Parlamento seçimleri kapsamında 8-9 Ekim’de sandık başına gidecek Çekler, 200 sandalyeli alt meclisin yeni üyelerini belirleyecek.
Yaklaşık 10,5 milyon nüfusa sahip Çekya’da seçimler öncesi yapılan son kamuoyu araştırmaları, iktidarda bulunan ANO’nun, oyların yaklaşık yüzde 27,3’ünü alarak seçimleri birinci sırada bitireceğini fakat tek başına hükümeti kuracak salt çoğunluğu elde edemeyeceğini gösteriyor.
Seçimlerde iktidar partisinin yanı sıra 8 muhalefet partisinin daha yüzde 5’lik seçim barajını aşarak meclise girmesi beklenirken ANO’nun iktidardaki ortağı Sosyal Demokrat Partinin (CSSD) ise barajın altında kalması muhtemel.
Orta Avrupa uzmanı gazeteci Gabor Stier, pazar günü düzenlenecek seçimi AA muhabirine değerlendirdi.
Stier, Çekya Başbakanı Andrej Babiş’in hakkında çıkan yolsuzluk iddialarının seçim sonucunu kısmen etkileyebileceğini ama buna rağmen seçimi kazanmasının beklendiğini belirtti.
Stier, ”Babiş’in Orta Avrupa’daki ticari geçmişinden dolayı kendisine karşı birçok itiraz var ve rakipleri de bunu hem ülke içinde hem de uluslararası arenada kullanmaya çalışıyor. Genel olarak toplum yolsuzluğa karşı olsa da özellikle yaşlılar, buna alışık. Bu saldırılar Babiş’i bir siyasetçi olarak rahatsız etse de Batı Avrupa’daki gibi sonuçları olmuyor. Buna, muhalefetin kendisine karşı karizmatik şahısları öne sürememesi de eklenebilir.” dedi.
Yapılan son kamuoyu araştırmalarına göre Başbakan Babiş ve partisinin, başta emekliler olmak üzere halkın geniş kesiminden destek alacağını tahmin ettiğini belirten Stier, bunun nedeninin, Babiş’in diğer popülist siyasiler gibi sürekli çoğunluğun duymak istediği şeyleri dillendirmesi olduğunu söyledi.
Muhalefet partileri, seçimlere 2 farklı ittifakla girecek
ANO’nun 4 yıl önceki seçim sonuçlarına göre sadece yüzde 2 oy kaybederek yüzde 27,3 oy oranıyla birinci parti olarak bitirmesinin öngörüldüğünü kaydeden Stier, Sivil Demokrat Parti (ODS), TOP 09 ve Hristiyan Demokratlar Birliği (KDU-CSL) ittifakının yüzde 21,4, Çekya Korsan Partisi ve Bağımsız Şehirliler Partisi (STAN) ittifakının ise yüzde 17,4 oy almasının beklendiğini belirtti.
Stier, Japon kökenli Tomio Okamura’nın genel başkanlığını yaptığı aşırı sağcı, Avrupa Birliği (AB) karşıtı Özgürlük ve Doğrudan Demokrasi Partisinin (SPD) yüzde 12,3, Çekya ve Moravya Komünist Partisinin (KSCM) yüzde 6,5 ve Prisaha Partisinin (Yemin) yüzde 5,7 oy almasının beklendiğini ifade etti.
Muhalefet ve mevcut iktidarın hükümeti kurma şansı eşit
Kamuoyu araştırmaların hiçbir partinin kesin bir zafer kazanacağını öngörmediğini, bu yüzden muhalefetin de hükümeti kurma şansı olduğuna dikkati çeken Stier, ”ANO zor da olsa kazanabilir. Hükümeti oluşturmak için Babiş’lerin ve muhalefetin yüzde 50-50 şansı var. Bu yüzden kaotik aylar bizi bekliyor diyebiliriz.” diye konuştu.
ANO’nun 2017’deki seçim sonrasında da uzun görüşmeler sonrası KSCM’nin dışarıdan desteğiyle azınlık hükümeti kurabildiğine dikkati çeken Stier, Babiş’in işinin bu defa daha zor olduğunu söyledi.
Stier, ”ANO kazansa bile uzun görüşmelere hazırlanması gerekiyor. ANO’nun hükümeti kurabilmesi için kamuoyu araştırmalarında ikinci ve üçüncü sırada görünen muhalefet ittifaklarının 200 sandalyeli mecliste 101 milletvekili çıkaramaması lazım.” diye konuştu.
Seçim sonucunun Çekya-AB ilişkilerini de etkileyebileceğine dikkati çeken Stier, seçimi muhalefetin kazanması ve hükümeti kurması durumunda Çekya’nın Almanya’daki Yeşiller gibi çok güçlü bir şekilde AB taraftarı bir siyaset izleyeceğini ve Babiş’in aksine Vişegrad Grubu Ülkeleri (Polonya, Macaristan, Çekya, Slovakya) ile ilişkileri çok önemsemeyeceğini belirtti.