31 Mayıs Beyaz Kurdele Günü olarak anılıyor.