Pekin yönetimi, ABD Genelkurmay Başkanı Mark Milley’in hafta sonunda Endonezya’ya yaptığı ziyarette Çin’in bölgedeki askeri faaliyetlerinden duyduğu rahatsızlığa dair yaptığı açıklamaya tepki gösterdi.
Öte yandan, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin Çin’in egemenlik iddiasında bulunduğu Tayvan’ı ziyaret edeceği iddiası ve Dışişleri Bakan Yardımcısı Wendy Sherman’ın ABD’nin Avustralya’daki Büyükelçisi Caroline Kennedy ile Çin’in nisanda güvenlik iş birliği anlaşması imzaladığı Solomon Adaları’nı ziyaret etmeyi planladığına dair haberlerin de resmi açıklamalarda ve basında yankıları oldu.
Milley, geçen hafta sonunda Endonezya’ya yaptığı ziyarette Çin ordusunun, son zamanlarda “giderek daha saldırgan ve tehlikeli hale geldiği” değerlendirmesinde bulunmuştu.
Çin hava ve deniz araçlarının Pasifik bölgesinde ABD ve müttefiki güçlere yönelik müdahalelerinin arttığına dikkati çeken Milley, tehlikeli karşılaşmaların sayısının aynı oranda yükseldiğini ifade etmişti.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Cao Licien, dünkü olağan basın toplantısında konuyla ilişkin yaptığı açıklamada, “ABD’de bazı kişiler Soğuk Savaş’ın ‘sıfır toplamlı oyun’ zihniyetine saplanmış halde ‘Çin tehdidi’ değerlendirmeleri yapıyor. Bunun tek amacı ABD’nin askeri yığınağını meşrulaştırmak. ABD’nin askeri harcamaları dünyada birinci sırada, dünya genelinde 800’den fazla deniz aşırı askeri üssü bulunuyor. Bir süre önce 2023 Mali Yılı Bütçesi’nde savunma harcamalarına 813 milyar dolar ayrılmasına yönelik teklif sunuldu.” dedi.
Milley’in, ülkesinin savunma bütçesini ve askeri kapasitesinin artırılmasını meşrulaştırmak için “Çin tehdidini pompaladığını”, “kusuru Çin’de bulmaya çalıştığını” savunan Sözcü Cao, “Kim askeri araçlarını ve uçaklarını güç gösterisi için yurt dışına yolluyor? Kim bölgesel barışı, güvenliği ve istikrarı tehdit ediyor. Kim daha saldırgan? Olgular kendi adına konuşuyor.” ifadelerini kullandı.
“Beyin yıkama turu”
Çin Komünist Partisinin yayın organı “Global Times” da Milley’in ziyaretine ilişkin yayımladığı imzasız baş yazıda, ABD’li üst düzey yetkililerin son günlerde Asya-Pasifik bölgesinde “beyin yıkama turuna çıktıklarını” savundu.
Yazıda, ABD’li generalin Endonezya ziyaretinin zamanlamasının, Endonezya Devlet Başkanı Widodo’nun dün başlayan iki günlük Çin ziyaretinin öncesine denk gelmesi için bilinçli şekilde ayarladığı” yorumu yapıldı.
ABD’li yetkililerin Asya-Pasifik’te Çin’in ne kadar tehlikeli olduğunu anlatıp masum taraf gibi davranarak bölge ülkelerinin “aptal yerine koyduğunu” ileri süren gazete şu ifadelere yer verdi:
“Ancak bölge ülkeleri, ‘Çin daha saldırgan hale geldi.’ söyleminin ne anlama geldiğini biliyor. ABD kolunu fazla öteye uzatmaya başladığında, Çin’in meşru müdafaa çabası ‘saldırganlık’ olarak resmediliyor. ABD, Çin’i ‘yakın keşif’ gibi taktiklerle tahrik ettiğinde, Çin’in meşru müdahalesi ‘tehdit’ olarak adlandırılıyor.”
Gazete, Widodo’nun ziyaretinin Milley’in açıklamalarının ardından gelmesinin tesadüf olarak görülebileceği, ancak bir noktada, “Endonezya’nın ABD’nin söylemine kulak asmadığını gösterdiği” yorumunu yaptı.
Öte yandan, ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Wendy Sherman’ın ABD’nin Avustralya’daki Büyükelçisi Caroline Kennedy ile, Pekin’in nisanda güvenlik iş birliği anlaşması imzaladığı Solomon Adaları’nı ziyaret etmeyi planladığına dikkati çeken gazete, şu ifadelere yer verdi:
“İster Milley’in, ister Sherman ve Kennedy’nin ziyareti olsun, tümünün tek hedefi var; Çin’i olabildiğince şeytanlaştırmak ve bölge ülkelerini Çin’e karşı olmaya yönlendirmek.”
Pelosi’nin Tayvan’ı ziyaret edeceği iddiası
Bu arada, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin, ağustosta Çin’in egemenlik iddiasında bulunduğu Tayvan’ı ziyaret edeceği iddiası da Pekin sözcülerinin uyarılarına konu olmaya devam ediyor.
İngiliz Financial Times gazetesi, geçen hafta yayımladığı haberde, Pelosi’nin nisan ayında iptal ettiği ziyareti, ağustosta yapacağını ileri sürmüştü.
ABD ile Çin diplomatik ilişkilerinde gerilimlerin yaşandığı bir döneme denk gelen iddia, Pekin tarafının tepkisine sebep olmuştu. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Cao Licien, Pekin’de düzenlediği günlük basın toplantısında, “ABD, (Pelosi’nin ziyaretiyle ilgili) tavrında ısrar ederse Çin, egemenliğini ve toprak bütünlüğünü korumak için güçlü ve kararlı tedbirler alacaktır.” ifadelerini kullanmıştı.
Gazetenin önceki gün yayımladığı bir başka haberde ise Pekin yönetiminin Washington ile özel görüşmelerinde, Pelosi’nin, Tayvan’ı ziyaret etmesi halinde, “askeri karşılık” dahil sert tepkiler verebileceğini ifade ettiği ileri sürülmüş, ABD’li güvenlik yetkililerinin Çin savaş uçaklarının Pelosi’nin uçağına müdahale ederek Ada’ya inmesini engellemeye çalışabileceğinden endişe ettiği iddiası aktarılmıştı.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Cao, dünkü basın toplantısında konuya dair sorulan soruya verdiği yanıtta, “Her tür olasılığa hazırlıklıyız. Eğer ABD tarafı ziyarette ısrar ederse, güçlü ve kararlı karşı tedbirler alacağız.” değerlendirmesinde bulunmuştu.
82 yaşındaki Pelosi’nin nisan ayında Tayvan’a yapmayı planladığı ziyaret Kovid-19’a yakalandığı gerekçesiyle iptal edilmişti.
Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, o günlerde Pelosi’nin Tayvan’ı ziyaretinin “tek Çin” ilkesinin tanımladığı “kırmızı çizginin aşılması” anlamına geleceği uyarısında bulunmuştu.