Cezayir Dışişleri Bakanlığı’nın BRICS ülkeleri (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika) grubuna resmen üyelik başvurusunda bulunduğunu açıklamasıyla birlikte gruba üye olma ihtimali ve getireceği olumlu yansımalar ülke gündemine oturdu.
Cezayir, ABD başta olmak üzere Batılı ülkelerle çok güçlü ilişkilere sahip batıdaki komşusu ve kardeş ülkesi Fas’ın aksine, bir taraftan Batılı dostlarını kaybetmemeye diğer taraftan Rusya ve Çin başta olmak üzere bu minvaldeki ülke ve kuruluşlarla ilişkilerini güçlendirmeye yönelik dengeli bir politika izliyor.
Cezayir Dışişleri Bakanlığı Büyük Ortaklıklar Özel Temsilcisi Leyla Zarruki, 7 Kasım’da Cezayir Devlet Radyosu’na yaptığı açıklamada, ülkesinin BRICS’e üyelik başvurusu yaptığını duyurmuştu.
Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun da geçen temmuz ayında “BRICS grubunun ekonomik ve siyasi bir güç olduğu düşünüldüğünde Cezayir’in ilgisini çektiğini” söyleyerek, “bu gruba katılmanın, bağlantısızlık ilkesinin öncüsü Cezayir’i iki kutbun çekim alanından uzaklaştıracağı” değerlendirmesinde bulunmuştu.
Tebbun, ayrıca valilerle yapılan toplantının açılışında yaptığı açıklamada, ülkesinin BRICS grubuna katılmasını sağlayacak şekilde milli geliri artırmaya çalıştığını belirtmişti.
Cezayir Dışişleri Bakanı Ramtan Lamamra ise 9 Ekim’de düzenlediği bir basın toplantısında ülkesinin BRICS grubuna katma değer sağlama gücüne sahip olduğunu ifade etmişti.
Çin’in Cezayir Büyükelçiliği’nden yapılan yazılı açıklamada, Birleşmiş Milletler (BM) 77. Genel Kurul görüşmeleri için New York’ta bulunan Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi’nin Cezayirli mevkidaşı Lamamra ile gerçekleştirdiği görüşmede, Çin’in Cezayir’in BRICS’e katılmasını memnuniyetle karşıladığını aktarmıştı.
BRICS Grubu
Uluslararası bağımsız bir kuruluş olan BRICS grubu üyeleri kendi aralarında siyasi, ekonomik ve kültürel iş birliğini teşvik ettiklerini ifade ediyor.
Kuruluşunda “BRIC” ülkeleri olarak bilinen grubun ilk çekirdeği 2001 yılında Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin tarafından oluşturuldu ve daha sonra Güney Afrika’nın da katılımıyla “BRICS” grubu adını aldı.
Gözlemciler, adı üye ülkelerin İngilizce isimlerinin (Brasil, Russia, India, China, South Africa) baş harflerinden oluşan grubun kurulmasını, ABD, Kanada, Almanya, İngiltere, Fransa, İtalya ve Japonya’dan oluşan G7’ye paralel bir yapı oluşturmak için bir adım olarak değerlendiriyor.
İlk tam kapsamlı diplomatik buluşması 2009’da Rusya’nın Yekaterinburg şehrinde gerçekleştirilen BRICS grubunun 5’inci üyesi Güney Afrika da 2011’de katılmıştı.
BRICS üye devletlerinin toplam nüfusu 3 milyar 200 milyonu aşarken, beş ülkenin toplam gayri safi yurtiçi hasılası 20 trilyon ABD dolarını geçiyor, bu da grubu dev bir ekonomik ve insani güce dönüştürüyor.
Grubun üyesi üç ülke Rusya, Çin ve Hindistan nükleer başlıklara sahipken, aynı zamanda Çin ve Rusya, Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’nin de daimi üyeleri olarak dikkat çekiyor.
