Çin’de başta ülkenin en büyük kenti Şanghay olmak üzere Omicron varyantının tetiklediği Kovid-19 salgınlarını kontrol altına almak için alınan tedbirler, ekonomiyi olumsuz etkiliyor.
AA muhabirinin derlediği verilere göre, yıl başından bu yana büyük nüfusları barından, kilit sanayi ve iş kollarına ev sahipliği yapan şehirlerde uygulanan kapanma tedbirleri ve kısıtlamaların yavaşlatıcı etkisi, makro ekonomik göstergelere yansırken kritik sektörlerde etkinlik kayıpları gözlendi.
Çin’de nisanda sanayi üretimi, perakende satışlar, otomobil satışları, gayrimenkul yatırımları, imalat ve hizmetler sektöründeki ekonomik etkinlikler ve ihracat artış hızı azaldı.
Birçok sahada ölçülen ekonomik performans, ilk vakaların Çin’in Vuhan kentinde görüldüğü Kovid-19 salgınının ilk aylarından bu yana en düşük seviyelere geriledi.
Üretim ve tüketimde sert düşüş
Kısıtlamalar nedeniyle ülkede sanayi üretimi ve perakende satışlar, salgının başından bu yana en sert düşüşlerini kaydetti.
Ulusal İstatistik Bürosunun (UIB) verilerine göre, yıllık cirosu 20 milyon yuanın (yaklaşık 2,94 milyon dolar) üzerindeki sanayi işletmelerinin katma değerli çıktılarının hesaplandığı sanayi üretimi, nisanda yıllık bazda yüzde 2,9 azaldı. Bu, salgının başında üretim üzerinde etkilerin ilk kez hissedildiği Şubat 2020’den bu yana kaydedilen en sert düşüş oldu.
Sanayi üretimi, mart ayında yüzde 5 artış göstermişti. Çin’de imalat sektöründe ekonomik etkinliği ölçen imalat sanayi Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI), nisanda 2,1 puan azalarak 47,4’e geriledi. Bu, Şubat 2020’den bu yana kaydedilen en düşük seviye oldu.
PMI endeksinde 50’nin üzerindeki değerler ekonomik faaliyetlerdeki artışa, altındaki değerler ise azalmaya işaret ediyor.
Perakende satışlar
Nüfusu 26 milyonu aşan Şanghay başta olmak üzere çok sayıda şehirde uygulanan kısıtlayıcı tedbirler, tüketimi de olumsuz etkiledi.
Perakende satışlar nisanda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11,1 azaldı.
Azalma, Kovid-19 salgınının ilk etkilerinin hissedildiği Mart 2020’deki yüzde 15,8’lik düşüşün ardından kaydedilen en sert düşüş oldu.
Perakende satışlar, mart ayında yıllık bazda yüzde 3,5 azalmış, bu Haziran 2020’den bu yana kaydedilen ilk düşüş olmuştu.
Otomobil satışları
Çin Otomobil Üreticileri Birliğinin (CAAM) verilerine göre, otomobil satışları nisanda geçen yıla göre yüzde 47,6 azalarak 1,18 milyon birime kadar geriledi.
Satışların hacmi yılın ilk 4 ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 12 azaldı.
Fabrikalarda üretimin durması ve parça tedarikinde yaşanan sıkıntılar nedeniyle piyasaya sürülen otomobil sayısı da düştü.
Çin Otomobil Satıcıları Birliği (CADA) verilerine göre, üretilen otomobil sayısı nisanda geçen yıla göre yüzde 41,1 geriledi.
Sabit sermaye ve gayrimenkul yatırımları
Altyapı, taşınmazlar, makine ve donanıma yapılan yatırımları kapsayan sabit sermaye yatırımlarının da ilk 4 ayda yüzde 6,8 arttığı bildirildi. Artış, ilk çeyrekteki yüzde 9,3’lük artışın altında kaldı.
Öte yandan gayrimenkul sektöründeki yatırımlar da yılın ilk 4 ayında, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2,7 azaldı. Bu, salgının Vuhan’da ortaya çıkmasından bu yana kaydedilen ilk yıllık azalma oldu.
Gayrimenkul yatırımları, 2020’nin ilk 4 ayında yüzde 3,3 azalmıştı.
Hizmetler sektöründe etkinlik kaybı
Çin’de hizmetler sektöründeki ekonomik etkinliğin, Şubat 2020’den bu yana en düşük seviyeye indiği bildirildi.
Ekonomi ve finans haberleri servisi Caixin’in Çin Genel Hizmetler İş Etkinliği Endeksi nisanda 5,8 puan değer kaybederek 36,2’ye geriledi.
