Masanın başkanlığını yapan Başbakan Yardımcısı ve Ulaştırma Bakanı Hristo Aleksiev, basına yaptığı açıklamada, “Durum o kadar kötü ki artık Gazprom ile görüşme masasına dönmek kaçınılmaz oldu.” dedi.
Rusya yanlısı Cumhurbaşkanı Rumen Radev’in kurduğu Başbakan Gılıb Donev’in hükümeti, eski hükümetin ABD’den sipariş ettiği LPG taşıyan 7 tankerin sadece birinin alınmasını onaylamıştı. Bu durumda, Azerbaycan’dan yapılan ithalatla bu kaynakların ülkedeki ihtiyacın sadece 3’te 2’sini karşılayacağını ifade eden Aleksiev, geri kalan miktar için Gazprom ile görüşmelere gidilmesinin şart olduğunu söyledi.
Ülkedeki büyük işletmeleri temsil eden Sanayi Sermaye Birliği Başkanı Vasil Velev de Gazprom alternatifi konusunda hükümetin düşüncesine destek verdi.
Bulgaristan’daki doğal gaz krizinin boyutları
6 Haziran’da istifa eden eski Başbakan Kiril Petkov’un sağcı ve AB yanlısı hükümetinin Rusya’nın Ukrayna’ya karşı savaş açması sonrası koyduğu sert tepkisi nedeniyle Bulgaristan-Rusya ilişkileri gergin bir döneme girmişti.
Rusya, Gazprom’a ruble ile ödemeleri reddeden Bulgaristan’ı da “düşman ülkeler” listesine eklemesinin ardından 27 Nisan’da doğal gaz aktarımını kesmişti. Ardından Bulgaristan, ülkede “casusluk” yaptıkları iddiasıyla Rusya’nın Sofya Büyükelçiliğinde görevli 70 personelini “istenmeyen kişi” ilan etmişti.
Kiril Petkov hükümeti, Gazprom’a alternatif kaynaklar arayışı çerçevesinde Azerbaycan ve Katar ile görüşmeler yaparak, ABD’den LPG taşıyan 7 tankerin gelmesini ayarlamıştı.
Rusya’nın Soya Büyükelçisi Eleonora Mitrofanova, Petkov’dan sonra iktidara gelen Gılıb Donev hükümetinin niyetine ilişkin, “Bulgaristan’ın iyi irade göstermesi durumunda Gazprom ile (Aralık 2022’ye kadar geçerli) eski anlaşma feshedilir ve yeni bir anlaşmaya gidilebilir.” dedi.
Gılıb Donev hükümeti, görevinin 4. gününde ülkenin siyasi dümenini Rusya’ya doğru çevirip, Gazprom ile yakınlaşmaya yüz tutan politikası yüzünden sokak protestoları ile karşılaşmıştı.
Uzmanların görüşü
Enerji uzmanları, Gazprom’a geri dönmeyi planlayan geçici hükümetin kararını eleştirdi.
Enerji kaynaklar uzmanı Vasko Naçev, basına açıklamasında, Bulgaristan’ın tek taraflı olarak doğal gaz tedarikini kesen Gazprom’a açtığı tahkim davasını kaybedebileceği konusunda uyardı.
Naçev, “Kısacası, Bulgaristan yeniden Gazprom ile görüşmelere girerse, yüz milyonlarca avroluk tazminatından vazgeçer. Ülkemiz Gazprom’a para ödemeye başlarsa bu para, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin rejiminin Ukrayna’ya karşı savaşına finansman olur.” değerlendirmesinde bulundu.
Bulgaristan’da elektrik üretiminin sadece yüzde 6’sını oluşturan doğal gazın azalan kullanım miktarının ülke için kritik olmadığını savunan eski Enerji Bakanı Miroslav Sevlievski de basına şu yorumu yaptı:
“Rusya’dan doğal gaz almak ne güvenilir ne de ucuz olur. Eski Sovyetler Birliği’nin (SSCB) 16. Cumhuriyeti olsaydık, ikinci bir Kırım olsaydık bile, Bulgarların çoğu böyle bir dönüş istemezdi. Gazprom’un ikmallerine güvenilemez.”