Cezayir’in dinamikleri
Toplam 2 milyon 381 bin 741 kilometrekare yüzölçümü ve Akdeniz’e bin 600 kilometrelik kıyı şeridi ile Afrika’nın en büyük ülkesi olan Cezayir, konvansiyonel ve yenilenebilir enerji ile yer altı kaynaklarıyla devasa bir potansiyele sahip.
Uluslararası Para Fonu (IMF) verilerine göre, Cezayir’in 2021’deki gayri safi yurtiçi hasılası yaklaşık 164 milyar dolarken, IMF’nin beklentileri 2022 yılı sonu itibariyle bu ülkenin gayri safi yurtiçi hasılasının 168.2 milyar dolara ulaşacağını belirtiyor.
Ekonomisi, ülkenin döviz gelirlerinin yaklaşık yüzde 90’ını oluşturan hidrokarbon gelirlerine bağlı olan Cezayir’in mevcut döviz rezervleri de şu anda 45 milyar dolara yakın.
Cezayir ekonomisi, IMF’ye göre Nijerya, Güney Afrika ve Mısır’ın ardından Afrika’nın dördüncü büyük ekonomisi. Ülke ekonomisinde, geleneksel enerji kaynaklarından (petrol ve gaz) elde edilen gelirlerdeki iyileşmeyle bu yıl yüzde 3,4’lük bir büyüme oranı bekleniyor.
Fransa’dan bağımsızlığını kazandığı 1962’den bu yana Cezayir tarihinde ilk defa 2021 itibariyle hidrokarbon gelirleri dışındaki üretimde 5 milyar dolar bandı aşılmıştı, Cezayirli yetkililer bu yıl sonu itibariyle de bunu 7 milyar dolara ulaştırmayı hedeflediklerini belirtiyor.
Geniş bir otoyol, demiryolu ağı, ticari liman ve diğer petrol ve gaz ağına sahip olan Cezayir, silah, askeri savunma sistemleri satın almaya en fazla harcama yapan Afrika ülkeleri arasında sayılıyor ve ordusu Kara Kıta’nın en güçlüleri arasında yer alıyor.
Eşitlik, denklik ve adalete dayalı yeni bir küresel ekonomik sistem
Cezayirli ekonomist ve stratejist Abdulkadir Süleymani’ye göre, Cezayir, refahın dağıtılmasında ve gelişmekte olan ülkelere fırsatlar sağlanmasında eşitlik, denklik ve adalete dayalı yeni bir küresel ekonomik sistemin kurulmasının gerekliliğini belirten yeni bir yaklaşımdan bahsediyor.
BRICS’in uluslararası düzlemde en büyük ekonomik ve siyasi bloklardan biri olduğuna vurgu yapan Süleymani, AA muhabirine yaptığı açıklamada, üyelik noktasında emin adımlarla ilerleyen Cezayir’in bu bloka katılmak için gerekli şartları haiz olduğunu belirtti.
Süleymani, “Cezayir, garantili ve güvenli ortaklıklara ve yatırımları çekmeye dayalı köklü bir ekonomik dönüşüm aradığı için BRICS grubunu emellerine ve özlemlerine yanıt veren güçlü bir siyasi ve ekonomik blok olarak görüyor.” dedi.
Dünya nüfusunun yüzde 40’ından fazlasına sahip olan bu ülkelerin ekonomileri dünyanın gayri safi yurtiçi hasılasının yaklaşık dörtte birini oluşturuyor.
Cezayir’in bu gruba üye olmasıyla güçlü bir menfaat sağlayacağını vurgulayan Süleymani, BRICS’in dünyanın en gelişmiş ülkeleri arasında yer alan ve küresel ekonomi hacminin yüzde 17’sini, küresel ticaret hacminin yüzde 23’ünü ve küresel dış yatırımın yüzde 25’ini kontrol eden 5 ekonomiyi içerdiğini kaydetti.