Kovid-19’un ilk dalgasının etkilerinin hissedildiği Şubat 2020’de 26,5’e kadar düşen endeks, o zamandan bu yana kaydedilen en düşük seviyeyi gördü.
Mobil taksi seferleri azaldı
Kentlerdeki kapanma tedbirleri, şehir içi ulaşımı da etkiledi. Çin’de mobil uygulama üzerinden yapılan çağrıyla gerçekleştirilen taksi seferlerinin sayısı nisanda yüzde 11,6 azaldı.
Çin Ulaştırma Bakanlığı verilerine göre, ülkede mobil uygulama üzerinden cep telefonuyla yapılan taksi çağrıları nisanda önceki aya göre yüzde 11,6 azalarak 476 milyona geriledi.
Çin’de Didi, Baidu ve Alibaba’nın mobil uygulamaları aracılığıyla 270 şirket mobil taksi hizmet veriyor. Ülkede cep telefonu uygulamalarını kullanmadan sokakta taksi bulmak neredeyse imkansız. Özel aracını taksi hizmeti veren şirketlere kaydettirerek kendi hesabına çalışan sürücüler dışında eyalet ve şehirlerin resmi taksi şirketleri de çevrim içi faaliyet gösteriyor.
İhracat artışı, nisanda son 22 ayın en düşük seviyesinde
Çin’de ihracat, nisan ayında, Haziran 2020’den bu yana görülen en düşük yıllık artışı kaydetti.
Gümrükler Genel İdaresinin verilerine göre, nisan ayında ihracat, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,9 artışla 273,62 milyar dolara çıkarken ithalat binde 1 azalarak 222,5 milyar dolarda kaldı.
İhracat artış hızı, önceki aya göre yüzde 73,4 azaldı. Çin’in ihracatı martta yüzde 14,7 artarken, ithalatı binde 1 azalmıştı.
İhracat artışındaki azalmada, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın yarattığı dış koşulların yanı sıra salgını kontrol etmeye yönelik kısıtlamaların etkisi belirgin şekilde görüldü.
Enflasyon
Çin’de nisan ayında tüketici fiyatları yıllık bazda yüzde 2,1, üretici fiyatları yüzde 8 yükseldi.
İmalat ürünlerinin fabrika çıkış fiyatlarının hesaplandığı ÜFE’deki artışta belirgin değişim gözlenmezken enflasyonun temel göstergesi sayılan TÜFE’teki artış martta yüzde 1,5 iken nisanda yüzde 2,1 oldu.
Gıda fiyatları enflasyonu yüzde 1,9, gıda dışı enflasyon yüzde 2,2 oldu.
Tüketici fiyatlarındaki artış, kısıtlamalarının tedarik zincirlerinde meydana getirdiği aksaklıklardan etkilendi.
İşsizlik
Çin’de kentlerdeki işsizlik oranı nisanda önceki aya göre yüzde 0,3 artışla yüzde 6,1’e çıktı.
UIB verilerine göre, yılın ilk 4 ayında 4,06 milyon istihdam yaratılırken; ülkenin en büyük 31 kentinde işsizlik oranının yüzde 6,7’ye çıktığı bildirildi.
Çin, 2022’de kentlerde 11 milyondan fazla yeni istihdam yaratarak işsizlik oranını, “yüzde 5,5 civarında” olması hedeflenen yıllık büyüme oranının altında tutmayı amaçlıyor.
Omicron vakaları, “sıfır vaka” stratejisi için sınamaya dönüştü
Çin’de son 6 ayda Şanghay, Pekin, Şıncın gibi nüfusun yoğun olduğu metropollerdeki salgınlar nedeniyle toplu testler, sokağa çıkma yasakları, seyahat kısıtlamaları ve karantina tedbirleri sosyal hayata olduğu kadar ekonomik etkinliklere de darbe vurdu.
Bulaşıcılığı yüksek Omicron varyantının ortaya çıkardığı tablo, Çin’in Kovid-19’a karşı “sıfır vaka” stratejisi için sınamaya dönüştü.
Kovid-19 vakalarının ortaya çıktığı yerde bastırmayı ve bulaşma zincirini kesmeyi hedefleyen strateji; karantina, seyahat kısıtlamaları, toplu testler, imalat ve hizmetler sektöründeki işletmelerin faaliyetlerinin kısıtlanması gibi katı ve geniş ölçekli tedbirleri gerektiriyor. Tedbirler, hayatın olağan akışına müdahalesi ve ekonomik maliyeti açısından zaman zaman tartışmalara yol açıyor.
Diğer ülkeler, Kovid-19’a karşı salgın koruma tedbirlerini büyük ölçüde kaldırıp normalleşmeye giderken Çin’in mücadele stratejisini zaman içinde nasıl uyarlayacağı belirsizliğini koruyor.